Zer da kaleko artea? eta kaleko artearen printzak Donostian
Artea ez da arte galeriatan eta museotan ezkutatuta dagoen zerbait, artea kalean, nonahi, arnastu eta ukitu daiteke. Kaleko artearen geroz eta adibide gehiago topa ditzakegu gure herrietako eta hirietako kaleetan eta horietako askok, gainera, profesionalen eta artisten sinadura daramate. Oraingoan Donostiara gerturatu gara kaleko arteak Donostian duen presentzia bertatik bertara ezagutzeko. Gauzak honela, Arte Factory Team diziplina anitzeko arte agentziarekin jarri gara harremanetan, kaleko artearen kontzeptua definitzen eta adierazpen artistiko horrek Donostian duen presentzia zehazten lagun diezagun.
Esnaola taberna Eason, Donostian. Argazkia: Arte Factory
Lander Santos Arte Factory Team agentziako Marketing buruaren esanetan, "zaila da" kaleko artearen definizio zehatza egitea. Azaldu duenez, inguru, auzo edota hiri bakoitzeko ideologiaren edota izaera sozialaren isla da, eta graffitia aipatu du kaleko artearen adibide ezagunenetako gisa.
Salaberria gestoria Amara auzoan, Donostian. Argazkia: Arte Factory
Arte Factoryko lantaldeak -hormatan egindako artean eta streetmarketing alorretan jarduten duen diziplina anitzeko arte agentzia- aldaketa eragin nahi du gizarte pentsamenduan, eta herritarrek graffitiareiko duten irudia aldatu nahi du: "suntsitzailea" baino, "eraikitzailea" denaren ideia gizartean hedatuz. Halaber, Arte Factoryk garrantzia handia ematen dio muralaren (hormako irudia) edota kaleko artearen beste edozein adierazpideren eta gizartearen arteko harremanari.
Aldapetako etxebizitza bateko fatxadan egindako horma irudia. Argazkia: Arte Factory
Kaleko arteak Donostian duen presentziaz galdetuta, alderdi hori ez dagoela Donostian hain zabalduta aitortu du Lander Santosek. Are gehiago, beste toki batzuetako pertsonak egiten dituzte hainbat lan, bertako artea oztopatuz. Hala ere, itxaropentsu agertu da eta, pixkanaka-pixkanaka, gizarteak kaleko artearekiko duen pertzepzioa aldatzen ari dela nabarmendu du. Haren hitzetan, beren lanek geroz eta onarpen eta aitortza handiagoa dute Donostian eta inguruetan.
Antiguoko Tilin-Talan haurtzaindegian margotutako murala. Argazkia: Arte Factory.
Bere hastapenetatik, Arte Factoryk hainbat proiektu garatu ditu Donostialdean eta inguruko herrietan. Halaber, Indian ere aritutakoa da. Dena den, Lander Santosek aitortu du harreman berezia dutela Donostiarekin, batez ere, lehen pausoak bertan eman zituztelako eta beren eboluzioaren lekuko izan delako. Gaur egun, mota guztietako proiektuak egiten dituzte elkarrekiko ezberdinak diren tokietan: hormatan, fatxadatan, etxebizitzatan, harresitan, etab.
Pedro Subijana sukaldariaren Akelarre jatetxearen barrualdea. Argazkia: Arte Factory
Arte Factoryn talde lana dute ardatz: "Gure lan guztiak Arte Factoryk egiten ditu, ez dago egile bakarrik". Gaur egun, partikularrentzako, erakunde publikoentzako eta hainbat merkatutako enpresentzat egiten dute lan.
Arte Factoryk Martuteneko Gar&Gar garagardotegian margotutako murala. Argazkia: Arte Factory
Albiste gehiago artea
Euskalduna izango da ‘Mastodophonika’ ikuskizunaren eszenatokia, irailaren 5 eta 6an
Ekitaldian Mastodonte, Leioako San Juan Bautista Abesbatza eta Euskadiko Gazte Orkestra (EGO) igoko dira taula gainera.
Bilboko Arte Ederren Museoak 1970eko eraikina berriro zabalduko du urriaren 8an, egitarau berezi batekin
Irekierarekin, museoak "mugarri garrantzitsua jarri du" bere eraldaketan, eta 2026ko ekainean aurreikusitako 'Agravitas' espazioaren inaugurazioarekin amaituko da.
Arteleku zentroaren lehen 15 urteei begira, Artiumen
Gasteizko museoak Gipuzkoako arte eta kultura garaikideko zentroaren artxiboa arakatu du, Mikel Onandia, Sergio Rubira, Leire Vergara eta Beatriz Herraezen komisariotzaren pean.
Txomin Olabarri, Azkuna Zentroko zuzendari nagusi berria
2018ko maiatzetik 2024ko abendura bitartean Azkuna Zentroko zuzendari izan zen Fernando Perezek kargua bere borondatez utzi ondoren, Olabarri izendatzea erabaki dute.
Tabakalerak Hlynur Pálmason zinemagile eta artista islandiarraren erakusketa aurkeztu du
Irailaren 28ra arte egongo dira ikusgai bakarkako erakusketako ikus-entzunezko instalazioak, argazki-sailak, pinturak eta eskulturak. Pálmasonen filmografia osoa eskainiko du Tabakalerak.
"Barbara Kruger: Another day. Another night" erakusketa zabaldu du Guggenheimek
Erakusketak Krugerren lan goiztiar adierazgarrietako batzuk berraztertzen ditu, eta goitik behera hartuko ditu Guggenheim Bilbao Museoko hainbat areto. Boterearen hizkuntzaren inguruan hausnarketa egitera bultzatuko du ikuslea, azaroaren 9ra arte.
Agustin Ibarrolaren ''Euskadi, 1977-1979'' erakusketa berreskuratu du Arte Ederren Bilboko Museoak
Agustin Ibarrolak 1979an museorako sortu zuen jatorrizko instalazioko 18 mihise zaharberrituta aurkeztuko dira. Sei gehiago batuko dituzte, eta jatorriko 27 aleko multzoa osatzeko falta diren beste hirurak galdutzat eman dituzte.
Ruth Asawa, Jasper Johns, Steve McQueen eta Dan Flavin, Guggenheimen 2026an
Bilboko museoaren fundazioko patronatuak bilera egin du bart, Miren Arzalluz zuzendari nagusi denetik egin duen lehenengoa. Museoak inoiz baino bisitari gehiago izan ditu 2025ean.
Artiumek Josu Bilbaoren eta Chantal Akermani buruzko erakusketa bana aurkeztu du
Euskal Herriko Arte Garaikidearen Museoak "h" bermeotarraren erakusketa eta "Chantal Akerman. Irudiari aurre egitea" Akermanek eta erakusketaren komisario Claire Athertonek elkarlanean sortutako instalazioak paratu ditu.
''Miñan'' liburuaren antzezlana Londresen estreinatu dute, ''Little Brother'' izenburupean
Amets Arzallusen liburuan oinarritutako antzezlana Londresko Jermyn Street Antzokian estreinatu da aste honetan, Timberlake Wertenbaker antzerkigilearen eskutik, eta ekainaren 21a arte izango da ikusgai.