Iparraldea
Gizon bat atxilotu dute Angelun bikotekide ohia hiltzen saiatzeagatik
Atxilotuak igandean harrapatu zituen bere ibilgailuarekin emakumea eta haren anaia. Biktimak Baionako ospitalera eraman zituzten.
Iparraldea
Atxilotuak igandean harrapatu zituen bere ibilgailuarekin emakumea eta haren anaia. Biktimak Baionako ospitalera eraman zituzten.
Indarkeria matxistaren aurkako eguna
EPAIKETA
Fiskaltzaren arabera, abortatzera joandako andreak eta klinikako langileak jazartzen zituzten, protesten bidez. Akusatuek, berriz, defendatu dute adierazpen askatasunaren barruan kokatzen direla euren ekintzak.
Epaiketa
Naroa Iturri Askabide klinikako arduradunetako batek adierazi duenez, beraiek nahi dutena da beren kliniken inguruan segurtasun perimetro bat legez ezartzea, lasai lan egin ahal izan dezaten.
Eguna bereziki zaila izaten ari da EAEko errepideetan, euria eta hainbat lekutan izandako istripuak direla eta.
Igandeko giro epelaren ostean, tenperaturak nabarmen egin du behera, haizeak iparraldera egin du eta prezipitazioak itzuli egin dira; datozen egunetan elurra egin dezake 1.000 metrotik behera.
Azken erasoak Halloween gauean izan ziren. Orduko hartan, 50 bat gaztek arrautzak eta limoiak jaurti zituzten irakaslearen etxebizitzaren kontra. Horren aurrean, ikastetxeak ohar bat zabaldu du, azaltzeko zortzi urte daramatzala irakasle horrek erasoak jasaten, eta, hori dela eta, eskolaz kanpoko jarduera guztiak bertan behera utzi dituztela jakinarazteko.
Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Politiketako sailburuordeak adierazi duenez, orain arte ikastetxeak berak kudeatu ditu irakasleak aurreko urteetan ere salatutako jazarpen egoerak. Azken gertakarietan ustez inplikatuta dauden ikasleak 12 eta 13 urte bitartekoak direla baieztatu du, eta, beraz, hartu beharreko neurriek "heziketa mailakoak" izan behar dutela. EH Bilduk azalpenak eskatuko dizkio Hezkuntza Sailari, "hartu beharreko mekanismoek" huts egin ote duten jakiteko.
Uribe Kosta institutuko DBHko 4. mailako ikasleek elkarretaratzea egin dute, ikasketa-bidaia bertan behera uztearen aurka protesta egiteko. Izan ere, ikastetxeak eskolaz kanpoko jarduera guztiak bertan behera utzi ditu, Adingabeen Fiskaltzaren aurrean salatu duten irakasle baten aurkako etengabeko jazarpenagatik.
2026ko EAE-KO AURREKONTUAK
Noel d'Anjou sailburuak adierazi du entzuteko eta elkarrizketarako fasea abiatu dutela, eta Eusko Jaurlaritzak proposamenak espero dituela. Oposizioko alderdiek, bere aldetik, hoztu egin dute koalizio gobernuarekin aurrekontu proiektuaren inguruan akordioa lortzeko aukera.
HEGAZTI GRIPEA
FRANKISMOA
Francok debeku ugari ezarri zituen arren, ikastolak sortu ziren euskarari bultzada emateko, ezkutuan bazen ere. Demokraziarekin batera, oztopoei aurre egin, eta ordura arte debekatutako ekimenak martxan jartzea lortu zuten. 1976ko martxoan eginiko “24 orduak euskaraz” ekimena horietako bat izan zen.
ETBk hainbat pertsona ezagun elkarrizketatu ditu, orduko bizipenak nola gogoratzen dituzten jakiteko. Besteak beste, Xabier Amuriza, Mariasun Landa eta Bernardo Atxagarekin izan gara.
1975eko azaroaren 20an hil zen Francisco Franco, ia lau hamarkadatan Espainian gobernatu zuen diktadorea. Bere bizitzako azken asteetan ageriko egin ziren arazo mediko batzuen ondorioz hil zen, Espainia krisi politiko zein sozial sakon baten erdian zegoenean.
Bere hitzetan, azkenaldian tentsio gisa interpretatu diren gertakarien atzean dagoena da “bi elementuk denboran kointziditu” izana: “Bat, Jaurlaritzak egindako aurrekontuen proposamena, eta bestea, gu gure premien azterketa eta diagnosia bukatzen ari ginela. Bi gauza desberdin dira”, Bengoetxearen esanetan. “Jakina gure premien diagnosia egiten da gero horrek aurrekontuetan isla izateko asmoarekin, baina jabetzen ginen denborak eta epeak desberdinak direla”, gaineratu du.
CC. OO. sindikatuak azpimarratu duenez, "hizkuntza- eta lan-eskubideak bateragarriak dira proportzionaltasun soziolinguistikoak errespetatuz".
Baionako Museoan ikusgai den Bernat Etxepareren "Linguae Vasconum primitiae" euskaraz inprimatutako lehen liburua, Parisera itzuliko dute bi hilabete pasatuta. Bere lekua hemen dagoela aldarrikatzearekin batera, euskararentzat aitortza eta baliabideak eskatu dituzte gaur Euskalgintzaren Kontseiluak eta Euskal Konfederazioak. Halaber, abenduaren 27an Bilbon izango den euskararen aldeko ekitaldian parte hartzeko deia egin dute.
Heriotza
Carlos Garaikoetxea lehendakariaren aholkularia zela, Gernikako Estatutuaren negoziatzaile aktiboenetako bat izan zen, 1979an.
Arnaldo Otegik uste du Eusko Jaurlaritzak ez duela EH Bildurekin itunik nahi. Are gehiago, horren atzetik erabaki politiko bat dagoela ziurtatu du Egun On saioan egindako elkarrizketan. Arnaldo Otegi EH Bilduko idazkari nagusiak adierazi du , gainera, "arinkeria handiarekin esaten direla gauza batzuk" eta "kontuz" aritu behar dela "zein adjektibo erabiltzen ditugun eztabaida politikoan". Bestalde, azpimarratu du Bingen Zupiriak adierazi zuela "Euskal Hintxek edo zaletuek deituta zegoen manifestazioa ez zegoela legeztatuta eta baimendua. Guk ez genuen esan gezurretan ari zela. Zuk pentsa dezakezu, agian gezurretan dago edo agian ez dauka datu hori ordu horretan".
Bisita ofizialean, azaroaren 18an eta 19an, bilera politiko, akademiko eta kulturalak egingo ditu. Etxepare Institutuaren 15. urteurrena ospatzeko ekitaldiarekin amaituko du bidaia, Frantziako Liburutegi Nazionalean.
Pradas kontseilari ohiaren deiak erantzun ez bazituen mugikorra motxilan eduki zezakeelako izango zela azpimarratu du Valentziako Generalitateko jarduneko presidente denak Kongresuko ikerketako batzordean.
Kataluniako presidente ohiaren defentsak azpimarratu duenez, "urteetan zehar" Puigdemontek "mugatuta izan du bere mugimendu askatasuna eta jarduera instituzionala, atxiloketa aginduen ondorioz, zeinaren baliozkotasuna juridikoki indargabetu duten Amnistiaren Lege Organikoak eta Auzitegi honek (Konstituzionala) zein Europako estandarrek".
"Ez dugu ezer ezkutatzeko", adierazi du AEBko presidenteak sare sozialetan. Ordezkarien Ganberan astearte honetan egingo da bozketa, baina agiriak publiko aurretik Senatuak onartu eta Trumpek sinatu behar du.
Hautagai ofizialistak botoen % 26,7 eskuratu ditu lehen itzulian, bigarren gelditu den hautagai ultraeskuindarraren aurretik (% 24,1). Hala ere, abenduaren 14ko bigarren itzuliari begira ezkerrak aukera oso gutxi ditu presidentetza eskuratzeko, izan ere, oso litekeena da eskuineko blokeak eskuin muturreko hautagaia babestea.
Gorka Urbizuk igande honetan eman du "Tour Bat" biraren azken kontzertua, Victoria Eugenia Antzokian (Donostia). Lekunberriko musikariak 4 kontzertu eskaini ditu Donostiako antzoki horretan, eta sekulako harrera eta berotasuna jasota, denetan agortu ditu sarrera guztiak. Igandeko kontzertua ikusgai izango da oso osorik ETBn.
Joanes Illarregik irabazi du Tafallako finalaurreko eta zuzenean sartu da finalera. Berarekin batera, Xabat Illarregi, Eneko Lazkoz, Saio Alkaiza, Ekhiñe Zapiain, Sarai Robles eta Eki Mateorena oholtzaratuko dira azaroaren 29an, Nafarroa Arenan.
Baionako Museoan ikusgai den Bernat Etxepareren "Linguae Vasconum primitiae" euskaraz inprimatutako lehen liburua, Parisera itzuliko dute bi hilabete pasatuta. Bere lekua hemen dagoela aldarrikatzearekin batera, euskararentzat aitortza eta baliabideak eskatu dituzte gaur Euskalgintzaren Kontseiluak eta Euskal Konfederazioak. Halaber, abenduaren 27an Bilbon izango den euskararen aldeko ekitaldian parte hartzeko deia egin dute.
Hamar urte dira Bizkaian sexu-abusuen biktima izan diren adingabeek txakurrekin terapia egiteko aukera daukatela. Urtetik urtera, gainera, emaitza hobeak ematen dituela diote adituek. Hala, Euskadin lehen aldiz, epaile batek baimendu du biktima adingabe batek txakur horietako bat alboan zuela deklaratu ahal izatea.
Atxilotuak igandean harrapatu zituen bere ibilgailuarekin emakumea eta haren anaia. Biktimak Baionako ospitalera eraman zituzten.
Halaber, lekuko gehiago deitzea galdegin du defentsak, 2024ko otsailean Tolosan izandako gertakarietan gertatutakoa behar bezala argitu dadin.
CC. OO. sindikatuak azpimarratu duenez, "hizkuntza- eta lan-eskubideak bateragarriak dira proportzionaltasun soziolinguistikoak errespetatuz".
Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Politiketako sailburuordeak adierazi duenez, orain arte ikastetxeak berak kudeatu ditu irakasleak aurreko urteetan ere salatutako jazarpen egoerak. Azken gertakarietan ustez inplikatuta dauden ikasleak 12 eta 13 urte bitartekoak direla baieztatu du, eta, beraz, hartu beharreko neurriek "heziketa mailakoak" izan behar dutela. EH Bilduk azalpenak eskatuko dizkio Hezkuntza Sailari, "hartu beharreko mekanismoek" huts egin ote duten jakiteko.
Eguna bereziki zaila izaten ari da EAEko errepideetan, euria eta hainbat lekutan izandako istripuak direla eta.
Elkarte feministak ari dira emakumeen aurkako indarkeria ezabatzeko nazioarteko eguneko mobilizazioak prestatzen. Euskal Herriko Mugimendu Feministak manifestazioak deitu ditu Hego Euskal Herriko hiriburuetan 19:00etan eta Baionan 18:30ean.
Fiskaltzaren arabera, abortatzera joandako andreak eta klinikako langileak jazartzen zituzten, protesten bidez. Akusatuek, berriz, defendatu dute adierazpen askatasunaren barruan kokatzen direla euren ekintzak.
Uribe Kosta institutuko DBHko 4. mailako ikasleek elkarretaratzea egin dute, ikasketa-bidaia bertan behera uztearen aurka protesta egiteko. Izan ere, ikastetxeak eskolaz kanpoko jarduera guztiak bertan behera utzi ditu, Adingabeen Fiskaltzaren aurrean salatu duten irakasle baten aurkako etengabeko jazarpenagatik.
Oilategietatik edo haztegietatik ateratzean, hegazti basatiekin kontaktua izatea saihestuko duen estalpe estiloko sistema bat erabili beharko da, hegazti-gripeak kutsatzea eragozteko. Bestelde, euskal erakundeek eta sektoreak jarraipen-mahai bat eratzea erabaki dute, gaixotasunaren bilakaera eta aplikatu beharreko neurriak aztertzeko.
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Hainbat neurri proposatu dituzte, hala nola aske dauden hegaztien ustiategiak sareekin estaltzea, aire zabalean ematen duten denbora murriztea edota zaintza indartzea, une bakoitzean dagoen arrisku-mailaren arabera. Eusko Jaurlaritzako, aldundietako eta hegaztien sektoreetako ordezkariak izango dira bileran.
Bi sindikatu horiek, gainera, iragarri dute auzitara eramango dutela Confebask, gai horri buruz hitz egiteko "negoziazio mahaia eratzeari uko egiteagatik", justiziak "patronalaren negoziatzeko betebeharra bete dezan".
Elikadura eta elektrizitatea dira Hegoaldean gehien garestitu direnak.
EITB Erlia Arrautza Ekologikoak etxeko Amaia Arriagarekin izan da. 500 oilo dituzte eta ekologikoan egiten dute ekoizpena. Duela urte batzuk ere antzerako egoera bizi izan zuten arren, oiloek biziko duten estresarekin kezkatuta dago. Badaki arrautzen ekoizpenak behera egingo duela eta itxialdia ahalik eta motzena izatea espero du.
Elikadura, Landa Garapen, Nekazaritza eta Arrantza sailburuak erantzukizuna eskatu du, eta Ministerioak agindutako neurriak arrisku handiko une batean datozela adierazi du. Era berean, hegazti gripearen jarraipena egiteko batzordea sortuko dela eta astelehenean, azaroaren 17an, bilduko dela iragarri du.
Espainiako Gobernuak aginduta, etxeko hegazti guztiak konfinatu behar dira gaurtik aurrera. Neurriak ustiapen-mota guztiei eragiten die.
Beasaingo enpresak 100 milioi euro irabazi zituen urtarriletik irailera, eta kontratazio kopurua ere % 80 igo zen, 4049 milioiraino.
Gaur egun indarrean dagoen aginduak aire zabaleko hegazti-haztegiak edozein hazkuntza-metodotan konfinatzea ezarri du, ustiategi ekologikoetan eta autokontsumorako ustiategietan edo arrautzak edo haragia azken kontsumitzaileari zuzenean saltzeko ekoizten direnetan barne.
ELA sindikatuak salatu duenez, VCL enpresako langile batek lan istripu "larria" izan zuen pasa den asteartean Bilboko Portuan. Horren arabera, pala eta auto baten artean harrapatuta geratu zen.
Milaka lagunek manifestazioa egin dute asteazken honetan Bilbon, ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek deituta, "herritarren borondatea" errespetatu dezaten eskatzeko eta Confebasken "blokeoa" kritikatzeko.
Carlos Garaikoetxea lehendakariaren aholkularia zela, Gernikako Estatutuaren negoziatzaile aktiboenetako bat izan zen, 1979an.
Noel d'Anjou sailburuak adierazi du entzuteko eta elkarrizketarako fasea abiatu dutela, eta Eusko Jaurlaritzak proposamenak espero dituela. Oposizioko alderdiek, bere aldetik, hoztu egin dute koalizio gobernuarekin aurrekontu proiektuaren inguruan akordioa lortzeko aukera.
Kataluniako presidente ohiaren defentsak azpimarratu duenez, "urteetan zehar" Puigdemontek "mugatuta izan du bere mugimendu askatasuna eta jarduera instituzionala, atxiloketa aginduen ondorioz, zeinaren baliozkotasuna juridikoki indargabetu duten Amnistiaren Lege Organikoak eta Auzitegi honek (Konstituzionala) zein Europako estandarrek".
Pradas kontseilari ohiaren deiak erantzun ez bazituen mugikorra motxilan eduki zezakeelako izango zela azpimarratu du Valentziako Generalitateko jarduneko presidente denak Kongresuko ikerketako batzordean.
Kostaldeko emakumeen lana funtsezkoa izan da arrantzan eta itsas historian, baina ez da aintzakotzat hartu izan; gizonezkoena izan da beti ardatz. Hori dela eta, emakume horien lanak izan duen, eta duen garrantzia aldarrikatzeko, Bermeoko Arrantzaleen Museoan Olatuaren Enbata erakusketa antolatu dute. Neskatila, saregile kontserberetako langile zein emakume armadoreen eguneroko lana erakusten duten objektuak jaso dituzte, baita emakume horien testigantzak ere. Era berean, bisita gidatuak zein hitzaldiak eta mahai inguruak eskainiko dituzte.
2026ko urtarrilaren 17an Juan Crisostomo de Arriaga konpositorearen heriotza goiztiarraren (19 urte zituela hil zen) 200 urte beteko direla eta, haren izena daraman Bilboko antzokiak proposamen bikoitza egingo du. Urtarrilaren 17an, La Ritirata Josetxu Obregón bilbotar musikariak zuzendutako orkestrak Arriaga y el eco de su tiempo kontzertua eskainiko du, eta urtarrilaren 10ean eta 24an, eta otsailaren 1ean, goizez, Koldo Olabarrik eta Ainhoa Etxebarria aktoreek prestatutako antzerki ibilbideak izango dira. Kontzerturako sarrerak 26 eta 52 euro bitarteko prezioan eros daitezke, eta ibilbideetakoak 15 euroan.
Azaroaren 17tik abenduaren 4ra, Durangoko Kulturaren Jaialdia hasteko bezperara arte, 22 liburu aurkeztuko dituzte Euskal Herriko 19 liburu dendatan. Lehenengoz, Azoka egin aurretik egingo dute ZuNonHanDA!, bost aldiz haren ondoren egin eta gero.
Joanes Illarregik irabazi du Tafallako finalaurreko eta zuzenean sartu da finalera. Berarekin batera, Xabat Illarregi, Eneko Lazkoz, Saio Alkaiza, Ekhiñe Zapiain, Sarai Robles eta Eki Mateorena oholtzaratuko dira azaroaren 29an, Nafarroa Arenan.
Gorka Urbizuk igande honetan eman du "Tour Bat" biraren azken kontzertua, Victoria Eugenia Antzokian (Donostia). Lekunberriko musikariak 4 kontzertu eskaini ditu Donostiako antzoki horretan, eta sekulako harrera eta berotasuna jasota, denetan agortu ditu sarrera guztiak. Igandeko kontzertua ikusgai izango da oso osorik ETBn.
Istorioa Arabako herri txiki batean girotuta dago. Gai orokorrak landu ditu idazleak, ahalik eta irakurle gehienengana iristeko. Jende asko bildu da liburua aurkezteko ekitaldian, eta, ondorioz, guztiak ezin izan dira aretora sartu.
Estreinakoz, Eñaut Elorrietak eta Alos Quartetek kontzertu sorta bat emango dute: "Ahots kordak". Taldea sinplea eta eraginkorra izango da: soka laukote bat, ahotsaz osatua. Bidaia musikal honen lehen geldialdia Tolosan izango da, urtarrilaren 3an. Gasteizen, Zornotzan eta Donibane Lohizunen arituko dira gero.
Bakea, identitatea eta gizatasuna sustatu nahi dituen jaialdiaren kontzertu nagusia astelehenean, azaroak 17, izango da, Guggenheim museoan. Hego Koreako musikariak arituko dira, Gorka Hermosa, Garikoitz Mendizabal eta Josu Okiñena musikariekin batera.
Villabonako dantza taldeak “50 urte dantzan” ikuskizuna taularatuko du Olaederra kiroldegian ostiralean, hilak 21. Korrontzi folk taldea urteurrenari batu zaio, “Oinkari 50” kantuaren bidez.
Bad Bunny izar handia eta gaur egungo bikote argentinar ospetsuena, Ca7riel eta Paco Amoroso, izan dira sari gehien irabazi dituztenak, urrezko bosna gramofono jaso baitituzte. Karol G-k abesti onenaren saria irabazi du "Si antes te hubiera conocido" lanarekin, eta Alejandro Sanzek ezustekoa eman du bi gramofono eskuratuta.