Prentsa askatasuna
Estatu Batuetako 300 bat egunkarik Donald Trump presidentearen jokaera gaitzesteko editorialak bateratu dituzte, aste honetan, zabaldu beharreko mezuak indar haundiagoa izan zezan. Herritarrei arreta eta ardura eskatu dizkiete, Trumpek komunikabideak gizarteak duen gaitz haundiena dela esan eta estatubatuarrek duten etsai haundiena direla behin eta berriz adierazi ondoren.
Thomas Jefferson, Estatu Batuetako hirugarren presidentearen hitzak ekarri dituzte gogora: ”hobe da gobernurik ez edukitzea egunkaririk gabeko gobernua izatea baino”.
Zalantzarik gabe Donald Trump prentsa askatasunaren etsaia da, askatasunaren edozein adierazleren etsai delako. Trumpek ezin du onartu baten batek aurka egitea, egiten duena ezbaian jartzea, gaizki ari dela adieraztea. Trumpek morroiak bakarrik onartzen ditu inguruan, egiten duena txalotu eta zein handia den esango diotenak. Eta jarrera bera nahiko luke komunikabideengandik.
Baina Mendebaldeko prentsak eta komunikabideek beste arazo batzuk ere badituzte, eta baliteke Trumpen eragina baino larriagoak.
Azken urtetan aldaketa sakonak izan dira, batzuk teknologiak eragindakoak, beste batzuk krisi ekonomikoaren ondorio izan direnak. Teknologiak komunikabideekiko harremanetan aukerak ugaritu egin ditu, betiko prentsak indarra eta eragina galdu ditu, birmoldatu egin behar izan du eta beti ez du asmatu, irabaziak lortzea inoiz baino zailagoa delako. Bestetik krisi ekonomikoak lan baldintzak asko hondatu ditu, baita komunikabideetako erredakzioetan ere.
Komunikabide askotako kazetarien eta langile xeheen soldatak oso urriak dira, ez dute inongo egonkortasunik eta gainetik dituztenen menpe daude erabat, gehienek ez dute inongo askatasunik era autonomoan albisteak landu edo egin beharrekoa antolatzeko. Baina maila bat gorago egoera ez da hobea.
Komunikabide haundien irabaziak asko urritu dira,gehienak zorretan sartuta daude.Lehen kooperatibak edo bazkide askoren enpresak ziren asko eta asko, saldu egin behar izan dituzte. Erosleak konpainia haundiak dira, eta hauen helburuak ez dira beti izaten informazioa askatasunez zabaltzea eta kazetarien garapen profesionala. Botere taldeen defentsa eta euren buruaren propaganda garrantzitsuagoak bihurtu dira, garai batean prentsa askatasunaren eredu ziren komunikabide zenbaitetan. Erredakzio buruek, arduradunek eta zuzendariek aginduak jasotzen dituzte.
Egoera ez da inoiz zuri ala beltz, oraindik Mendebaldean badira errealitatea anitza dela erakusten diguten komunikabideak, baina prentsa askatasunari goitik eta behetik datozkio arriskuak, kazetariak gero eta babes gutxiago duelako batez ere.
Zure interesekoa izan daiteke
2040rako CO2 isurketak % 90 murriztea adostu dute EBko herrialdeek, baina malgutasunez
Lars Aagaard Danimarkako Klima ministroaren arabera, EBko herrialdeetako ministroek adostutako horri esker, atzerriko karbono-kredituak erosi ahal izango dituzte isuriak murrizteko helburuaren % 5 betetzeko.
Albiste izango dira: Zohran Mamdaniren garaipena New Yorken, Donostiako masajistaren aurkako epaia eta Dani Alvarezek Euskal Kazetarien Saria jasoko du
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Nor da Zohran Mamdani, Trumpen amesgaizto berria?
34 urterekin, Mamdani alderdi demokrataren barruko olatu aurrerakoi, kulturaniztun eta ezkertiar berriaren izarra da. New Yorkeko alkate berriak boto gazte eta multikulturala bideratzea lortu du, etxebizitza eskuragarrian eta ezker demokrataren berrikuntzan oinarritutako mezuarekin.
Mamdanik hauteskundeak irabazi ditu New Yorken eta "gizadiarentzat hobea den egun baten egunsentia" agindu du
Zohran Mamdani demokrata New Yorkeko historiako lehen alkate musulmana izango da, botoen % 50 baino gehiago eskuratuta. "Hiri berpiztu bat" gidatuko duela eta "islamofobia eta antisemitismorik gabe" denontzat gobernatuko duela agindu du.
Dick Cheney AEBko presidenteorde ohia hil da, 84 urterekin
George W. Bushen Gobernuko bigarrena Defentsa Saileko buru ere izan zen, eta garai batean Alderdi Errepublikanoaren zutabeetako bat.
Zohran Mamdani, New Yorkeko eraberritze aurrerakoia gorpuzteko prest dagoen gizona
34 urterekin, Mamdanik Alderdi Demokratako olatu aurrerakoi, kulturaniztun eta ezkertiar berria irudikatzen du, eta astearte honetako New Yorkeko Alkatetzarako hauteskundeak irabazteko faborito argia da. Bere alderdiko liderren babes argirik ez duen arren, ezkerrera biratu eta izaera sozialeko politika publikoen egarri diren gazteen babesa du.
500 milioi haur baino gehiago bizi dira gatazka armatuen eremuetan
Save the Children gobernuz kanpoko erakundearen arabera, 2024an 520 milioi adingabe baino gehiago bizi ziren gatazka-guneetan. Afrika da eskualde kaltetuena: kontinente horretako haur guztien % 32 indarkeria armatuaren eraginpean bizi dira. 2024an, egunero, batez beste, 78 haur erailketen, bahiketen, sexu-erasoen eta mutilazioen biktima izan ziren, besteak beste.
‘Melissa’ urakanak Jamaikan eragindako suntsipena
Melissa urakanak suntsipena eragin du Jamaika uhartean, eta gutxienez 28 hildako dira jada. Urakanak "aurrekaririk gabeko" hondamendia eragin duela adierazi dute Jamaikako agintariek. Horrela geratu da uhartea, Melissaren astinduaren ondoren.
6,3 graduko lurrikara batek Afganistan iparraldea astindu du
Lurrikararen ondorioz, 27 hildako eta 700 zauritu baino gehiago izan dira, baina bilaketa- eta erreskate-lanek aurrera jarraitzen dute, eta ez da baztertzen datozen orduetan hildakoen kopuruak gora egitea.
Trumpek esan du ez duela uste AEBk Venezuelaren kontrako gerrarik egingo duenik, baina ez du planei buruz hitz egin nahi izan
"Zer erantzun diezaioket horrelako galdera bati? Ba al dago Venezuelan eraso bat egiteko planik? Nork esango luke hori? Halakorik balego, esan egingo nizukeela uste duzue, zintzoki? Bai, planak ditugu. Oso plan sekretuak ditugu", esan du 'Air Force One' hegazkinean. "Begira, ikusiko dugu Venezuelarekin zer gertatzen den", adierazi zuen, eta Venezuelako Gobernuak "milaka pertsona bidali zituen kartzeletatik, erakunde mentaletatik eta mendekotasun zentroetatik".