Pornokrates eta Munduaren Iturburua Urola aldean
Pornografiaz mintzatzeko bilduko gara azaro honen azken ostegunean begi zein sudur luze hainbat Azpeitiko Dinamoa Sormen Gunean. Izango dugu bilera horretarako erreklama eta bandera sadomasokismo, bondage, dominazio, diziplina edo mendekotasun izeneko sexu jarduera aske eta adostuez libre idatzi izan dituen 94 urteko Catherine Robbe-Grillet-en irudi iradokitzailea ( afixan badu mahai gainean jarduera horietan erabili ohi diren tresna elegante horietako bat…). Izango dugu erreferente egun Pariseko Orsay museoan ikusgai eta bertako dendan postal bihurturik salgai bada ere, urte askotan zehar ezkutuan gorde izan zen Gustave Courbeten Munduaren Iturburua izeneko margoa. Gure begi aurrean, burua izara batek estalia eta hankak pintatu gabeak dituen emakume baten sexua azaltzen da, plano hurbilean, tapatu barik, pixkatxo bat gorrixkaturik, maitasuna egin berri duelako seinale akaso. Erreferente, halaber, KRK argitaletxe balentak kaleratu zuen Marguerite Vallette-Eymery 'Rachilde'k XIX. mende akaberan izkiriatu zuen Monsieur Venus izenburuko nobelaren azala den Felicien Ropsen Pornokrates koadroa ere. Esklabo itxurarik batera ez duen emakume baten potreta estrainioa da. Buruan hamaika apainduraz dotoretu kapela duela, zetazko mediak eta takoi altuko zapatez gain, biluzik da. Biluzik eta martxan, kate batek loturik sexu zikinkeria guztien sinboloa izan den txerri bat daramala….
Bilduko gara bai Azpeitian pornografia zertan, zertarako, nola, nolatan, nortzuk dastatzaile, zeintzuek sortua eztabaidatu nahian.
Ez gara bakarrik zinema pantailetan ikusi ohi dugun horretaz ariko. Alderantziz, deep/dark webean zein gure sakelako ispiluetan dagoena izango dugu hizpide.
Atzera joko dugu, hori bai. Zinema 1895eko abenduaren 28an jaio bazen, 1896koa dugu garai haietan pornotzat hartu zen lehen filma. Le coucher de la mariée du izenburu, Albert Kirchner eta Eugène Pirou argazkilariek egina. Handik gutxira, luxuz gainezka ziren burdel askotan horren tentagarria suertatzen zen asmakizun berriak garaturiko pelikulatxo erotikoak erakusten zitzaizkien opari bezero estimatuei…. Ez ahaztu Alfonso XIII.a Espainiako erregeak pelikula horien bilduma ikaragarria zuela. Are, une askotan, eszena porno horiek filmatzera jauregira joaten ziren zinegileen laguntzaile lanetan aritzen zen gustu handiz…
Aspaldiko kontuak horiek guztiak Urola aldean. Erreferente modernoagoak ere izango dira mahai gainean, ez pentsa. Esaterako, pornografiaren arauak azpikoz gora jarri zituen 1972ko Deep Throat hura, leize ilunetatik Times Squareko edo Leicester Squareko markesina guztietara jauzi egin zuena, eskandalua, zoramena eta atxikimendu erabatekoa eraginez. 22.000 dolar kostatu zen, eta 600 milioi bildu. Maltzur, bihurri (lehengo sekuentzian zehar Beethovenen Alegrantziaren Ereserkia entzuten da maleziaz aldrebestuta samar…), klitoria eztarrian duen emakume baten sexu bizipenak kontatzen ditu. Xurrumurruei kasu eginez, mafiak berak pagatu zuen ekoizpena eta sikarioak aretoz areto joaten ziren kopia besapean eta sarreren dirua jasoz. Hain handia izan zen eragin zuen inpaktua, ezen Watergate eskandalu politikoa argitan jartzen Washington Posteko kazetariei lagundu zien ezkutuko mezulari hari Deep Throat izendatu baitzuten. Kuriosoa, ordea, nahiz eta zinemaren zein pornografiaren mugarri eta mitoa bilakatua izan, egun ere, ezin da pelikula ohiko plataformetan ikusi; sinetsi ala ez, web pornoetara jo behar duzu. Nahitaez.
Juntatuko gara Urola aldean pornografo zenbait Kama Sutraren irudiei so. Arrimatuko Radu Jude errumaniarraren 2021eko Babardeala cu buclucsau porno balamuc umore garratzaz zipriztinduriko fabula politiko-soziala aztertzeko asmotan. Izenburu ezin egokiagorik du filmak gaztelaniaz Un polvo desafortunado o porno loco. Plataformetan harrapatzen baduzue, baietz beta emango Azpeitian ikertuko den gai batez janzteko: badira urteak zinema pornoa kontsumitzen dutenak luxuzko Kaliforniako etxeetan grabaturikoarekin kopetaraino daudela. Gaur, etxeko pelikulak nahiago. Zuk ere har dezakezu kamera eta zure maitale, senar edo dena delakoarekin txortan edo sexu-firin faran zaudela, grabatu. Zabalduko duzu gero sare sozialetan barna. Arrakastatsu arras dira film ziztrin horiek. Hainbeste ze industria (milioiak eta milioik mugitzen dituena) hasi baita imitatzen…
Horretaz hizketan Azpeitian hilak 28 egun dituela. Azken galdera, pornoak artea behar du izan ala artea bilakatzen bada galduko ditu izaera eta xedea? Askoren uste arrazoituan, pornoak eszitatu, berotu behar zaitu. Eta kito. Ez bilatu aitzakiarik, zuk behar duzu onartu horretarako aukeratu duzula filma. A, beste kontu bat, pornoa aretoetan ikus daiteke edo zure gelako intimitate (agian partekatua) beroan…?
Zure interesekoa izan daiteke
"Olatuaren enbatean. Emakumeak eta itsasoa XX. mendean" erakusketa Bermeoko Arrantzaleen Museoan
Kostaldeko emakumeen lana funtsezkoa izan da arrantzan eta itsas historian, baina ez da aintzakotzat hartu izan; gizonezkoena izan da beti ardatz. Hori dela eta, emakume horien lanak izan duen, eta duen garrantzia aldarrikatzeko, Bermeoko Arrantzaleen Museoan Olatuaren Enbata erakusketa antolatu dute. Neskatila, saregile kontserberetako langile zein emakume armadoreen eguneroko lana erakusten duten objektuak jaso dituzte, baita emakume horien testigantzak ere. Era berean, bisita gidatuak zein hitzaldiak eta mahai inguruak eskainiko dituzte.
ZuNonHanDA! azoka ibiltariak Durangoko Azoka zabalduko du
Azaroaren 17tik abenduaren 4ra, Durangoko Kulturaren Jaialdia hasteko bezperara arte, 22 liburu aurkeztuko dituzte Euskal Herriko 19 liburu dendatan. Lehenengoz, Azoka egin aurretik egingo dute ZuNonHanDA!, bost aldiz haren ondoren egin eta gero.
"Hasiera bat" diskoaren birako azken kontzertua eman du Gorka Urbizuk, Victoria Eugenia Antzokian
Gorka Urbizuk igande honetan eman du "Tour Bat" biraren azken kontzertua, Victoria Eugenia Antzokian (Donostia). Lekunberriko musikariak 4 kontzertu eskaini ditu Donostiako antzoki horretan, eta sekulako harrera eta berotasuna jasota, denetan agortu ditu sarrera guztiak. Igandeko kontzertua ikusgai izango da oso osorik ETBn.
Eñaut Elorrieta eta Alos Quartet “Ahots kordak” prestatzen ari dira, kontzertu bakanen sorta
Estreinakoz, Eñaut Elorrietak eta Alos Quartetek kontzertu sorta bat emango dute: "Ahots kordak". Taldea sinplea eta eraginkorra izango da: soka laukote bat, ahotsaz osatua. Bidaia musikal honen lehen geldialdia Tolosan izango da, urtarrilaren 3an. Gasteizen, Zornotzan eta Donibane Lohizunen arituko dira gero.
Oinkari taldeak dantzan ospatuko du bere mende erdia
Villabonako dantza taldeak “50 urte dantzan” ikuskizuna taularatuko du Olaederra kiroldegian ostiralean, hilak 21. Korrontzi folk taldea urteurrenari batu zaio, “Oinkari 50” kantuaren bidez.
Durangoko Azokaren 60. edizioaren iragarkia
Durangoko Azokaren 60. edizioa abenduaren 5etik 8ra izango da. Iratxe Reparazen bizkar dago aurtengo Azokaren zuzendaritza kreatiboa.
Olaso Dorrea Fundazioaren funtsak handituz doaz, dohaintza baliotsuei esker
Olaso Dorrea Fundazioa bere artxiboak eta Monzon-Olaso Etxe Museoaren bilduma (Bergara) handitzeko eta aberasteko lanean ari da. XX. mendetik gaur arteko historian sakondu nahi du Fundazioak, bai eta ezagutarazi ere, eta, bide horretan, hauek jaso dituzte: Telesforo Monzonek gordetako Sabino Aranaren mikrofilmatutako obraren kopia bat, Lauaxetaren gabardina eta gurutzea, Karmele Urrestiri eta Txomin Letamendiri (Karmele filmeko protagonistak) Agirre lehendakariaren Gobernuak emandako dokumentazioa, Otaegi eta Garmendiaren aldeko pankarta, bala tiroz zulatutako Txomin Iturberen alkandora eta Txillarre baserriko lehen akordioaren originala.
“Gipúzcoa” Pio Caro Barojaren dokumentala, Tabakaleran
“Ipuscua” izena lehenbizikoz agertu zeneko milagarren urteurrenaren ospakizunei dagokie proiekzioa. Pelikula 1976 eta 1979 urteen artean filmatu zuten, eta Gipuzkoako orduko errealitate sozial eta kulturala jasotzen duen dokumentu etnografikoa da.
Frankofoniaren eremuan hizkuntza gutxituek dituzten erronkei buruzko biltzarra antolatu du Etxepare Institutuak Parisen
Astelehen honetan egindako aurkezpenean azaldu dutenez, hilaren 19an eta 20an egingo den topaketak bat egiten du Etxepare Euskal Institutuaren 15. urteurrenarekin, eta 'Ça colle au basque' ekimenaren testuinguruan antolatu da, unibertso frankofonoan euskararen eta euskal sorkuntzaren proiekzioa indartzeko abiatutako egitasmoaren baitan, alegia.
"GO!AZEN" telesailaren 12. denboraldia ikusgai da jada MAKUSI plataforman
Gaur goizetik, "GO!AZEN" telesailaren 12. denboraldiaren lehen atala MAKUSIn da ikusgai. ETB1era, aldiz, ostiralean iritsiko da. Basakabiko gaztetxoek abentura ugari biziko dituzte oraingoan ere. Udalekua guztiz aldatuta ikusiko dugu, Maitane zuzendariaren ideia berriekin eta adingabeen zentrotik etorritako gazteekin. Aurtengo istorioekin, elkar ulertzearen eta taldean aritzearen garrantziaz ohartarazi nahi dituzte ikus-entzule gazteak.