Munduko Gobernua
Historiak ezagutu duen gerra basatiena amaitu zenean, gerraren irabazleek horrelakoak betirako galaraziko zituen tresna sortzea erabaki zuten. 1945ko urrian 51 herrialdek Nazio Batuen Erakundea sortu zuten.
Gatazkak eta arazo larrienak elkarrizketa eta negoziazioen bidez konpontzea zen erakunde haren helburu nagusia. Ondoren egitura aberasten eta zabaltzen joan da, gizakion jarduera oro arautu eta bideratzeko asmotan. Lana, osasuna, ekonomia, politika… legeak eta hitzarmenak, gabeziak eta desorekak, sor zitezkeen arazoak mahai gainean jarri eta aztertzeko.
Injustiziak, boteretsuenen okerrek eta ahulenen ezinak sortutako arazoak konpontzeko azpi-erakundeak ere asmatu zituzten: kasko urdinak, errefuxiatuen laguntzarako, goseari aurre egiteko, nekazaritzan emaitza hobeak lortzeko...
Baina seguruenera Nazio Batuen lorpen handiena giza eskubideen aldarrikapena izan da. 1948an egin zuen aldarrikapen hori eta gaur egun 193 herrialdek onartzen dute horiek direla oinarrizko eskubide urraezinak eta gizaki guztioi dagozkigula.
Nazio Batuak, Munduko Gobernua osatzeko orain arte egin den ahalegin sendoena da,eta ahalegin horretan mundu guztia ohartu da zein zaila den horrelako proiektu bat aurrera ateratzea.
Nazio Batuei leporatu izan zaie boteretsuenen interesak defenditzen dituela,burokrazia gehiegi duela, jendearen arazoetatik urruti dagoela, sinesgarritasunik ez duela ez duelako jakin egoera askotan zuzen jokatzen.
Egungo egoerara egokitzeko zailtasuna ere egotzi zaizkio, besteak beste, Bigarren Mundu Gerraren irabazleek beto eskubidea dutelako oraindik.
Nazio Batuek 5.500 milioiko aurrekontua dute eta dirutza horren zati handiena Ameriketako Estatu Batuek jartzen dute, ondoren ekarpen handiena Japoniak eta Alemaniak egiten dute, gerra hartan galtzaile izan zirenek, alegia.
Dirua jartzen dutenek beti eskatu dute proiektuak eta ahaleginak zehatzak eta garbiak izan daitezela. Horretarako funtzionarioak eta langileak ezinbestekoak dira, Nazio Batuek 40.000 funtzionario dituzte eta beste milaka asko misio bakoitzaren beharren arabera hartzen dituzte.
Nazio Batuei leku guztietatik iristen zaizkie kritikak, batzuk gobernuen interesak babestea leporatzen diete,beste batzuk aldiz gobernuz osatuta dagoela ahaztu eta ordezkaritzarik ez duten taldeei kasu gehiegi egitea edo oinarrizko aldarrikapenak baztertzea.
Baina kritikak kritika mundu guztiak, gobernu guztiek, erakunde guztiek, talde guztiek Nazio Batuetara jotzen dute euren aldarrikapenak oihartzuna izan dezaten, sinesgarritasuna lortzeko edo gizateriaren aurrean zer diren edo zer nahi duten azaltzeko.
Aste honetan 70 urte bete dituen erakunde hau seguruenera ordezkatzen duen munduaren isla da, onerako eta txarrerako, baina egongo ez balitz asmatu egin beharko genuke.
Albiste gehiago mundua
Etxean betetzeko 12 urteko espetxe-zigorra ezarri diote Alvaro Uribe Kolonbiako presidente ohiari
Gainera, 3.400 milioi peso kolonbiarreko (822.000 dolar) isuna ezarri diote, eta zortzi urte baino gehiagorako inhabilitatu dute eskubide eta funtzio publikoak gauzatzeko.
EBJAk Italiari ohartarazi dio herrialde bat segurutzat jotzeko kontrol judiziala eta informazio eskuragarriaren bermeak behar direla
Giorgia Meloni Italiako lehen ministroak kritikatu duenez, erabaki "harrigarriak" berekin dakar "Europako jurisdikzioak ez dagozkion eskubideak erreklamatzea". Mediterraneoan erreskatatu eta Italiako agintariek Albaniako zentro batera eraman zuten Bangladesheko migratzaile bati buruzkoa da auzia.
Nahaspila AEBko ipar-ekialdean: Uholdeek metroa, errepideak eta aireportuak kolapsatu dituzte
Euriteek New York, New Jersey, Filadelfia eta Washington bezalako hiriak kolpatu dituzte, larrialdi egoera ezarri, 1.300 hegaldi bertan behera utzi eta errepideak, metro geltokiak eta trenak itxi behar izan dituzte.
Albiste izango dira: Trumpen muga-zergak, Irteera Operazioa eta Boiseko Jaialdia
Gaurkoan albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Trumpek muga-zergen plan berri bat iragarri du, gutxienez % 10ekoa, baina abuztuaren 7ra arte ez da indarrean sartuko
Presidente estatubatuarrak abuztuaren 7ra arte luzatu du muga-zergak indarrean sartzeko epea, Europar Batasuneko inportazioei aplikatutakoak barne.
Gutxienez 86 gazatar hil dira asteazkenean laguntza humanitario bila zihoazela
Lekukoen esanetan, Israelgo Armadak jendetzaren aurka tiro egin du Zikimeko pasabidean “geldialdi taktiko” bat egiten ari zela.
Kanadak Palestina estatu gisa formalki aitortzeko asmoa du NBEren iraileko Batzar Nagusian
Palestina estatu gisa aitortuko duela iragarri duen G-7ko hirugarren herrialdea da, Frantziarekin eta Erresuma Batuarekin batera. Trumpek, bestalde, ohartarazi du horrek "merkataritza akordioa zailduko" duela.
Trumpek hainbat herrialde zigortu eta beste batzuk saritu ditu muga-zergen bidez
Indiak eta Brasilek, BRICS nazioarteko erakundeko kideek (Errusia ere horien artean dago), ez dute lortu Trumpekin akordiorik. Kanadak ere zail ikus lezake negoziazioa, bereziki Palestinako Estatua ofizialki aitortuko duela iragarri ostean.
Ozeano Barea normal antzean, apaldu egin baita tsunamia izateko arrisku maila
Errusiak bertan behera utzi du tsunami alerta, eta Erdialdeko Amerikan eta Hego Amerikan erne jarraitzen dute, nahiz eta kasu gehienetan alarmak kendu dituzten.
Xabier Murelaga, EHUko geologoa: "Munduko lurrikaren % 80 baino gehiago Pazifikoko Su Eraztunean gertatzen dira"
EHUko Geologia saileko zuzendariak azaldu duenez, asteazken honetan lurrikara gertatu den eremua, Kamtxatka penintsula, Pazifikoko Su Eraztunaren parte da. 2011n, Japoniako kostaldea kaltetu eta Fukushimako istripu nuklearra eragin zuen lurrikara ere bertan jazo zen.