Eusko Legebiltzarrak legegintzaldiko lehen Politika Orokorreko Osoko Bilkura du gaur. Euskadiko autogobernuaren erreforma izango da eztabaidagai nagusienetakoa, azken urteotan Euskal Autonomia Erkidegoko eztabaida parlamentariotik zertxobait bazterrean egon dena gaia.
Legebiltzarrak 14:30ean ekingo dio berriro saioari
Goizeko saioan, lehendakariak dei egin du estatutu berria adosteko, "garai ilunak" etor litezkeelako autogobernuarentzat.
Jon Hernandez Sumarreko legebiltzarkideak "autokritika falta" eta autogobernuaren defentsa "esklusiban" bereganatu nahi izatea egotzi dio lehendakariari. Bestalde, Alba Garcia Sumarreko koordinatzaile nagusiak babesa agertu dio Gazako genozidioa salatzeko ekintza orori.
Amaia Martinez Voxeko legebiltzarkideak uste du lehendakaria "errealitatetik kanpo" bizi dela, eta "ahaztu" egin dituela euskal gizartearen arazoak. "Badirudi lehendakariak ez dituela pairatzen Osakidetzan zita bat eskatzeko arazoak, ezta segurtasun eza ere ez, bizkartzainak dituelako".
Ekain Rico PSE-EEko legebiltzarkideak deitoratu du lehendakariak "Ongizate sistemaren bideragarritasuna zalantzan jarri izana", "Espainian eta Euskadin frogatu den arren politika progresistek hazkunde eta enplegu datuak hobetzen dituztela". 2026ko aurrekontuei begira, "tentazio murriztaileak" alboratzea eskatu dio Pradalesi.
Bere aldetik, Laura Garrido EAEko PPko bozeramaileak kritikatu du lehendakariak "Euskadi erreala" ahaztu izana. "Ez ditu aipatu euskal gizartearen benetako arazoak", deitoratu du, eta hauek aipatu ditu: "etxebizitza, enplegua, hezkuntza eta industria". Pradalesek estatutua erreformatzeko deia egin duela eta, Garridok "autogobernua hobetzea" eta "abenturetan ez sartzea" eskatu dio.
Alderdien erreakzioa
Alderdiak hasi dira lehendakariaren hitzaldiari buruz hitz egiten. Hori horrela, Arnaldo Otegi EH Bilduko buruzagiak adierazi du Pradalesen abisua "inflexio puntua" dela euskal politikagintzan., baina ohartarazi dio: "Garai ilunak PPren eskutik badatoz, PPrekin ezin da itunik egin; ezin da aurrekontuei buruz hitz egin, eta ezin da Bizkaia eta Durango haiekin gobernatu".
Nabarmentzeko modukoa da EH Bilduren erreakzioa Arnaldo Otegik egin izana, koalizio subiranistaren bozeramaileetako batek egin beharrean, ezker abertzaleak lehendakariaren deiari eman nahi dion garrantziaren adierazle, antza.
Analisi laburra
Lehendakariak argi utzi du estatutu berria urte politikoaren lehentasunetako bat izango dela bere Gobernuarentzat. Ekaina arteko epea jarri du horri heltzeko, Estatutan "birzentralizazio" ahaleginak ikusten dituelako. Horregatik, euskal alderdien txanda dela uste du, eta autogobernuarentzat "garai ilunak" etor litezkeela ohartarazi die.
Bukatu da lehendakariaren hitzaldia
Estatutu berria adosteko deiarekin bukatu da, hain zuzen ere, Imanol Pradales lehendakariaren hitzaldia. Horrekin batera, bukatu egin da politika orokorreko eztabaidaren goizeko saioa. Legebiltzarrak 14:30ean ekingo dio berriro, eta talde parlamentarioen txanda izango da orduan.
Eta aurreikuspen ezkor horren aurrean zer? Lehendakariak berak eman du erantzuna: "Epeak jarri behar ditugu. Ekainean, indar politikoekin batzartuko naiz berriro, egindako ibilbidea aztertu, ebaluatu eta gure Gobernu Programaren konpromisoa betetzeko urratsak emateko".
"Autogobernuaren etorkizuna gai serioegia da instrumentalizatzeko eta jolasean ibiltzeko. Gernikako Estatutua idatzi eta adostu zutenen maila ematen saiatu behar gara", adierazi du.
Autogobernua
Adi, lehendariaren hitzaldiak utziko digun titularretako bat entzun berri dugulako: Pradalesek Estatutu berria lehenbailehen adosteko deia egin du. "Arrazoia oso sinplea da: Euskadirentzat oso garai zailak eta ilunak iritsi daitezke. Gure autogobernua, nortasuna eta erakundeak zalantzan jar daitezke. Eta horrek gure eguneroko bizitzan eta ongizatean eragin nabarmena izan lezake".
Langabezia-prestazioen transferentziaz aritu da lehendakaria (Jaurlaritzak eta Espainiako Gobernuak atzo adostu zuten). "Aurrerapausoa da eta baloratu egiten dut, baina oraindik bete egin behar da adostutako egutegi osoa", ohartarazi du.
Pradalesek urte politiko berriko lehentasunak azaldu ditu, hala nola Osasun Itunean adostutakoa garatzea, Etxebizitza arloan Funts Sozial bat aktibatzea, Lanbide Heziketa sustatzea, Donostiako ordenagailu kuantikoa martxan jartzea, Ertzaintzan enplegu plana onartzea eta Industrian inbertsio plana abiatzea.
Nahi gabeko bakardadea izan du hizpide orain, eta une honetan garatzen ari diren bi proiektu aipatu ditu: bat, landa eremuan bizi diren adineko pertsona zaurgarriak babesteko, eta beste bat, belaunaldi arteko elkartasuna sustatzeko.
Gehiago: Gobernuburuak iragarri du "topaketa-espazio" bat jarriko dutela martxan jarduera fisikoa eta kirola sustatzeko. Horretan, "erakundeek, elkarteek eta herritarrek jarduera fisikoaren inguruko ekintzak aztertu eta adostuko dituzte", azaldu duenez.
"Eta Mugiment txartela herri guztietara eramateko pausoak ematen jarraituko dugu", erantsi du.
Lehen neurriak
Saioko lehen neurriak iragarri ditu agintariak. Horren haritik, Osakidetzako Lehen Arretan psikologo gehiago arituko direla aurreratu du Pradalesek. Helburua da profesional horiek kasu "arinak" artatzea, zerbitzu espezializatuek kasu konplexuenak tratatzeko.
Bestalde, gazteen artean pantailen "abusua" saihesteko, estrategia bat lideratuko duela iragarri du.
Ongizate Sistema du hizpide orain lehendakariak: "Gure ardura da Ongizate sistemaren bideragarritasuna bermatzea, eta horren transformazioan asmatzea". Horregatik, dei egin du "lubakiak, konfrontazioa eta marra gorriak" alde batera uzteko.
Lehendakariak azpimarratu du Euskadi "herrialde aurreratu eta demokratikoa" dela. Horren ildotik, aipatu du EAEko ekonomia % 2tik gora hazten ari dela, eta "enplegu netoa" sortzen ari dela. Gainera, erantsi du "historian lehen aldiz" milioi bat pertsonatik gora ari direla lanean eta kotizatzen.
Nazioarteko testuinguru horretan, Pradalesek defendatu egin du Europaren papera: "Europak autonomia politiko gehiago izan behar du, eta lidergo etikoa markatu behar du. Funtsezkoa da ahots propioa izatea".
Ukraina ere gogoan
Ukrainarrentzat ere hitzak izan ditu lehendakariak: "Ukrainako gerrak agerian utzi ditu Errusiak Europan eragina izateko asmoak. Gaur berriro gaitzetsi nahi dugu inbasioa, eta elkartasuna adierazten diegu ukrainarrei, indarkeria bidegabea eta etengabea pairatzen ari direlako".
Minutu bateko isilunea
Ondoren, legebiltzarkideek minutu bateko isilunea egin dute, Gazan hildakoak omentzeko.
Hasi da saioa
Lehendakariak hasiera eman dio politika orokorreko saioari, eta Gazako "genozidioa" salatzeko erabili ditu lehen hitzak. "Asaldatuta, nekatuta eta nazkatuta gaude. Biolentzia honek samina, amorrua eta ezintasuna eragiten digu", deitoratu du..
Hastear
Lehendakaria eserita dago jada bere eserlekuan. Hastear da saioa.
Tejeriaren balorazioa
Bakartxo Tejeria Eusko Legebiltzarreko presidenteak esan du ez duela espero saio zakarra izatea. Entzun hemen:
Eztabaidaren gaiak
Eta zeintzuk izango dira eztabaidaren (eta oro har urte politikoaren) gai nagusiak? Iker Gomezek azaldu dizkigu bideo honetan:
Osoko bilkuraren egitura
Ohi bezala, lehendakaria 09: 30etan igoko da tribunara. Imanol Pradalesek ez du denbora-mugarik izango bere hitzaldia egiteko. Ostean, atsedenaldi labur bat egingo dute legebiltzarkideek, eta 14:30ean ekingo diote berriz saioari.
Ordu horretan, taldeen txanda izango da. Txikienatik handienera, talde bakoitzak 30 minutu izango du proposamenak egiteko eta lehendakariak azaldutakoari erantzuteko. Talde Mistoa osatzen duten alderdiek, Voxek eta Sumarrek, 30 minutu horiek konpartitu beharko dituzte.
Vox eta Sumarren ondoren, PPren txanda izango da. PSE-EEk hartuko du hitza ondoren, eta, amaitzeko, EH Bilduk eta EAJk izango dute tribunara igotzeko aukera..
Taldeen hitzaldiak entzun ondoren, Imanol Pradalesek bigarren hitz txanda izango du, beste behin ere denbora mugarik gabe.
Eta azkenik, talde parlamentarioek azken erantzun bat emateko aukera izango dute, oraingoan gehienez 10 minutuko hitzaldiarekin.
Politika Orokorreko Osoko Bilkura Eusko Legebiltzarrean
Eusko Legebiltzarrak berriz ekingo dio bere jarduerari ostegun honetan, Politika Orokorreko Osoko Bilkurarekin. Bertan, lehendakariak eta Legebiltzarreko taldeek urte politikoa markatuko duten gaiak jarriko dituzte mahai gainean.
Ostegunekoa. Politika Orokorreko lehen Osoko Bilkura izango da Imanol Pradales lehendakariarentzat. Saioa zuzenean jarraitu ahal izango da eitb.eus-en eta ETB-2n.