Poliki-poliki haizetan, agudo-agudo sareetan
Izkribu hau noiz irakurtzen duzun arabera, 24 ordu baino gutxiago izango duzu komentatu behar dizudan dokumental itzela ikusi ahal izateko. Bai, "Loving Highsmith" filmak muga-data, iraungitze-data badu Filmin plataforman eta gaur beteko da. Gaurko gauerdian. Ordu txikiak hasten diren momentu berean.
Ni zu izango banintz esku artean, buruan, bihotzean, hezurretan dudan guztia utziko nuke bertan eta piztuko ordenagailua. Edo telebistako pantaila. Edo egongelako home zinemakoa (norberaren harrikada eta kontu korronte egoeraren arabera, hor ere). Baina ez galdu. Ez baituzu denbora soberan. Ez baduzu minutu bat ere galdu behar.
Bai, badakit. Koro Navarrok euskarara ekarri zuen "Slowly, Slowly in the Wind" nobela hartako izenburuak "poliki-poliki haizetan" esan nahi du. Alta, guk ez dugu gaur patxadan ibiltzerik. Ordu gutxi barru, akabo. Betiko (edo ia betiko, postariak beti deitzen duelako bitan...) galduko duzu/dugu.
Eta hitzematen dizut, zin egiten dizut, Suitzakoa den Eva-Vitija-Scheidegger zinemagilearen arte/maisulana galduz gero, penatuko zara in sipula sipolorum Amen. Betiereko damutuko. Are gehiago inoiz Josu Barambonesek euskaraturiko Lardaska, Igela argitaletxeak plazaratutako Ripley trebea eta Ripleyeren jokoa (biak Asun Garikano Iruretagoienak itzuliak) irakurri badituzu.
Infinitua izango da zure tristezia zure zeluloidezko oroipen-kutxan Hitchocken "Strangers in a train", Alain Delonek antzezturiko "Plein Soleil, Wendersen Der Amerikanische Freund", Minghellaren "The Talented Mr Ripley" (Matt Damonekin) eta Todd Haynessen "Carol" gordeta badituzu altxor.
Bai. Asmatu duzu. Ziztu batean, segundo bat ere galdu barik (ez baitugu segundorik galtzeko gaur), bihar ikusterik izango ez duzun filma Patricia Highsmith idazleaz da. Bai, Beraz. Baina ez pentsa, ez da literaturaren inguruko mintegi filmatu bat. Baina zaude lasai, ez da kamera aurrean mugimendurik gabeko plano motz batean isildu gabe mintzatzen diren adituen bilkura aspergarria. Ez izan beldur, ez da bere lanetan oinarritutako filmen "ebatsi eta itsatsi" bat. Ezta bere liburuen entresaka ere. Ez. Tronuen Jokoan Tartheko Brienne gerlari noble eta garaiezina antzezten duen Gwendoline Christie aktorea narratzaile dela, dokumentalak ardatz, oinarri, amets, abiapuntu eta zimendu hartzen ditu Patricia Highsmithek intimitatean idatziriko egunkariak eta dotorezia handiz zirriborraturiko koadernoak (bada gaztelaniazko edizio bat, Anagramakoa, "Diarios y cuadernos personales" izenburupean) eta oroigarri ederra sortzen du. Ez ordea oroigarri hilik, harrizkoa. Inolaz ere. Bizia dario filmari. Amodioa. Sexua. Argirik ikusten ez duten gauen zaporea. Bikote baten hausturaren usain samina. Nostalgia. Tabakoaren gustua. Alkoholak eragindako aje ez hain mingarria. Filmari literaturari zor zaion errespetua dario, bai, baina Patriciaren larru azal eta erraietan erakusten du literaturak bere maitaleengan utzitako orbanen isla.
Ez, ez dira adituak mintzatuko pelikula honetan, Patricia maitatu, Patricia abandonatu, Patricia ulertu edo ez ulertu, Patriciarengandik babestu behar izan zuten horiek baizik…
Baina denbora gehiago ezin dugu galdu lerro hauetan. Bota begirada bat "Poliki poliki haizetan" horren hasierari Taylor Cheeverek liburuak buruan idazten zituen, inoiz ez paperean. Hil zen garairako, hirurogeitabi urte zituela, hamalau liburu zituen idatziak eta ehun eta hogei pertsonaia sortuak, berak behintzat gogoan oso zehatz zituenak guzti-guztiak….) eta zoaz, azkar! "Loving Highsmith" alokatzera zure plataforman. Berandu da eta.
Zure interesekoa izan daiteke
"Olatuaren enbatean. Emakumeak eta itsasoa XX. mendean" erakusketa Bermeoko Arrantzaleen Museoan
Kostaldeko emakumeen lana funtsezkoa izan da arrantzan eta itsas historian, baina ez da aintzakotzat hartu izan; gizonezkoena izan da beti ardatz. Hori dela eta, emakume horien lanak izan duen, eta duen garrantzia aldarrikatzeko, Bermeoko Arrantzaleen Museoan Olatuaren Enbata erakusketa antolatu dute. Neskatila, saregile kontserberetako langile zein emakume armadoreen eguneroko lana erakusten duten objektuak jaso dituzte, baita emakume horien testigantzak ere. Era berean, bisita gidatuak zein hitzaldiak eta mahai inguruak eskainiko dituzte.
ZuNonHanDA! azoka ibiltariak Durangoko Azoka zabalduko du
Azaroaren 17tik abenduaren 4ra, Durangoko Kulturaren Jaialdia hasteko bezperara arte, 22 liburu aurkeztuko dituzte Euskal Herriko 19 liburu dendatan. Lehenengoz, Azoka egin aurretik egingo dute ZuNonHanDA!, bost aldiz haren ondoren egin eta gero.
"Hasiera bat" diskoaren birako azken kontzertua eman du Gorka Urbizuk, Victoria Eugenia Antzokian
Gorka Urbizuk igande honetan eman du "Tour Bat" biraren azken kontzertua, Victoria Eugenia Antzokian (Donostia). Lekunberriko musikariak 4 kontzertu eskaini ditu Donostiako antzoki horretan, eta sekulako harrera eta berotasuna jasota, denetan agortu ditu sarrera guztiak. Igandeko kontzertua ikusgai izango da oso osorik ETBn.
Eñaut Elorrieta eta Alos Quartet “Ahots kordak” prestatzen ari dira, kontzertu bakanen sorta
Estreinakoz, Eñaut Elorrietak eta Alos Quartetek kontzertu sorta bat emango dute: "Ahots kordak". Taldea sinplea eta eraginkorra izango da: soka laukote bat, ahotsaz osatua. Bidaia musikal honen lehen geldialdia Tolosan izango da, urtarrilaren 3an. Gasteizen, Zornotzan eta Donibane Lohizunen arituko dira gero.
Oinkari taldeak dantzan ospatuko du bere mende erdia
Villabonako dantza taldeak “50 urte dantzan” ikuskizuna taularatuko du Olaederra kiroldegian ostiralean, hilak 21. Korrontzi folk taldea urteurrenari batu zaio, “Oinkari 50” kantuaren bidez.
Durangoko Azokaren 60. edizioaren iragarkia
Durangoko Azokaren 60. edizioa abenduaren 5etik 8ra izango da. Iratxe Reparazen bizkar dago aurtengo Azokaren zuzendaritza kreatiboa.
Olaso Dorrea Fundazioaren funtsak handituz doaz, dohaintza baliotsuei esker
Olaso Dorrea Fundazioa bere artxiboak eta Monzon-Olaso Etxe Museoaren bilduma (Bergara) handitzeko eta aberasteko lanean ari da. XX. mendetik gaur arteko historian sakondu nahi du Fundazioak, bai eta ezagutarazi ere, eta, bide horretan, hauek jaso dituzte: Telesforo Monzonek gordetako Sabino Aranaren mikrofilmatutako obraren kopia bat, Lauaxetaren gabardina eta gurutzea, Karmele Urrestiri eta Txomin Letamendiri (Karmele filmeko protagonistak) Agirre lehendakariaren Gobernuak emandako dokumentazioa, Otaegi eta Garmendiaren aldeko pankarta, bala tiroz zulatutako Txomin Iturberen alkandora eta Txillarre baserriko lehen akordioaren originala.
“Gipúzcoa” Pio Caro Barojaren dokumentala, Tabakaleran
“Ipuscua” izena lehenbizikoz agertu zeneko milagarren urteurrenaren ospakizunei dagokie proiekzioa. Pelikula 1976 eta 1979 urteen artean filmatu zuten, eta Gipuzkoako orduko errealitate sozial eta kulturala jasotzen duen dokumentu etnografikoa da.
Frankofoniaren eremuan hizkuntza gutxituek dituzten erronkei buruzko biltzarra antolatu du Etxepare Institutuak Parisen
Astelehen honetan egindako aurkezpenean azaldu dutenez, hilaren 19an eta 20an egingo den topaketak bat egiten du Etxepare Euskal Institutuaren 15. urteurrenarekin, eta 'Ça colle au basque' ekimenaren testuinguruan antolatu da, unibertso frankofonoan euskararen eta euskal sorkuntzaren proiekzioa indartzeko abiatutako egitasmoaren baitan, alegia.
"GO!AZEN" telesailaren 12. denboraldia ikusgai da jada MAKUSI plataforman
Gaur goizetik, "GO!AZEN" telesailaren 12. denboraldiaren lehen atala MAKUSIn da ikusgai. ETB1era, aldiz, ostiralean iritsiko da. Basakabiko gaztetxoek abentura ugari biziko dituzte oraingoan ere. Udalekua guztiz aldatuta ikusiko dugu, Maitane zuzendariaren ideia berriekin eta adingabeen zentrotik etorritako gazteekin. Aurtengo istorioekin, elkar ulertzearen eta taldean aritzearen garrantziaz ohartarazi nahi dituzte ikus-entzule gazteak.