Leopoldo Puente Auzitegi Goreneko magistratuak Santos Cerdan PSOEren Antolakuntza idazkari ohia aske uztea erabaki du, frogak suntsitzeko arriskua "asko murriztu" dela iritzita.
Ustelkeria politikoa
Adierazi dute gezurra dela Espainiako Gobernuari hiru kargu publiko eskatu izana, eta ukatu egin dute Guardia Zibilak obra publikoko ustezko sarearekin zerikusirik izatea, UCOren txosten batek alderdia 2018ko "izendapen-eskaeretan" inplikatu berritan.
Nafarroako lehendakariak nabarmendu du bere Gobernuak "barneko nahiz kanpoko auditoriak eskatu" dituela, eta "Parlamentuan irekitako ikerketa-batzordearekin kolaboratzen" ari dela "gardentasun ariketa" eginez. PSN-PSOEren idazkari nagusi gisa azpimarratu duenez, ez zeukan UCOren azken txostenean esan direnen berri eta erabat arbuiatu ditu gertaerak "politikara gizartearen alde lan egitera gatoz, eta ez nork bere alde egiteko".
Ostegunean 600-800 metrora jaitsiko da elur-kota, baina ostiralean 500 metrora zurituko du, eta 400 metrora momentu batzuetan.
Eguraldi-iragarpenaren arabera, bihar eta etzi elur-kota 500 metrora jaitsiko da, eta prezipitazioa oso ugaria izango da.
Iruñeko Udalak 624 gatz-zaku ditu, ikastetxeen, osasun-zentroen eta kiroldegien esku jartzeko prest, unean uneko beharren arabera.
.png?fmt=png-alpha&qlt=80)
1968ko Sekretu Ofizialen Legea diktadura frankistaren baitan sortu zen, eta diktadorea hil zenetik 50 urte igaro diren arren, oraindik ez da haren erreforma egin. Espainiako Estatuan indarrean dagoen sekretu ofizialen erregimenak Ministroen Kontseiluari eta Estatu Nagusiko Buruen Kontseiluari ahalmena ematen die Estatuaren segurtasuna eta defentsa arriskuan jar dezakeen informazioa bi kategoriatan sailkatzeko: sekretua eta erreserbatua.
Frankismoaren azken urteetan Euskadiko kaleetan bizi zen tentsio handia gogora ekarri dute Ramon Jauregui sozialistak, Tasio Erkizia ezker abertzaleko militante historikoak eta Gorka Knörr EAko eurodiputatu ohiak.
Francok debeku ugari ezarri zituen arren, ikastolak sortu ziren euskarari bultzada emateko, ezkutuan bazen ere. Demokraziarekin batera, oztopoei aurre egin, eta ordura arte debekatutako ekimenak martxan jartzea lortu zuten. 1976ko martxoan eginiko “24 orduak euskaraz” ekimena horietako bat izan zen.
ETBk hainbat pertsona ezagun elkarrizketatu ditu, orduko bizipenak nola gogoratzen dituzten jakiteko. Besteak beste, Xabier Amuriza, Mariasun Landa eta Bernardo Atxagarekin izan gara.
1975eko azaroaren 20an hil zen Francisco Franco, ia lau hamarkadatan Espainian gobernatu zuen diktadorea. Bere bizitzako azken asteetan ageriko egin ziren arazo mediko batzuen ondorioz hil zen, Espainia krisi politiko zein sozial sakon baten erdian zegoenean.
URTEURRENA
Esther Ferrer artista donostiarraren izena hartuko du katedrak, eta "unibertso frankofonoan euskararen eta euskal sorkuntzaren proiekzioa indartzea" bilatuko du.
EUSKO JAURLARITZA
Lehendakariak azaldu duenez, Makroeskualde Atlantikoaren gaiak "seduzitu" egin du Catherine Chabaud Frantziako Gobernuko Itsaso eta Arrantza ministroa. Aukera ikusten du "elkarlanean aurrera egiteko".
Durangoko Azoka
60. edizioan, 285 erakusmahaitan paratutako 1.000 nobedadetik gora, inoiz baino gehiago, eta 273 ekitaldi eskainiko ditu DA Kulturaren Jaialdiak. Egitarau osoa iragarri dute, gaur, Landakon.
ATXILOTUAK
Ertzaintzak ildo honetan hartutako erabakiaren inguruko iritzia eman du eta jatorriagatik inor ez estigmatizatzearen alde agertu da.
ERASO MATXISTA
Bi erakundeek gaitzespen "irmoa" adierazi dute emakume batek jasan duen erasoagatik, eta ostegunean, 12:00etan, Udaletxe plazan egingo den elkarretaratzean parte hartzera deitu dute.
Itxaso sailburuak azaldu duenez, Aloka+ programa berriaren bitartez "etxebizitza alokairu-merkatura ateratzeko zalantzak dituzten jabeei segurtasuna eman nahi zaie". Izan ere, aseguru publiko eta doakoa bermatuko zaie etxejabeei, maizterrek ordaintzen ez dutenerako eta kalte materialei aurre egin ahal izateko.
Hezkuntza sailburuak adierazi duenez, Plentzian gertatutakoa sakon aztertzen ari dira, dagozkion ondorioak ateratzeko, baina, bitartean, "ezin gara geldirik egon". Horregatik, Pedrosak ikastetxean esku-hartze zuzena egitea proposatu du, eta Plentziako herri osoari eta Udalariparte hartzeko gonbita egin die.
EHUko errektorearen arabera, 192 milioi euroko inbertsioa "ezinbestekoa" da unibertsitatearen funtsezko zerbitzuen "degradazio atzeraezina" saihesteko.
Herri epaimahai batek erruduntzat jo zuen gizona, eta EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak erruduntzat jotzeko frogak onartu ditu. Gizona antzeko lau hilketagatik ikertzen ari dira.
Highly Cited Researchers 2025 zerrendak 60 herrialdetako 7.131 zientzialari aitortu ditu, beren ikerketa eremuetan erakutsi duten aparteko eraginagatik. Aurtengo rankingean aintzatetsitako Euskal Herriko bederatzi ikerlariek askotariko arloetan egiten dute lan, hala nola medikuntzan, immunoterapian, energian, biomaterialetan edo Adimen Artifizialean.
Bilboko Hirigintza zinegotziak azaldu du terrazak kentzeko agindua Kosta Zuzendaritzak ezarri duela. Era berean, ohartarazi du 3.000 eurorainoko zehapenak izan ditzaketela neurria bete ezean, eta gogorarazi du zer kautelazko neurri ezarri agindua eman zutenek erabaki behar dutela.
Miren Elgarresta Emakunderen zuzendaria Radio Vitorian izan da. Bertan haurdunaldia nahita eteteko eskubideaz, abortuaz, mintzatu da. Feminismoaren aurrerapenen aurkako joera erreakzionarioen harira, orain dela 40 urte lortutako eskubidea defendatu du Elgarrestak.
Espainiako presidenteak Euskal Herriaren nahiak entzungo dituela esan du, baina azken erabakia nazioarteko federazioen esku dagoela azpimarratu du.
AEBko hainbat hedabidek aurreratu dutenez, 28 puntuko zirriborroa da, besteak beste, Ukrainako bakea, segurtasun bermeak eta Europako segurtasuna jorratzen dituena.
Ordezkarien ganberak aldeko 427 botorekin eta kontrako boto bakarrerekin onartu du lege proiektua; horri esker demokratek eskatu ahal izan dute legea prozedura laburtu baten bitartez bideratzea, eta errepublikanoen babesarekin, beste bozketa bat egitea saihestea.
Gastronomia
Markina-Xemeingo Tate gozotegiaren panettonea urteko panettone iberiko onenaren finalean lehiatuko da, beste hamarrekin batera. Martxel Iridoy gozogileak bere panettonearen osagaiak argitu dizkigu.
Liburu berria
Gasteiztar idazleak Harrizko bihotza liburua aurkeztu du, denetariko testuak (hausnarketak, oroitzapenak, aforismoak, poemak...) Atik Zra sailkatuta biltzen dituen lana edo "taupaden alfabeto bat".
Ertzaintzak ildo honetan hartutako erabakiaren inguruko iritzia eman du eta jatorriagatik inor ez estigmatizatzearen alde agertu da.
Joxe Ramon Bengoetxea EHUko errektoreak bere ustez unibertsitate publikoak behar dituen beharrak azaltzen jarraitu du. Asteazken honetan, Eusko Legebiltzarrean izan da, eta azpiegiturak zaharkituta ez geratzeko plan batek 190 milioi euro baino gehiago izan beharko lituzkeela esan du.
Suhiltzaileek dagoeneko kontrolpean dute sua, eta lanean jarraitzen dute itzaltzeko.
Bi erakundeek gaitzespen "irmoa" adierazi dute emakume batek jasan duen erasoagatik, eta ostegunean, 12:00etan, Udaletxe plazan egingo den elkarretaratzean parte hartzera deitu dute.
Esther Ferrer artista donostiarraren izena hartuko du katedrak, eta "unibertso frankofonoan euskararen eta euskal sorkuntzaren proiekzioa indartzea" bilatuko du.
Bilboko Hirigintza zinegotziak azaldu du terrazak kentzeko agindua Kosta Zuzendaritzak ezarri duela. Era berean, ohartarazi du 3.000 eurorainoko zehapenak izan ditzaketela neurria bete ezean, eta gogorarazi du zer kautelazko neurri ezarri agindua eman zutenek erabaki behar dutela.
Iruñeko Udalak 624 gatz-zaku ditu, ikastetxeen, osasun-zentroen eta kiroldegien esku jartzeko prest, unean uneko beharren arabera.
Donostiako noranzkoan egon da itxita autobidea, eta 3-4 kilometroko auto-ilarak sortu dira.
Herri epaimahai batek erruduntzat jo zuen gizona, eta EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak erruduntzat jotzeko frogak onartu ditu. Gizona antzeko lau hilketagatik ikertzen ari dira.
EHUko errektorearen arabera, 192 milioi euroko inbertsioa "ezinbestekoa" da unibertsitatearen funtsezko zerbitzuen "degradazio atzeraezina" saihesteko.
Itxaso sailburuak azaldu duenez, Aloka+ programa berriaren bitartez "etxebizitza alokairu-merkatura ateratzeko zalantzak dituzten jabeei segurtasuna eman nahi zaie". Izan ere, aseguru publiko eta doakoa bermatuko zaie etxejabeei, maizterrek ordaintzen ez dutenerako eta kalte materialei aurre egin ahal izateko.
Ezbeharra atzo gertatu zen, 14:08 aldera, Bordako soroan. Gizona traktore txiki batekin ari zen lanean, istripua izan zuen eta ibilgailuak harrapatu egin zuen. Ezbeharraren ondorioz, beharginak zauri larriak zituen.
Nekazarien elkarteen ustez, “hein handi batean landakoa, estensiboa eta ekologikoa” den Euskadiko ekoizpen-sisteman itxialdiak “gaixotasunak zabaltzeko arriskua” dakar.
Kolektiboak hiru orduko lanuzteak egin ditu eta manifestazioa ere egin dute Bilboko kaleetan, Udaletxearen aurrean amaituta. VTC zerbitzuen "lehia bidegabea" salatu dute.
Oilategietatik edo haztegietatik ateratzean, hegazti basatiekin kontaktua izatea saihestuko duen estalpe estiloko sistema bat erabili beharko da, hegazti-gripeak kutsatzea eragozteko. Bestelde, euskal erakundeek eta sektoreak jarraipen-mahai bat eratzea erabaki dute, gaixotasunaren bilakaera eta aplikatu beharreko neurriak aztertzeko.
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Hainbat neurri proposatu dituzte, hala nola aske dauden hegaztien ustiategiak sareekin estaltzea, aire zabalean ematen duten denbora murriztea edota zaintza indartzea, une bakoitzean dagoen arrisku-mailaren arabera. Eusko Jaurlaritzako, aldundietako eta hegaztien sektoreetako ordezkariak izango dira bileran.
Bi sindikatu horiek, gainera, iragarri dute auzitara eramango dutela Confebask, gai horri buruz hitz egiteko "negoziazio mahaia eratzeari uko egiteagatik", justiziak "patronalaren negoziatzeko betebeharra bete dezan".
Elikadura eta elektrizitatea dira Hegoaldean gehien garestitu direnak.
EITB Erlia Arrautza Ekologikoak etxeko Amaia Arriagarekin izan da. 500 oilo dituzte eta ekologikoan egiten dute ekoizpena. Duela urte batzuk ere antzerako egoera bizi izan zuten arren, oiloek biziko duten estresarekin kezkatuta dago. Badaki arrautzen ekoizpenak behera egingo duela eta itxialdia ahalik eta motzena izatea espero du.
Elikadura, Landa Garapen, Nekazaritza eta Arrantza sailburuak erantzukizuna eskatu du, eta Ministerioak agindutako neurriak arrisku handiko une batean datozela adierazi du. Era berean, hegazti gripearen jarraipena egiteko batzordea sortuko dela eta astelehenean, azaroaren 17an, bilduko dela iragarri du.
Espainiako Gobernuak aginduta, etxeko hegazti guztiak konfinatu behar dira gaurtik aurrera. Neurriak ustiapen-mota guztiei eragiten die.
Santos Cerdan PSOEko Antolakuntza idazkari ohiak asteazken honetan salatu duenez, "gezurrak" eta "manipulazioak" zabaldu dituzte bere inguruan. Horrez gainera, senideen eta lagunen babesa eskertu du eta "egia gailentzea" espero du. Soto del Realgo (Madril) espetxetik 19:15 aldera atera denean egin ditu adierazpenok, Auzitegi Goreneko epaileak aske uztea erabaki ostean.
Txinan dagoen Maria Chivite presidenteak adierazi du bere Gobernuan ez dagoela ustelkeriarik. Foru Gobernua sostengatzen duten alderdiek, bestalde, kezka agertu eta zuhurtzia eskatu dute. Bestalde, oposizioak berretsi du Chivite ustelkeriak inguratuta dagoela.
Lehendakariak azaldu duenez, Makroeskualde Atlantikoaren gaiak "seduzitu" egin du Catherine Chabaud Frantziako Gobernuko Itsaso eta Arrantza ministroa. Aukera ikusten du "elkarlanean aurrera egiteko".
Alejandro Luzon Ustelkeriaren aurkako fiskalburuak behin-behineko ondorioen idazkia aurkeztu du asteazken honetan Auzitegi Gorenean, eta bertan eskatu du bakoitzak ia 4 milioi euroko isuna ordaindu dezala, baita 430.000 euroko enbargoak eta kalte-ordainak ere.
Ekitaldia asteazken honetan aurkeztu dute Bilbon, "gaur egungo kontsumismoaren adierazpen handienetako bati aurre egiteko".
Gasteiztar idazleak Harrizko bihotza liburua aurkeztu du, denetariko testuak (hausnarketak, oroitzapenak, aforismoak, poemak...) Atik Zra sailkatuta biltzen dituen lana edo "taupaden alfabeto bat".
175 partaidek 285 erakusmahai jarriko dituzte Landakon aurten, Beñat Gaztelurrutia Durangoko Azokaren koordinatzaileak gaur aletu duenez.
60. edizioan, 285 erakusmahaitan paratutako 1.000 nobedadetik gora, inoiz baino gehiago, eta 273 ekitaldi eskainiko ditu DA Kulturaren Jaialdiak. Egitarau osoa iragarri dute, gaur, Landakon.
Irakasle eta ikertzaileak Bilboko poetari eskaini dio bere lan berria (Pamiela, 2025), aurten bertan Lauaxetari buruzko beste liburu bat argitaratu eta gero.
Musikariak Palestinarekin ekimenean batuta, musika plataformari boikot kolektiboa egin diote “sionismoaren kontra eta palestinar erresistentziaren alde”. Entzuleoi eta gainerako musikariei mugimendura batzeko gonbita egin diete gaur Iruñean egindako agerraldian.
Garageari, surfari, psychobillyari eta punkari irekitako agertokiak bere kartel osoa aurkeztu du; besteak beste, Alice Cooper, Social Distortion eta Imelda May ageri dira aurtengo talde eta artisten zerrendaren buruan.
Kostaldeko emakumeen lana funtsezkoa izan da arrantzan eta itsas historian, baina ez da aintzakotzat hartu izan; gizonezkoena izan da beti ardatz. Hori dela eta, emakume horien lanak izan duen, eta duen garrantzia aldarrikatzeko, Bermeoko Arrantzaleen Museoan Olatuaren Enbata erakusketa antolatu dute. Neskatila, saregile kontserberetako langile zein emakume armadoreen eguneroko lana erakusten duten objektuak jaso dituzte, baita emakume horien testigantzak ere. Era berean, bisita gidatuak zein hitzaldiak eta mahai inguruak eskainiko dituzte.
2026ko urtarrilaren 17an Juan Crisostomo de Arriaga konpositorearen heriotza goiztiarraren (19 urte zituela hil zen) 200 urte beteko direla eta, haren izena daraman Bilboko antzokiak proposamen bikoitza egingo du. Urtarrilaren 17an, La Ritirata Josetxu Obregón bilbotar musikariak zuzendutako orkestrak Arriaga y el eco de su tiempo kontzertua eskainiko du, eta urtarrilaren 10ean eta 24an, eta otsailaren 1ean, goizez, Koldo Olabarrik eta Ainhoa Etxebarria aktoreek prestatutako antzerki ibilbideak izango dira. Kontzerturako sarrerak 26 eta 52 euro bitarteko prezioan eros daitezke, eta ibilbideetakoak 15 euroan.
Azaroaren 17tik abenduaren 4ra, Durangoko Kulturaren Jaialdia hasteko bezperara arte, 22 liburu aurkeztuko dituzte Euskal Herriko 19 liburu dendatan. Lehenengoz, Azoka egin aurretik egingo dute ZuNonHanDA!, bost aldiz haren ondoren egin eta gero.
