LURRIKARA
00:10ean izan da lurrikara eta epizentroa Iruña Okan izan du; milaka pertsona esnatu ditu gaur goizaldean Araban. Ez du kalterik eragin eta ez da erreplikarik espero, SOS Deiaken arabera.
Gauerdia pasata, Iruña Okan epizentroa duen 4 graduko lurrikara batek Araba astindu du. Miguel Angel Montes alkateak berak adierazi duenez, ez da inolako kalterik izan herrian. Gainera, alkateak lasaitasuna helarazi du, Eusko Jaurlaritzako eta Arabako Foru Aldundiko adituen txostenak eta ondorioak jasotzeko zain.
Iruña Okan epizentroa duen 4 graduko lurrikara batek Araba astindu du astelehen honetan, abenduaren 8an. Radio Euskadin egindako elkarrizketa batean, Antonio Aretxabaleta geologo eta dibulgatzaile zientifikoak adierazi duenez, mugimendu sismikoa Euskadiko historiako handiena izan da. Gainera, lurrikarak agerian utzi du Araban orain arte ezezaguna zen faila bat dagoela. Zientzialariak nabarmendu duenez, ziur aski 1 eta 2 km arteko luzera izango du. Hala ere, oraindik atea irekita utzi behar zaio etorkizuneko ikerketei.
TRAFIKOA
Azken 15 urteetako hildako kopururik handiena utzi du urteak Nafarroan, eta oraindik ez da amaitu. Jada 45 dira aurtengo hildakoak.
Eusko Legebiltzarreko EH Bilduren bozeramailearen ustez, "beste interes batzuk daude EH Bildu interpelatzen denean, EH Bildu istiluekin lotu nahi da". Ildo horretan, proposatu du "norbaitek interesa badauka Ernaik egiten dunearen inguruan, hitz egin dezala Ernairekin".
Ezker abertzaleko gazte erakundeak bideo bat argitaratu du sare sozialetan, joan den larunbat goizaldeko ekintza erakusteko.
Gipuzkoa
Mikel Zabalzaren omenezko martxak topagune berezia izan du gaur Endarlatsan: duela 40 urte han bertan Bidasoako uretatik atera zutela hilik, eskuak lotuta. Familiarentzat eta ikertu dutenentzat beti torturatua izan zela argi egon bada ere, ez da sekula horrela onartu.
Horietako 10etik 7 hiru hiriburuetan bizi dira. Gainera, beste 2.700 etxegabe daude, baina gaueko harrera-zentroetan edo aterpetxeetan lo egiten dute. Gehienak gizonezkoak dira, eta atzerritarrak 10etik 8tan. Erdiak dio dirua edo ondasunak lapurtu dizkiotela, 10etik 4k irainak edo mehatxuak jasan dituela, eta 10etik 3k fisikoki eraso egin dietela.
Euskadiko Medikuen Sindikatuak greba egingo du Estatutu Markoaren zirriborroaren aurka egiteko. Negoziazioen aurrean, Estatutu propio bat aldarrikatu dute, horrek bakarrik lanbidearen berezko ezaugarriak islatu eta erregulazio espezifiko bat defenda lezakeela baitiote.
Jakin Fundazioko eta Gerediagako kideek aitortza omenaldia egin diote gaur Joxe Azurmendiri. Pentsalari, idazle eta euskaltzaleari eskainitako Jakin aldizkariren azken zenbakia izan du abiapuntu ekitaldiak. Horrekin batera, Azurmendiren Manifestu atzeratua errezitatu dute hainbat poetak Durangoko Azokako azken egunean.
“Gizaberetxoak. Joxe Azurmendiren joanak eta etorriak” Ainhoa Olasoren, Usue Egiaren eta Mikel Urdangarinen lanak irabazi du Durangoko Azokaren Sormen Beka. 15.000 euroko saria jasoko du, eta emaitza 2026ko Azokan aurkeztuko dute.
Idazle asko beren nobedadeak aurkezten ari dira egunotan euskal kulturaren plazan, eta horietako batzuek palestinar herriaren aurkako genozidioa jorratu dute, Ekialde Hurbilean gertatzen ari dena azaltzeko asmoz.
Siadeco ikerketa etxeak Azokara bertaratzen diren sortzaile, eragile eta bisitarien profila eta portaera ikertu zuen iaz, 2024ko edizioan. Euskara eta euskal kultura bultzatzea da joateko arrazoi nagusia, eta iaz, batez beste, 55,19 euro gastatu zituzten bisitariek.
Oñatiar musikari erraldoiak, herri honen bizitza emozionalaren kronikari nekaezinak, Lurra ikutu barik diskoa (Elkar, 2025) argitaratu du, sasoi zail batean “hautatu gabe, gainetik, etorri zaizkidan gai batzuk” musikatzeko ariketa zirraragarria. Lan hori ontzeko ahaleginaz, sortzeaz, musikariekiko harremanaz, ikaran ari den mundu batean kokatzeko moduaz eta musikaren industriaz hitz egin dugu Ordorikarekin, Durangoko Azokaren atarian.
Harkaitz Cano eta Eider Rodriguez idazleek “Silueta” eta “Dena zulo bera zen” liburuak aurkeztu dituzte Durangoko Azokaren hirugarren egunean, hutsuneak mamitzeko bi ariketa literario zeharo ezberdin.
GABONAK
Bizkaiko gozotegiak galtzak bete lan dabiltza Gabonetako gozokirik esanguratsuenetako bat prestatzen: sokonuskoa, 300 urte baino gehiagoko historia duen Bilbon egindako turroia. Mexikoko Santa Ana de Soconusco herritik datorkio izena, XVII. mendean bilbotar batek kalitate bikaineko kakaoa aurkitu zuenean.
IRAGARPENA
Hamabi hilabeteotan aurrerapausoak eman badira ere, siriar asko oraindik ere muturreko egoeran bizi dira. Ahmed al-Shara Siriako presidenteak hitzeman du herrialde osoa berreraikiko duela, eta herritarrei eskatu die ahaleginak egin ditzatela egonkortasuna sendotzen laguntzeko.
Kanbodiaren eta Thailandiaren arteko gatazkak urte luzeko historia du, baina hamarkada batzuk etenda egon ondotik, iazko maiatzean berriz ere eztanda egin zuen, eta egunotan izandako liskarrek urrian bi herrialdeek sinatutako bake akordioa kolokan jar lezake.
Ukrainako presidentea Londresen izango da astelehen honetan, Keir Starmer Erresuma Batuko lehen ministroarekin biltzeko, eta ondoren Bruselara joateko asmoa du, Europako aliatu nagusiekin batzartzeko. Ukrainarren eta errusiarren arteko desadostasun puntu nagusietako bat da Kievek Donbasen kontrolpean duen lurraldea Kremlini ematea.
Mundua Ukrainara eta Gazara begira dagoen bitartean, AEBk eta Txinak gerra isila dute planetaren nagusitasun komertzial, militar eta teknologikoagatik. Panamako kanala, Ormuzko itsasartea, Txinako Itsasoa, Ozeano Barearen hegoaldea eta Groenlandia dira bi potentziek gogokoen dituzten gune geografikoak, "mundua nork gobernatzen duen" argitzeko lasterketa batean.
Ozeano Barea Asia eta Amerika arteko itsaso handi-handia da. Han zehar itsasbideak, urpeko kableak eta era guztietako merkataritza trafikoa daude, etengabe. Horregatik, bide horiek bereganatu nahi dituzten potentziek ezinbestekoa dute ozeano erraldoi horretan dauden irlak kontrolatzea, base logistikoak, eta, kasu askotan, militarrak direlako. Hain zuzen, Estatu Batuek eta Txinak Pazifikoko 14 herrialde horiek kontrolatzeko sokatiran ari dira. Papua Ginea Berria milioi bat biztanle duen uharte bakarra da; txikiena, Niuee izeneko uhartea, ez da 2.000 biztanlera ere iristen. 14 horietatik 11 Txinarekin daude lerratuta. Hiruk baino ez dute Taiwanen subiranotasuna aitortzen. Batzuek, Papua Ginea Berria kasu, Estatu Batuekiko segurtasun akordioei eusten diete, beste batzuek, ordea, Txinarekin defentsa akordioak sinatu dituzte. Horren adibide da Salomon Uhartea. Mikel Reparaz, EITBren nazioarteko burua, han izan da.
Groenlandian ustiatu gabeko lur arraroen aztarnategi handienetako batzuk daude. Ezinbesteko elementuak dira garapen teknologikorako, eta, hori dela eta, guztiek dute begiz jota Artikoko lurralde hori. Baina, zer nahi dute Groenlandiako biztanleek beren etorkizunerako? Mikel Reparaz, ETBko nazioarteko burua, han izan da.
Estatu Batuetako eta Txinako indarren artean talka arriskua eragin dezakeenik badago, Hegoaldeko Txinako Itsasoa da. Pekinek ur horien zati bat beretzat nahi du, bederatzi puntuko lerro bat eginez, Taiwan, Filipinetako zati bat eta uharte artifizialak eraiki dituen uhartetxoak barne. Horrek talka egiten du hainbat herrialderen subiranotasunarekin, hala nola Filipinak, Vietnam eta Malaysia. Horren aurrean, AEBk presentzia militarra sendotu du eremu horretan. Mikel Reparaz, EITBren Nazioarteko arloburua, bertan izan da.
Ur lasaiak izan arren, munduko ekaitz geopolitiko handienaren erdigunean daude. Iran eta Oman arteko itsasarte horretatik munduan ekoizten den petrolioaren % 20 baino gehiago garraiatzen dute, planeta osoan saltzeko. Azken hamarkadetan Pertsiako golkoan izan diren inbasio eta gerrak ulertzeko ezinbesteko lekua da.
Bide hau urrats estrategikoa da, eta, hori dela eta, bi potentzia handik kontrolatu nahi dute. Batetik AEB dago, duela mende bat baino gehiago kanala eraiki zuen herrialdea, eta bestetik, Txina. Munduko merkataritzaren % 5 bertatik igarotzen da, Hego Amerika inguratzea saihesteko, eta horrek onura handiak ematen dizkio Panamari, duela 26 urtetik kanala kontrolatzen duen herrialdeari.
Gauerdia pasata, Iruña Okan epizentroa duen 4 graduko lurrikara batek Araba astindu du. Miguel Angel Montes alkateak berak adierazi duenez, ez da inolako kalterik izan herrian. Gainera, alkateak lasaitasuna helarazi du, Eusko Jaurlaritzako eta Arabako Foru Aldundiko adituen txostenak eta ondorioak jasotzeko zain.
Gainera, desagertuta jarraitzen du oraindik pertsona batek, eta bilaketa lanek aurrera jarraitzen dute.
Bizkaiko gozotegiak galtzak bete lan dabiltza Gabonetako gozokirik esanguratsuenetako bat prestatzen: sokonuskoa, 300 urte baino gehiagoko historia duen Bilbon egindako turroia. Mexikoko Santa Ana de Soconusco herritik datorkio izena, XVII. mendean bilbotar batek kalitate bikaineko kakaoa aurkitu zuenean.
Joan den ostiralean, Petronorrek jakinarazi zuen isuria izan zuela Bizkaiko findegiko gasolina-depositu batean, eta berehala ezarri zituzten beharrezko kontrol-neurriak.
Azken 15 urteetako hildako kopururik handiena utzi du urteak Nafarroan, eta oraindik ez da amaitu. Jada 45 dira aurtengo hildakoak.
Iruña Okan epizentroa duen 4 graduko lurrikara batek Araba astindu du astelehen honetan, abenduaren 8an. Radio Euskadin egindako elkarrizketa batean, Antonio Aretxabaleta geologo eta dibulgatzaile zientifikoak adierazi duenez, mugimendu sismikoa Euskadiko historiako handiena izan da. Gainera, lurrikarak agerian utzi du Araban orain arte ezezaguna zen faila bat dagoela. Zientzialariak nabarmendu duenez, ziur aski 1 eta 2 km arteko luzera izango du. Hala ere, oraindik atea irekita utzi behar zaio etorkizuneko ikerketei.
Horietako 10etik 7 hiru hiriburuetan bizi dira. Gainera, beste 2.700 etxegabe daude, baina gaueko harrera-zentroetan edo aterpetxeetan lo egiten dute. Gehienak gizonezkoak dira, eta atzerritarrak 10etik 8tan. Erdiak dio dirua edo ondasunak lapurtu dizkiotela, 10etik 4k irainak edo mehatxuak jasan dituela, eta 10etik 3k fisikoki eraso egin dietela.
00:10ean izan da lurrikara eta epizentroa Iruña Okan izan du; milaka pertsona esnatu ditu gaur goizaldean Araban. Ez du kalterik eragin eta ez da erreplikarik espero, SOS Deiaken arabera.
Abenduaren 9an itxiko dute, 21:00etan, eta 10ean irekiko dute berriro, 06:00etan. AP-8tik Lapurdirako noranzkoan doazen ibilgailu eta kamioiak Irunen atera beharko dira.
Iruñeko Udaltzaingoak ingurua hesitu du eta erorikoaren arrazoiak ikertzen ari da.
Euskadiko Medikuen Sindikatuak greba egingo du Estatutu Markoaren zirriborroaren aurka egiteko. Negoziazioen aurrean, Estatutu propio bat aldarrikatu dute, horrek bakarrik lanbidearen berezko ezaugarriak islatu eta erregulazio espezifiko bat defenda lezakeela baitiote.
Era berean, nabarmendu du agerraldia ez dela iritsi eremuaren barruan dauden 55 etxaldeetako bakar batera ere. Hartara, abeletxe horietako txerrien haragia Espainiako merkatuan kontsumitzen hasiko da.
Alkateak kargutik kendu zuen Segurtasun zinegotzia, ustez haren bikotekideari azterketa bat filtratu ziolako, proban nota hobea lor zezan.
EITB Mediak jakin ahal izan duenez, Urdaibaiko Guggenheimen etorkizuna abenduaren 16an argituko da. data hori aukeratu du patronatuak proiektuarekin zer egin aztertzeko. Badirudi alboratuta geratuko dela, bideragarritasunaren inguruko zailtasunak ikusita.
Metroaren linea berria Matiko, Deustu, Parke, Moyua, Irala, Errekalde, Basurtu, Zorrotza eta Irauregiko geltokietatik igaroko da. Gaur, Eusko Jaurlaritzak eta Bizkaiko Foru Aldundiak 4. linea eraikitzeko eta finantzatzeko akordioaren xehetasunak aurkeztu dituzte.
EH Bilduk ohartarazi duenez, operazioaren iragarpenak erosketa "garestitu" dezake oraindik erabat itxita ez dagoelako.
2023-26 planaren barruan, txapelketaren antolakuntzak 3756 milioi dolarreko aurrekontua du, eta 13.000 milioi dolar inguruko diru-sarrerak izateko aurreikuspena.
Tamara Yagüe Confebaskeko presidenteak kritikatu du sindikatuak borrokara jotzen duela "bide bakar gisa, elkarrizketaren eta negoziazioaren kaltetan".
Tamara Yague Confebasken presidenteak mezu gogorra helarazi du ELA sindikatu nagusiaren aurka, sindikatuak patronalaren aurkako salaketa aurkeztu ostean. Yaguek kritikatu du sindikatuak borrokara jotzen duela bide bakar gisa, elkarrizketaren eta negoziazioaren kaltetan.
Oraingoz, Foru Gobernuak ez du aurrekontuak aurrera ateratzea bermatuta, eta elkarrizketak izaten jarraitzen du, batez ere Elkarrekin Podemosekin. Talderen baten babesa edo abstentzioa lortzen ez badu, aurtengo kontuak luzatu beharko ditu.
Mahaiak Osasun Sistema Nazionaleko langile guztien lan-baldintzak hobetzea du helburu, sanitarioena eta ez sanitarioena, "salbuespenik gabe, pribilegiorik gabe eta distortsiorik gabe". Ministerioa sindikatu mediku batzukein Estatutua paraleloan negoziatzen ari dela kritikatu dute.
Eusko Jaurlaritzak, BBK Fundazioak eta Kutxabankek sortutako Indar funtsak osatutako partzuergoak irabazi du Ayesaren dibisio teknologikoa erosteko eskaintza, eta akordioa urte amaierarako itxita egotea espero du.
Ezker abertzaleko gazte erakundeak bideo bat argitaratu du sare sozialetan, joan den larunbat goizaldeko ekintza erakusteko.
Mikel Zabalzaren omenezko martxak topagune berezia izan du gaur Endarlatsan: duela 40 urte han bertan Bidasoako uretatik atera zutela hilik, eskuak lotuta. Familiarentzat eta ikertu dutenentzat beti torturatua izan zela argi egon bada ere, ez da sekula horrela onartu.
Eusko Legebiltzarreko EH Bilduren bozeramailearen ustez, "beste interes batzuk daude EH Bildu interpelatzen denean, EH Bildu istiluekin lotu nahi da". Ildo horretan, proposatu du "norbaitek interesa badauka Ernaik egiten dunearen inguruan, hitz egin dezala Ernairekin".
Sarek II. Etxera Kantuz Topaketa egin du Durangon. “Ezin da gehiago luzatu” dinamikaren baitan egindako ekimen horrekin, ETAko presoei salbuespenik gabeko espetxe politika arrunta aplika diezaieten eskatu dute. Aldarrikapen horri bidea emateko, urtarrilaren 10ean manifestazioa egingo dute Bilbon.
Jakin Fundazioko eta Gerediagako kideek aitortza omenaldia egin diote gaur Joxe Azurmendiri. Pentsalari, idazle eta euskaltzaleari eskainitako Jakin aldizkariren azken zenbakia izan du abiapuntu ekitaldiak. Horrekin batera, Azurmendiren Manifestu atzeratua errezitatu dute hainbat poetak Durangoko Azokako azken egunean.
Idazle asko beren nobedadeak aurkezten ari dira egunotan euskal kulturaren plazan, eta horietako batzuek palestinar herriaren aurkako genozidioa jorratu dute, Ekialde Hurbilean gertatzen ari dena azaltzeko asmoz.
Harkaitz Cano eta Eider Rodriguez idazleek “Silueta” eta “Dena zulo bera zen” liburuak aurkeztu dituzte Durangoko Azokaren hirugarren egunean, hutsuneak mamitzeko bi ariketa literario zeharo ezberdin.
Bisitari, sortzaile eta antolatzaile ugarik bat egin dute protestarekin, Israelgo Estatua Palestinan egiten ari den genozidioa salatzeko eta elkartasun mezua zabaltzeko.
Palestinako genozidioa salatzeko geldialdia egin du Durangoko Azokak. Kultura erdigunean jarri eta mugaz gaindiko elkartasun mezua zabaldu dute ehunka kulturazalek Landako Plazan egin duten ekitaldian.
Siadeco ikerketa etxeak Azokara bertaratzen diren sortzaile, eragile eta bisitarien profila eta portaera ikertu zuen iaz, 2024ko edizioan. Euskara eta euskal kultura bultzatzea da joateko arrazoi nagusia, eta iaz, batez beste, 55,19 euro gastatu zituzten bisitariek.
Gernikako taldeak abenduaren 13an utziko ditu eszenatokiak, BECen eskainiko duen hirugarren kontzertuarekin, abenduaren 6koaren eta 12koaren ostean. ETB1ek zuzen-zuzenean emango du azken emanaldi hori.
Oiarzabal, entre Juan y Juanito Javier Alvarok zuzendu duen dokumentalak Juanito Oiarzabalen istorioa eta lorpenak kontatzen ditu. 14 zortzimilakoak oxigeno artifizialik gabe igo zituen hirugarren mendigoizalea izan zen, eta guztira 26 aldiz igo da zortzimilako batera. Mendi Film jaialdian aurkeztu dute dokumentala.
Oñatiar musikari erraldoiak, herri honen bizitza emozionalaren kronikari nekaezinak, Lurra ikutu barik diskoa (Elkar, 2025) argitaratu du, sasoi zail batean “hautatu gabe, gainetik, etorri zaizkidan gai batzuk” musikatzeko ariketa zirraragarria. Lan hori ontzeko ahaleginaz, sortzeaz, musikariekiko harremanaz, ikaran ari den mundu batean kokatzeko moduaz eta musikaren industriaz hitz egin dugu Ordorikarekin, Durangoko Azokaren atarian.
Gernikako talde ospetsuak amaiera borobila emango dio 25 urteko ibilbideari, asteburu honetan eta hurrengoan, BECen, 45.000 pertsona bilduta. “Agur esan barik” kontzertua eskainiko du ETB1ek abenduaren 13an, zuzenean, 21:00etatik aurrera.
