Zer da sarin gasa?
Duela hilabete batzuk Siriako gatazka gogortu zenetik, alarma guztiak piztu dira berriro arma kimikoen ustezko erabilera dela eta. Siriako oposizioak behin baino gehiagotan salatu du Gobernuak arma kimikoak erabili dituela. Azkeneko salaketa abuztuaren 21ean izan zen, oposizioaren arabera 1.200 pertsona baino gehiago hil baitzituzten sarin gasarekin. Gobernuak gezurtatu egin zuen.
Baina, zer da sarin gasa eta nola eragiten du gizakiengan?
Sarina, berez, likido bat da, kolorerik eta usainik ez duena, baina gas moduan erabiltzen da arma kimiko gisa eta nerbio sistemari eragiten dio (iturria: Wikipedia). Nazio Batuen Erakundeak emandako ebazpen batean suntsipen ahalmen handiko armen artean sartu zuten, arma kimiko edo biologiko guztiak bezalaxe, eta 1993tik debekatuta dago sarina ekoiztea edo gordetzea.
Baina hasieran sarin gasa ez zen arma moduan erabiltzeko asmatu, pestizida gisa asmatu baitzuten 1939an, Alemanian.
Material horrek pertsonengan duen eraginari dagokionez, nerbio sistemari eragiten dion agente bat denez, giharrak etengabe uzkurtuta eta dardaraka egotea eragiten du. Bihotzari ere kalte egiten dio, arritmiak sortuz, esfinterren kontrola ere galtzen da, eta birikak urez betetzen dira. Ondorioz, gasa arnastu eta minutu gutxira asfixiagatik hiltzen da gizakia. Heriotza eragiten ez duen kasuetan, ondorio larriak uzten ditu burmuinean.
Gas horren biktimak atzemateko, sintoma argienak neurriz kanpo izerditzea eta begi ninien uzkurdura dira.
Informazio gehiago:
- Zer dira arma kimiko eta biologikoak?
Zure interesekoa izan daiteke
Dick Cheney AEBko presidenteorde ohia hil da, 84 urterekin
George W. Bushen Gobernuko bigarrena Defentsa Saileko buru ere izan zen, eta garai batean Alderdi Errepublikanoaren zutabeetako bat.
Zohran Mamdani, New Yorkeko eraberritze aurrerakoia gorpuzteko prest dagoen gizona
34 urterekin, Mamdanik Alderdi Demokratako olatu aurrerakoi, kulturaniztun eta ezkertiar berria irudikatzen du, eta astearte honetako New Yorkeko Alkatetzarako hauteskundeak irabazteko faborito argia da. Bere alderdiko liderren babes argirik ez duen arren, ezkerrera biratu eta izaera sozialeko politika publikoen egarri diren gazteen babesa du.
500 milioi haur baino gehiago bizi dira gatazka armatuen eremuetan
Save the Children gobernuz kanpoko erakundearen arabera, 2024an 520 milioi adingabe baino gehiago bizi ziren gatazka-guneetan. Afrika da eskualde kaltetuena: kontinente horretako haur guztien % 32 indarkeria armatuaren eraginpean bizi dira. 2024an, egunero, batez beste, 78 haur erailketen, bahiketen, sexu-erasoen eta mutilazioen biktima izan ziren, besteak beste.
‘Melissa’ urakanak Jamaikan eragindako suntsipena
Melissa urakanak suntsipena eragin du Jamaika uhartean, eta gutxienez 28 hildako dira jada. Urakanak "aurrekaririk gabeko" hondamendia eragin duela adierazi dute Jamaikako agintariek. Horrela geratu da uhartea, Melissaren astinduaren ondoren.
6,3 graduko lurrikara batek Afganistan iparraldea astindu du
Lurrikararen ondorioz, 27 hildako eta 700 zauritu baino gehiago izan dira, baina bilaketa- eta erreskate-lanek aurrera jarraitzen dute, eta ez da baztertzen datozen orduetan hildakoen kopuruak gora egitea.
Trumpek esan du ez duela uste AEBk Venezuelaren kontrako gerrarik egingo duenik, baina ez du planei buruz hitz egin nahi izan
"Zer erantzun diezaioket horrelako galdera bati? Ba al dago Venezuelan eraso bat egiteko planik? Nork esango luke hori? Halakorik balego, esan egingo nizukeela uste duzue, zintzoki? Bai, planak ditugu. Oso plan sekretuak ditugu", esan du 'Air Force One' hegazkinean. "Begira, ikusiko dugu Venezuelarekin zer gertatzen den", adierazi zuen, eta Venezuelako Gobernuak "milaka pertsona bidali zituen kartzeletatik, erakunde mentaletatik eta mendekotasun zentroetatik".
2007tik aurrera jaiotakoei erretzea debekatu die Maldivetako Gobernuak, horrelako erabaki bat hartu duen lehen herrialdea bihurtuz
Debekua aitzindaria da munduan, eta "ohitura ez osasungarriak desagerraraztea eta belaunaldi osasungarria eraikitzea" du helburu, presidenteak azaldu duenez.
Hamasek beste hiru gorpu entregatu dizkio Israeli
Bestalde, Israelek gazatarren 225 gorpu itzuli ditu, horietako asko abusuen eta torturen zantzuekin.
Poliziak ez du Londres iparraldeko tren batean izandako erasoa terrorismoarekin lotzeko zantzurik sumatu
Britainiarrak dira erasoaren bi egileak, eta "ez du terrorismoarekin zerikusirik", esan du prentsaurrekoan Garraoi Poliziaren buru John Lovelessek. Zauritutako hamar lagunetatik bi egoera kritikoan daude, "hiltzeko arriskuan".
Israelek Hezbollahko buruzagi bat hil du Libano hegoaldean egindako erasoetan
Gainera, Israelgo indarrek erasoak areagotzeko mehatxua egin dute, Beiruti milizia xiitaren armagabetzean porrot egin izana leporatu ostean.