Iruñeko Erorien monumentuan museo bat egitea proposatu du adituen batzordeak, kupulari "protagonismoa" kenduta
Batzordearen esanetan, "errepresioaren testigantza materialak" gordetzea baliagarria da memoria historikoa eraikitzeko tresna gisa. Horrela, "totalitarismoa gurtzeko leku zena pentsamendu kritikoko gune bihurtu nahi da, 1936ko estatu-kolpearen sustraiei, testuinguru historikoari eta ondorioei buruzko ezagutza historikoa, eta balio demokratikoak sustatzeko ekintza politiko eta kulturalerako gune".
14 adituk osatutako adituen batzordeak Iruñeko Erorien Monumentuaren eraldaketari buruzko txostena aurkeztu du ostegun honetan. Bertan proposatu dute eraikinean oroimenezko museo bat sortzea, eta kupulari eta horren danborrari "protagonismoa" kentzearen alde egiten du, baita oroitzapenezko testuak eta ikonografia kentzearen alde ere.
Txostena ostegun honetan aurkeztu dute Iruñeko Udaleko harrera-aretoan, eta bertan izan dira Joseba Asiron Iruñeko alkatea eta Fernando Mendiola Gonzalo, Nuria Ricart Ulldemolins eta Cristian Dürr adituen batzordeko kideak.
Joseba Asironek eskerrak eman dizkio adituen batzordeari, "minez betetako monumentuaren" esanahia berritzeko zereginean erakutsitako "konpromiso, zorroztasun eta sentsibilitateagatik". Azpimarratu duenez, "zegoen bezala uztea ez zen aukera bat", eta nabarmendu du "elkarrizketaren ondorioz akordio historiko bat lortu zela monumentua eraldatzeko" eta "memoria demokratikorako eta faxismoa salatzeko espazio bat" sortzeko.
Batzordeak nabarmendu duenez, eraikin horren "eraldaketa sakonak" irudikatzen dituen "balio antidemokratikoekiko erabateko haustura" dakarrela berekin. Aldiz, batzordearen iritziz, eraikina eraisteak "erasotzaileen oroimena bultzatuko luke, gertatutakoaren frogak suntsituko lituzkeelako". "Errepresioaren testigantza materialak" gordetzea "memoria historikoa eraikitzeko tresna gisa" baliagarria "dela dio.
Horrela, "totalitarismoa gurtzeko leku zena pentsamendu kritikoko gune bihurtu nahi da, 1936ko estatu-kolpearen sustraiei, testuinguru historikoari eta ondorioei buruzko ezagutza historikoa, eta balio demokratikoak sustatzeko ekintza politiko eta kulturalerako gune". Batzordeak txostenean gaineratu duenez, horretarako, "tokiaren erabilerak erabat eraldatu behar dira, ondarea musealizatu eta hiriaren egituran integratutako ekipamendu pedagogiko eta hezitzaile berri bat eraiki behar da".
Txostenean jasotako gomendio horiek nazioarte mailan egingo den arkitektura-lehiaketaren oinarrietan sartuko dira, eta lehiaketa horretatik sortuko da Erorien Monumentuaren behin betiko proiektua.
Erorien monumentuaren eraldaketak eraikinaren edukiei eta arkitekturari eragiten die. Hala, batzordearen proposamenaren arabera, kupulak eta danborrak "protagonismoa galdu beharko dute", bai kanporantz, bai barrurantz, eta beraz, kupularen barruko freskoa "mediatizatu eta interpretatu" egin beharko da. Kriptarako, hileta-elementu guztiak ezabatzea eta "desakralizazio integrala" proposatzen da, lekuaren erabilerak beste helburu batzuetarako eraldatuz, hala nola arte garaikideko obren/proiektuen instalazioak programatzeko.
Egitura arkitektoniko berriak kontuan hartu beharko ditu, halaber, proiektuaren erabilerak eta beharrak, hala nola harrera eta ekipamendurako sarbidea, erakusketa iraunkorra, aldi baterako erakusketak, hezkuntza-espazioak, ekitaldi eta hitzaldietarako aretoa, bilera-gelak, artxiboa eta liburutegia, bai eta administrazioko, aisialdiko eta bestelako erabilerak ere. Horretarako, batzordeak komenigarritzat jotzen du egungo eraikinaren ondoan multzo arkitektoniko "koherentea" osatuko duten eraikin bat edo batzuk eraikitzea.
Hezkuntza-tresna
Beste proposamen batzuen artean, batzordeak Memorialak hezkuntzari begira izan dezakeen erabilgarritasuna eta potentzialtasuna azpimarratu du eta memoria-museoa "lehen mailako hezkuntza-tresna" bihurtu beharko litzatekeela defendatzen du, "kontzientzia demokratikoko laborategi gisa", beharrezko giza baliabideekin eta baliabide materialekin hornitua, horren bidez "publiko mota guztien parte-hartzea sustatu eta garatzeko" estrategiak eta programak bultzatzeko.
Txostenaren arabera, memoria-museo berrian hezkuntza-arloko esku-hartzea egiteko "ez dago proiektua behin betiko gauzatu arte itxaron beharrik". Hala, gaur egun dauden elementuak ikusi eta eraldaketa-prozesua bera gertutik jarraitzeko bisita gidatuak proposatzen ditu, eraldaketarn nondik norakoak azaldu eta elkarrizketarako eta eztabaidarako espazioak irekitzeko.
Politikari buruzko albiste gehiago
Eneko Goia says goodbye excited to the mayor of San Sebastian
The mayor of Donostia-San Sebastián has said goodbye as the "most wonderful" of his responsibilities as a political official. He has thanked members of the city council and colleagues and has been moved to thank his family. Jon Insausti will take over.
Two non-legislative proposals have been made in Parliament following the riots at the Falange event in Vitoria
PNV and PSE-EE propose a text condemning the incidents "firmly" EH Bildu proposes to ban any public act of fascism
Koldo Garcia will remain at large after refusing to testify before the Supreme Court
Judge Leopoldo Puente has ordered the release of Koldo García, as he did the day before with the Minister of Transport, José Luis Ábalos, and has maintained the precautionary measures so far.
A young man reported being punched in the face during the Vitoria riots
The young Aritz Ibarra reports on Radio Vitoria that a foam ball launched by the Ertzaintza in the context of the Falange Española meeting on Sunday has broken his jaw and has already filed a complaint in the courts. For EH Bildu, what happened is very serious and the Ertzaintza has opened an internal investigation.
PNV and PSE-EE have registered a non-legislative proposal calling for Parliament to condemn the incidents in Vitoria
PNV and PSE-EE parliamentarians Joseba Diez Antxustegi and Ekain Rico reported on Thursday on the non-legislative proposal that PNV and PSE-EE have registered together in the Basque Parliament.
Goia says goodbye "proud" to have reached agreements between different people
The mayor of Donostia-San Sebastián, Eneko Goia, has said goodbye, valuing the "stability" of the City Council over the last decade, to promote "decisive projects" for the transformation of the city and to end the "paralysis" that it experienced ten years ago. At the last plenary session of general policy, and before formally presenting its resignation in the afternoon, Goia has today put an end to 14 years of work in the City of San Sebastian.
ELA has criticized the PNV's "ambiguous" speech to Palestine
ELA's Secretary General, Mitxel Lakuntza, has criticized the PNV's "ambiguous" speech in the face of Israel's "genocide" in Palestine and believes that jeltzales can no longer be ignored after yesterday's mobilizations because they are in the Basque Government.
Zupiria: "It's been four days since this happened and the Ertzaintza has not received any complaints and, as far as we know, not even in the courts."
The Councillor refers to the information published this Thursday about the injuries allegedly caused by a foam shell fired by the Ertzaintza last Sunday against a person who participated in the protests against the Falange rally in Vitoria. Zupiria recalls that last Monday he announced that "the rumor" had reached him that a complaint could be filed for such events. However, he points out that at present the Ertzaintza has not received any complaints about these events.
Arkaitz Rodriguez has described as a "very serious incident" the actions of the Ertzaintza during the riots in Vitoria, after a citizen reported having been hit
During the Sunday protests in Vitoria-Gasteiz, one of the citizens who attended the counter-demonstration has reported that the Ertzaintza fired directly during the riots and was hit in the face by a ball received.