Astronomia
2023/10/12 - 12:18
NASAk bihar abiatuko du misioa Psyche asteroide metalikora, eguzki-sistemako handiena
Espazio-ontzia prest dago 3.600 milioi kilometroko bidaia egiteko. SpaceX enpresaren Falcon Heavy kohetearekin batera jaurti ondoren, bidaia sei urtez luzatuko da, eta, ondoren, asteroidearen inguruan orbitatuko du, 2031ra arte.
2023/09/24 - 19:53
NASAk asteroide baten lagin bat ekarri du Lurrera bere historian lehen aldiz
Zientzialariek espero dute biziaren jatorriari eta duela 4.500 urteko eguzki sistemaren eraketari buruzko informazio berria ematea.
2023/09/24 - 19:38
Bennu asteroidearen lagin bat lurreratu da, bizitzaren jatorria ikertzeko ezinbestekoa
Ikusmin handiaren erdian, Bennu asteroidearen laginak dituen NASAren kapsula 08:52an (14:52 GMT) lurreratu da Utahko basamortuan (Estatu Batuak), zazpi urteko bidaiari amaiera emanez. NASAk sare sozialetan partekatutako bideoa.
2023/09/23 - 19:35
NASAk asteroide baten laginak ekarriko ditu lehen aldiz Lurrera
Nola lortu zuen Lurrak molekula organiko eta ur likido ugari izatea, bizitzarako funtsezko bi osagai alegia? 'Osiris-Rex' misioa galdera horri erantzuten saiatuko da, molekula organikoetan aberatsa den Bennu asteroidearen konposizioa aztertuz.
2023/09/22 - 13:48
Iraileko ekinokzioak uda eraman eta udazkena ekarriko du larunbat honetan
Hiru hilabetez, egunero 3 minutu eguzki argi gutxiago izango dira. Udazkena beroa eta ohi baino euritsuagoa izango dela espero da, eta horrek inguru lehorrenetan lagunduko duela.
2023/08/30 - 12:55
Gaurko superilargi urdina ikusteko aukera emango du eguraldiak
Ilargia Lurretik gertuen dagoenean ikusten da 'superilargia', eta hilabete honetan egongo den bigarren ilargi betea denez, 'urdina' abizena jartzen zaio. Eguraldiak ez du oztopo handirik jarriko fenomenoa ikusteko, baina baliteke isurialde atlantikoan hodeiren bat edo beste egotea.
2023/08/21 - 16:13
Laster Ilargira iristekoa den misio espazialak ikusmin handia eragin du Indian
Uztailaren 14an Lurretik aireratu zenetik, Indiako misioak lasterketa espazial modernoa du Errusiako Luna-25 misioarekin. Abuztuaren 11n aireratu zen azken hori, Ilargiaren hego polora iristen lehena izateko asmoz.
2023/08/12 - 23:03
Done Laurendiren malkoak egunotan gurean
Zerura begira pasatzeko gaua da gaurkoa: Pertseidak ikusteko aukera bikaina dago larunbat gau honetan. Hori bai, argiaren kutsadurarik gabeko lekuak topatu behar horretarako. Beste baldintza bat, zerua oskarbi egotea.
2023/08/12 - 22:50
Errusia, India, Txina eta AEB ilargiaren hego polora lehenengo iritsi nahian ari dira, hango izotza ustiatzeko
Azken orduetan, Errusiak espaziontzi bat bidali du ilargira. Helburua, beste inor baino lehen iristea ilargiaren hego polora, bertan dauden ur izoztuak ustiatu ahal izateko. India ere asmo beraren atzetik doa, eta jakina da NASAk datorren urtean tripulazioa bidaliko duela.
2023/08/11 - 17:06
Lainoen baimenarekin, gau aproposak dira pertseidak ikusteko
Urtero, pertseidak edo meteoro zaparrada izaten dira zeruan San Lorentzo egunaren bueltan. Aurten baldintzak onak dira, ilargiaren disdira ez baita oztopo izango. Hala ere, lainoek ikuskizunaz gozatzea eragotzi dezakete.
2023/08/08 - 11:07
2023 urte bikaina izango da Pertseidak ikusteko, batez ere abuztuaren 11tik 13rako gauetan
Pertseidak edo Done Laurendiren malkoak meteoro zaparrada bat dira, Swift Tuttle kometaren hondarretatik sortzen dena. Udan hilabetez ikus daitezke, baina jarduera handieneko gauak abuztuaren 11tik 13ra bitartekoak dira. Ilunetan edo argi-kutsadura gutxi duten lekuetan hobeto ikus daitezke.
2023/08/02 - 17:15
Bi ilargi bete, bi super ilargi abuztuan
Bart ikusi ahal izan ez zutenek abuztuaren 31n izango dute super ilargia ikusteko bigarren aukera. Orduan ere marea biziak egongo dira.
2023/07/21 - 19:22
Euskal kideak dituen astrofisikari talde batek kosmosaren simulazio osatuena eta zehatzena egin du
Donostia International Fisic Center unibertsoari buruzko ikerketa-zentro puntakoa da, eta Donostian du egoitza. Sergio Contrerasek eta Sara Ortegak kosmosa ikertzeko erabiltzen duten superodenatzaileetako bat erakutsi digute, unibertsoetan ehunka galaxia simulatzeko gai dena.
2023/07/12 - 20:13
Webb teleskopioak urteurrena ospatu du Eguzkia bezalako izarren jaiotzaren plano batekin
James Webb espazio-teleskopioak irudi berri eta ikusgarri batekin ospatu du bere lehen urtea: Eguzkia bezalako izarren jaiotzaren lehen planoa.
2023/06/13 - 20:48
Bi izar orbitatzen dituen planeta bat aurkitu dute, ‘Star Wars’eko ‘Tatooine’ planetaren antzekoa
Planeta ugari dituen bigarren izar-sistema bitarra da. Mota honetako planetarik ezagunena zientzia fikziokoa da, Star Warseko Luke eta Anakin Skywalker bizi diren planeta.
2023/05/26 - 16:06
Itziar Garate (Zientzia Planetarioen Taldea): ''Lehen aldia da euskara eguzki sistematik irteten dena''
Izar bati eta haren exoplanetari izenak jartzeko EHUko Zientzia Planetarioen taldeak egindako proposamena onartu du Nazioarteko Astronomia Batasunak. Aurrerantzean, Gliese 486 izarra "Gar" eta bere inguruko Gliese 486b exoplaneta "Su" izango dira.
2023/05/25 - 20:18
Su eta Gar, euskarazko izena duten lehen planeta eta izarra
Nazioarteko Astronomia Batasunak Euskal Herriko Unibertsitate Publikoaren proposamena onartu du, eta historian lehen aldiz planeta batek eta bere izarrak euskarazko izena izango dute.
2023/04/20 - 18:55
Super Heavy kohetea, Space Xen Starship espazio-ontziarekin, lehertu da jaurti eta lau minutura
Aireratzea aurreikusitakoa baino sei minutu beranduago gertatu da, kohetearen presurizazio arazo baten ondorioz, Texaseko Boca Chica hiriko Space Xen Starbasetik.
2023/04/20 - 11:00
Erabateko eguzki eklipse batek Australiako zati bat ilundu du minutu batez
Gaurko eklipseak mistoa izatearen berezitasuna du: eraztun-itxurarekin hasi da, osora aldatu da eta amaitu baino pixka bat lehenago eraztun-itxura hartu du berriro. Mende honetan aurreikusitako 223 eguzki-eklipseetatik 7 baino ez dira mistoak.
2023/04/18 - 13:18
Inoiz hautemandako galaxia nano urrunena aurkitu dute
Eratu zen lehenetariko galaxia bat aurkitu du EHUren lankidetza duen ikerketa talde batek. Ondorioz, litekeena da argitasun gutxiko galaxia nanoak ohikoak izatea unibertso goiztiarrean sortutako lehen galaxietan.