AA! Generator, ezkatak, robotak… AA!
Bartzelonan bildu ziren. Montjuicen zein Pompeu I Fabra Unibertsitatean. Bildu ziren zinemagileak, komikigileak. Bildu ziren filosofoak eta zibernetikan zein informatikan adituak. Arrimatu ziren Big/Meta Dataren sekretu ia guztiak menderatzen/gobernatzen dituztenak.
Bildu ziren harridurak eta lilurak hartutako ikusleak. Bildu ziren hizkuntzalariak eta zinema kritikariak. Bildu ziren ekoizleak eta zinema banatzaileak. Bildu ziren filmen kalitatea epaitzen duten jujeak ere.
Bildu ziren Bartzelonan, Primavera Sound musika jaialdia bukatu berri eta Sonar musika festibala hastear zirela. Bildu ziren artean alkaterik ez zuen hiriburuan. Bildu ziren bertako rockero amorratu batzuk Gasteizerako bidean zirela, hantxe baitzuten juntazioa, hantxe izango baitzen Azkena Rock jaialdia.
Bildu ziren aipatu guztiak eta gehiago eta +Rain festibalari ekin zioten.
+ Rain??? Bai, Europan egiten den lehenbiziko zinema bilera non pelikulak Adimen Artifizialak e(ra)ginak diren; Europako lehena eta munduko bigarrena, duela gutxi izan baita +Rain New Yorkekoa.
+RAIN… Research (on) Artificial Intelligence Narratibak… Adimen Artifizialaren Narratiben inguruko Ikerketa…
Dena da aztergai Adimen Artifizialaren Multibertsoan. Eta ia dena aztertu zen hitzaldi, mintzaldi, mintegi eta pantaila Bartzelonakoetan. Dena, hiztegia bera. Ez baita (omen) egokia sortu hitza erabiltzea. AAk ez baitu (oraindik) ezer sortzen eragin/generatu/ garatu baizik.
Pelikulak izan ziren. Eskutada polita, izan ere. Eta film horiek eskura, begietara dituzue +Rain-en babeslea den Filmin plataforman.
Adi ibili, datorren astelehenean (hilaren 26an) desagertuko dira zuen etxe barruko pantaila horietatik, baina bitartean, hor dira. Prezio onean, euro bat baino pixka bat gutxiago irudiaren eta soinuaren kontzeptu bera aldatuko duen teknologiak eraginiko/generaturiko/garaturiko filmak/pelikulak (auskalo zein izen erabili beharko dugun hemendik aurrera) ikusteagatik.
9 film. Gehi izan ziren eztabaida guztien filmaketa. 9 film. Haien artean, jakina, saritutakoak.
Sari nagusia: Of Youth, Leivaren, Viva Sueciaren, Dvicio & Tabureteren, Diego Martin & Leireren bideoklipak sortu izan dituen Fran Gasek eginda.
Orihuelan jaiotako ofizio handiko eta ibilbide luzeko autore gazte honek musika esperimentalaren munduan ere dihardu. Hala, Of Youth horretako soinu bandan aurrera eramaten ari den Lavenzza egitasmoaren entsegu bat da.
Momentuz, gaur arte bederen, pantailaratuko diren Adimen Artifizialak generaturiko pelikula guztiek badituzte erro sakonak ohiko, usadiozko zineman. Franek egindakoak, kasu, Jack Arnolden Creature of Black Lagoon edo Guillermo del Tororen La forma del agua dakarzkigu burura, begietara, bihotzera bertan baitira urpetan bizi omen diren izaki ezkatatsuak, gure amets/amesgaiztoko munstro maitatu horiek…
Hala ere, izuzko zinemaz harago doa Of Youth; gizakiok zeharkatzen ditugun edade guztien gaineko hausnarketa bilakatzen da lau minutuko kontakizun hau. Zuri-beltzean filmatua. Garratza da, mindua da.
Ikustean, erreparatu bukaerako tituluei bertan ematen delako erabilitako AAren tresneria guztiaren berri.
Titulu horiei begira, zera ikasiko dugu, aditutako ahots kasik apokaliptikoa "Play.Hi-AI" entzumenenezko lanabesaren bitartez garatu da. Ikasi, Stable Diffusion eta Midjourney ikasketa automatikoen erreminta bi direla, labur honen irudiak generatu/garatu/eragin izan dituztenak ere.
Kredituetan zera ere aurkituko dugu, estreinako +Rain jaialdiaren sari nagusia eskuratu zuen filmaren irudiak Stable Diffusion eta Midjourney horiek non bilatu dituzten: Pexels, Pixabay eta archive.org hondorik gabeko artxiboetan, hain zuzen ere.
Milioika, milioika, milioika irudi eta bideo daude bertan…. Copyright-ez libre? Hala diote, baina hortxe, AAren munduan oraindik erantzunik ez duen galdera mila horietako bat aurkituko duzue, egiletzaren auzi ezinbestekoa, alegia
Hor duzue, zuen etxe barruko pantailetan, multibertso berri baten atarian sortzen diren duda guztiak, ilusio guztiak, beldur guztiak. Ikasteko, ikusteko, dastatzeko asko duzue astelehen arte. Prezio onean, 0,95 film eta mintzadi bakoitzeko. Kreditu tituluak, barne.
Albiste gehiago kultura
Joxe Azurmendi: "Euskaltasun jatorra egin egin behar da"
Euskal pentsalari oparoa atzo zendu zela eta, 1994an Hasier Etxeberriak "Ez dago larrosarik" saiorako egin zion elkarrizketako pasarte batzuk berreskuratu ditugu. Arantzazu, euskaltasuna, artea eta filosofia hartu zituen hizpide, besteak beste.
Txomin Olabarri, Azkuna Zentroko zuzendari nagusi berria
2018ko maiatzetik 2024ko abendura bitartean Azkuna Zentroko zuzendari izan zen Fernando Perezek kargua bere borondatez utzi ondoren, Olabarri izendatzea erabaki dute.
Milaka lagunek gozatu dute Bilboko Itsasadarreko ur gaineko kontzertuez
Bero egin arren, milaka lagun gerturatu dira Bilboko Itsasadarrera BBK Riak antolatutako kontzertuetara. ETSko Iñigo Etxezarreta, Amaia eta Arde Bogota ur gainerako eszenatokian aritu dira gerturartu direnen gozamenerako.
Itziar Mendizabal dantzariak amaiera eman dio bere ibilbide bikainari Londresko Royal Ballet konpainian
Lau urterekin hasi zen balletean lehen urratsak ematen, eta dantzarako grinak, besteak beste, Alemaniara eraman du. Hondarribiko dantzariak alde batera utziko ditu eszenatokiak, baina ez balleta. Londresko konpainia ospetsuak bere goi mailako dantza eskolako irakasle izateko fitxatuko duela iragarri du.
Santa Ana 1588ko ontziaren gila izan daitekeena topatu dute Pasaiako badian
Santa Ana ontzia Pasaian eraiki zuten, 1586an. Felipe II.aren “Armada Handiko” ontzietako bat zen, eta Ingalaterra konkistatu eta bertan katolizismoa ezartzeko misioan, huts egin zuen operazioan parte hartu zuen.
Hunkituta jaso du Antton Valverdek Adarra Saria
Antton Valverde musikari donostiarrak jaso du aurtengo Adarra saria Eneko Goia alkatearen eskutik. Euskal kantagintzari egindako ekarpena aitortu diote. Saria musika sortzen jarraitzeko bultzada handia dela esan du sortzaile donostiarrak.
Springsteenen zaleak gogotsu daude "The Boss" handiak Reale Arena dantzan jarri aurreko orduetan
Bruce Springsteenek bi kontzertu eskainiko ditu Donostian (larunbatean eta asteartean) "The Land of Hope and Dreams" biraren barruan. 2016an izan zen azkenekoz estatubatuarra Euskal Herrian. Springsteenek 17 musikari eta abeslari izango ditu alboan, E Street Bandeko kide historikoak barne.
EAEko kultur sarea: bizia, baina asimetrikoa
2024an, ia 20.000 ekitaldi inguru erregistratu ziren hiru lurraldeetan, Kulturklik atariaren arabera. Beste era batera esanda: egunean, batez beste, 55 kultur saio izan ziren EAEko udalerrietan.
Kultur programazioa urte osoan zehar ereiten da EAEn, baina udazken-negua da sasoirik emankorrena
Orokorrean orekari eusten zaion arren, eskualdeen arteko aldeak egon badaude. Eremu batzuetan programazioa batik bat uda sasoira bideratzen dute, eta beste batzuetan, aldiz, ekitaldiak hilez hil sakabanatzen dituzte.
EAEko kultur ekitaldien ia erdiak euskarazkoak edo elebidunak dira
2024an programatutako kultur ekitaldien % 32,8 euskara hutsean izan ziren, eta % 13,1 elebidunak, gaztelaniarekin edo beste hizkuntza batekin batera.