Nilofar Bayat: "Afganistanen genero apartheid-a gertatzen ari da"
Orain urtebete iritsi zen Bilbora Afganistandik ihesi Nilofar Bayat. Espainiako gobernuak jarritako hegazkinean atera zen herrialdetik talibanek boterea eskuratu ondoren. Abokatua ikasketez, emakumeen eskubideen defendatzaile sutsua da, eta Bidaideak saskibaloi-taldean ari da, gurpildun aulkian, talde mistoan, gizonekin batera.
Gaur egun, errefuxiatu agiria du, eta, dagoeneko, senide guztiak ditu gertu, Euskal Herrian. Euskadi Irratiko 'Faktoria' saioan azaldu duenez, hilabete da hemen direla, eta oso pozik dago: "Gurekin 18 senide ditugu orain, familia handia".
Bayatek kontatzen duenez, talibanak euren etxera joan ziren senideen bila, baina, zorionez, ez zuten inor harrapatu. Deitoratu du herrialdea dagoeneko ez dela segurua inorentzat, eta, hori dela eta, banaka-banaka sendiak Afganistandik ateratzen hasi ziren, "bertan bizitzea ezinezkoa baita".
Dioenez, pobrezia handia da han, eta apenas dago jateko, "jende piloa dago kalean eskean. Laguntza eske ari dira, baina inor ez dago beraiek laguntzeko". Nazioarteko erakundeen arabera, 10 afganiarretik zortzi pobrezia larrian bizi dira. Emakumeen kasuan, gainera, egoera are larriagoa da. "Genero apartheid-a gertatzen ari da, gizartearen erdia suntsitu nahi dute -talibanek-. Emakumeak garelako ez dute gu existitzerik nahi", salatu du Bayatek.
"Egoera ezin txarrago" horri amaiera emateko asmoz, kalera atera dira egunotan herrialdeko emakumeak, "askotan esan diete talibanei ezetz", baina horiek izua ezarri nahi dute herrialdean. Adibide moduan jarri du orain gutxi gertatutakoa: "Talibanek protestan ari zen neska bat bahitu, jipoitu eta taldean bortxatu zuten; bera eta bere ahizpa". Gainera, jarraitu duenez, agiriak kendu dizkiote Afganistandik atera ezin izateko, "ez bera, ezta bere senideak ere. Oso tristea da".
Halako kasuetan, familiak berak biktimak baztertzen dituela salatu du Bayatek, "isolatzen dituzte, ez dituzte onartzen". "Hori gertatzen ari da; emakumeena baizik, gizarte osoaren krisia da", ondorioztatu du.
Egoera hori amaitu dadila eskatzeko kalera aterako dira emakume afganiar guztiak abuztuaren 16an, asteartean, Bilbon, Udalaren baimena badute, Bayatek iragarri duenez. "Eskatuko diogu munduari ez ditzala Afganistango emakumeak ahaztu, ez dezatela herrialdea ahaztu".
Zure interesekoa izan daiteke
Europako liderrek multilateralismoaren alde egin dute COP30en: "Gure erabakien eragina mundu osoan sentituko da"
Luiz Inacio Lula da Silva Brasilgo presidenteak salatu du banku handiek petrolio sektorea diruz laguntzen dutela eta Ukrainako gerrak erregai fosilen ustiaketa sustatu diuela.
Trumpek Hungarian bildu nahi du Putinekin, Orbanekin egon ostean esan duenez
Bestalde, Zelenskik esan du ez dakiela Trumpek zer esan nahi duen gatazkari amaiera emateko "urrats nabarmenak" ematen ari direla esaten duenean.
Teslaren akziodunek mila milioi dolar ordainduko dizkiote Muski. Baina, zenbat da hori?
Dirutza horrek marka guztiak hautsi ditu, eta Tesla enpresaren kontrola emango dio Muski.
Lau pertsona atxilotu dituzte Parisen, Israelgo Orkestra Filarmonikoaren kontzertu batean izandako istiluengatik
Lau pertsona atxilotu dituzte ostegun gauean Parisen, Israelgo Orkestra Filarmonikoaren kontzertu batean. Etenak, ikusleen arteko liskarrak eta bengala jaurtiketa izan dira auditoriumean.
Louvreko presidenteak artelan gehiago erosteko bere erabakia defendatu du
Laurence Des Cars Louvre museoko presidenteak adierazi duenez, Frantziako Kontu Auzitegia oker dago. Aste honetan argitaratutako txosten batean, segurtasunaren gainetik obrak erosteari lehentasuna ematea aurpegiratu dio museoari.
Pasaportean genero identitatea ezabatzea babestu du AEBko Auzitegi Gorenak
Horrela, aurrerantzean generoari dagokion laukian "X" hautatzeko aukera kendu eta jaiotzean esleitutako sexua markatu beharko da.
Frantziako Kontu Auzitegiak ebatzi du Louvrek nahiago izan duela artelanak erosi segurtasunean inbertitu baino
Louvre museoak erantzun du Kontu Auzitegiak ez dituela ezagutzen segurtasun arloan egindako ahaleginak. "Munduko museorik handiena eta bisitatuena denaren gaineko analisiak orekatua izateko epe luzekoa izan behar du", gaineratu du.
Belémek 57 lider batuko ditu multilateralismoaren krisian dagoen giroari buruz eztabaidatzeko
Ostegun eta ostiral honetan, munduko ordezkari nagusiek COP30 izango denaren bidea markatuko dute.
Hamar zauritu Frantziako Oleron uhartean, nahita egin omen den harrapaketa batean
Gizon bat atxilotu dute Oleron uhartean, Frantziako mendebaldeko kostaldearen parean, hainbat pertsona "nahita" harrapatu baititu. Arroxelako Fiskaltzak jakinarazi du ikerketa abiatu duela hilketa-saiakeragatik, eta terrorismoaren aurkako fiskaltzak ez duela kasua bere gain hartu "oraingoz".
Putinek proba nuklearrei berrekiteko aukera aztertzeko eskatu die gobernukideei
Donald Trumpek arma nuklearrekin probak egiteko aukera planteatu ostean iritsi da iragarpena. Errusiako presidenteak esan du bere herrialdeak zorrotz betetzen duela proba horiek ez egiteko politika, "beste herrialdeek gauza bera egiten duten bitartean".