Euskal Herriko giza arrastorik zaharrena
Besahezurra Arrasateko (Gipuzkoa) Lezetxiki leize-zuloan duela 50 urte aurkitu zuten eta gutxienez 164.000 urte dituela zehaztu ahal izan dute zientzialariek aurten. Atapuercan topatutako gorpuzkien ostean Penintsulako giza arrastorik zaharrena da.
Horrela, Jose Miguel Barandiaran apaiz eta antropologoaren kalkulua baieztatu du Australian egindako proba batek. Barandiaranek leize-zuloa aurkitu eta hezurra neardentalen garaia baino lehen kokatu zuen; izan ere, Lezetxikiko geruzarik sakonenean topatu zuen. Hartz baten burezurra goiko geruza batean aurkitu zuen apaizak. Hartz espezie hori duela 120.000 urte desagertu zen Europan.
Hurrengo pausoa humeroaren genoma osatzea izango da. Nahiz eta andeatuta egon, hezurrak kutsatu gabeko DNA mantentzen duela egiaztatu dute adituek. Horrela, espeziea zehaztu ahal izango dute. Humeroa emakume batena zela uste dute.
Concepcion de la Rua EHUko Antropologia katedradunak eta Jesus Altuna paleoantropologoak (Barandiaranen ikaslea) ikerketaren emaitzen berri eman dute Donostian. Joxean Muñoz Kultura sailburuordeak prentsaurrekoan parte hartu du.
Azterketa morfometrikoa
Era berean, humeroari azterketa morfometrikoa egin diote Australian. Besahezurrak Pleistozeno Erdiko giza fosilekin "antz handia" duela baieztatu du ikerketak, hau da, Atapuercako Sima de los Huesos delakoan aurkitutakoekin.
Humeroa 1964ko abuztuaren 20an aurkitu zutela idatzita utzi zuen Barandiaranek bere egunkarian; izan ere, bere lankideek (horien artean Altuna) topatu zuten, bera Donostian neskato bat bataiatzen ari zen bitartean.
Jesus Altuna paleoantropologoa, besahezurra eskuetan duela. Argazkia: EFE
1969an datazioa egiten saiatu ziren Londresen, uranio sailen bidez, baina ez zuten lortu. Karbono 14rekin proba fidagarria egitea ez zuten planteatu ere egin, 45.000-49.000 urte baino gutxiago dituzten gorpuzkietan bakarrik erabiltzen dutelako.
Atapuercan zeharkako datazioak egitea posible da animalien arrasto ugari aurkitu dituztelako bertan, baina Lezetxikiko besahezurra aztertzeko beste teknika zuzenago bat erabili beharra zuten zientzialariek.
"Arriskutsua eta aukera bakarra zen"
"Arriskutsua eta aukera bakarra zen", ziurtatu du De la Ruak. Antropologoaren ahotan, hezurrari "kalterik txikiena" egiteko 0,7 milimetroko xafla ebaki zioten Donostiako Goaz zentroan. Ondoren lagina Gipuzkoako hiriburutik Australiako Unibertsitate Nazionalera (Canberra) eraman zuten.
Han Rainer Grun Geokronologiako adituak besahezurrari zenbait neurri hartu zizkion laser baten bidez. Uranioaren xurgatze eta barreiatzea neurtuz humeroak gutxienez 164.000 urte dituela egiaztatu zuen adituak. 9.000 urteko errore-maila du azterketa mota horrek.
ta mota horrek.Zure interesekoa izan daiteke
Nhil taldea, Ahotsenean
Musika beltza egiten duen taldeak "Etxea" diskoa aurkeztu du Musikaren Plazan, Durangoko Azokaren bigarren egunean.
Euskara hizkuntza nazional gisa aldarrikatu du Euskal Herrian Euskaraz elkarteak
"Euskaraz bizitzeko, euskal errepublika" lelopean, jende andana bildu da larunbat honetan Durangoko kaleetan zehar, Durangoko Azokaren baitan.
Kulturzaleek eta sortzaileek lepo bete dute Azoka bigarren egunez
Durangoko Azokaren bigarren eguna bete-beteta egon da. Sortzaileak gustura agertu dira Azokak daraman erritmoarekin, eta jendea erruz bertaratu da eguneko planaz gozatzera.
Zer ekarri zuen Frank Gehry arkitektoak Bilbora?
Guggenheim museoaren proiektu ausartarekin hiria mundura zabaltzea lortu zuen Gehryk. Gaur asko izan dira arkitekto ezagunak Bizkaiko hiriburuan utzitako arrasto sakona gogora ekarri dutenak.
Kultur sortzaileekin bildu gara, aurtengo nobedadeetako batzuk ezagutzeko
Euskal kulturaren plazan izatea esperientzia hunkigarria eta aberasgarria da musikari zein idazleentzat. Eskertuta agertu dira, eta Durangoko Azokaren garrantzia azpimarratu dute denek.
Honelakoa izan da Durangoko Azokaren bilakaera: 60 urte bete dira ateak ireki zituenetik
Franco bizirik zen duela sei hamarkada kultur topaguneak ateak lehen aldiz ireki zituenean. Gerediaga Elkarteak kudeatzen du, eta antolatzaileek hasierako zirrara izan dute hizpide elkarrizketa honetan.
Kak! taldea , Ahotsenean
Kak! taldeak Ahotsenea guneko egitaraua abiatu du gaur, larunbatarekin, Durangoko Azokaren 60. edizioaren bigarren jardunaldian. "Kendutako azken kartela" diskoa aurkeztu du bertan.
Kulturaren plaza handira jauzi egingo dute Nagore Tamayo eta Maider Arruti artista gazteek
Nagore Tamayo tolosarra da, 25 urte ditu eta 'Nondik abiatu inora' dantza garaikideko obra aurkeztuko du gaur, Durangoko Azokan. Maider Arrutik 22 urte ditu eta errenteriarra da, eta 'Barruko dardara' film laburra erakutsiko du gaur jendaurrean. Durangon horren ohiko ez diren disziplinekin parte-hartu ahal izateko aukeraz eta gazteen sormenaz aritu da solasean Orain.eus eurekin.
Horrela gogoratu zuen Frank Gehryk bere ibilbide osoa EITBn 2022an egindako elkarrizketa batean
Amaia Uribe kazetaria arkitektoaren estudioan egon zen, Los Angelesen, eta Gehryk arkitekturaren munduan egindako lanaren errepasoa egin zuten.
Pradalesek, Aburtok, Arzalluzek eta Vidartek penaz hartu dute Gehryren heriotza, eta haren lanak Bilbon iraungo duela nabarmendu dute
Arkitekto kanadarrak Bilboko Guggenheim Museoa diseinatu zuen, 1997an inauguratu zenetik hiriaren ikono bihurtu dena.