Inperioak baino zabalagoa
Urte gastatu bat joan berri zaigun honetan, urte dastatu gabea etorri berri zaigun honetan, hasiko gara betetzear ditugun gauak eta egunak zeluloidezko zertzeladaz blaitzen, gainezka egiten?
Frantziako Premiere Max plataforman (sarbidea dute, jakina asko, Iparraldeko irakurle/entzule/ikusle gureek baina baita ere, Bidasoa ibaiaren ondo-ondoan, oso hurbilean, bizi garen Hegoaldeko hainbatek) igo berri dute, bai alokatzeko (4,99 euro) bai erosteko (11,99) hemen zein galaxiako inperio guztietan horren sakon maitatzen dugun Jacques Audiarden Emilia Pérez marka eta definizio guztiez fuerakoa, aparta, sekulakoa, itzela; Oscarretako lehiarako entrenamendu urrezkoetan, planetan antolaturiko sari banaketa denetan jaun (andre) eta jabe dabilena.
Orioko patroia den San Nikolasek, Laponiako Santak edo gure basoetan, lanean zela esanez firin-faran , ardotan, neskatan eta brometan jarduten zuen Olentzerok gutako askoren etxean utzitako erregalua izan denez, aukera ezin bikainagorik izan dugu extravaganza musikal horrekin berriro gozatzeko. Baita ere, ez Cannesen, ez Donostiako Zinemaldian, ez gure etxe ondoko pantailetan erreparatu ez genien hainbat kontu interesgarri antzemateko, ustekabe ederretan harrapatu gaituzten datu andana batez ohartzeko ere.
Ez genekien edo, agian, filmak sorturiko eromena zela medio ez genion kasu handirik egin notiziyari, edo akaso seko ahaztu genuen hain luzez izan baikinen filmak sorgindurik, Maulen jaiotako Thomas Bidegain zuberotarrak lagundu ziola zuzendariari gidoia zehazten, taxutzen.
CONTENIDO NO ENCONTRADO
Lotsaz azaltzen dut hutsegite hori zeren eta jakin beharreko kontua zen. Izan ere, horrenbestetan Miarritzeko Le Royal aretoan edo Baionako L´Atalanten antolaturiko aurkezpenetan eta eztabaidetan parte hartu izan duen Thomas aspalditik da Jacques Audiarden kolaboratzailea. Zein pelikulatan? Ba, esaterako, Un prophète eta De rouille et d´os. Bidegain jauna Lorenzo Mattotiren La fameuse invasión des ours en Sicilie animaziozko lan bikainaren gidoigilea ere bada.
Munduko lau iskinetan ari dira Oscarretarako apustuak egiten. Arreta eman zigun jakiteak Emilia Pérez ezingo dela jatorrizko gidoiaren sailean izan, sartu beharko dutela gidoi egokituen lehian. Ez genekien, baina orain jakitun gara eta liburua erosi berri dugu frantsesez Iparraldeko liburu-denda batean. Filma Boris Razonen Escucha kontakizunatik hartu zuen inspirazioa.
Beste zertzelada bat narko-thriller-queer opera ero eta igualik gabea den pelikula honen inguruan: ez nuen sekula pentsatuko Jean- Pierre eta Luc Dardenne anaiak Emilia Perezen ekoizpen lan eta afanetan ibiliko zirenik. Baina hor agertzen dira, kreditu tituluetan, biak ekoizle. Zergatik ez nituen irudikatzen behar horietan? Cannesen hamaika aldiz sarituak, bien zinemak (Tori et Lokita, La fille innconue, Rosetta, La promesse) aukera urri ematen baitu plazererako, zorabiorako. Bai, ordea, hausnarketarako, salaketarako…
Horiexek Karla Sofia Gasconek, Zoe Saldañak, Selena Gomezek eta Adriana Pazek antzeztutako lana nire etxe barruko pantailetan izanda, jasotako ustekabe finak.
Beste ziento bat sorpresa jaso dut 2024 bere azkenetan zela eta 2025 jaio berria genuela ikusitako estreinako film bitan. Ankerra, zakarra, gordina , latza, ikaragarria, sexuz, drogaz, alkoholez gainezka den Luca Guadagninoren Queer horretan hainbestetan David Fincherrekin lan egin duten Trent Reznor eta Atticus Ross musikariek sortu egin dute soinu banda aparta. Bada bertan filmaren ikurra bilakatu den abestia, non Caetano Velosok parte hartzen duen. Izenburua nahi? Vaster than Empires, Inperioak baino zabalagoa. Zinez diotsuet, zera ematen du: zinema zutela buruan kantari izen hori jarri ziotenean.
Aholku/gomendio bat: eskatu Errege Magoei Sorrentinoren Parthenope-rako sarrerak. Baita Filmin plataformarako harpidetza ere. Horrela, Napoles hiriaren isla minez eta kariñoz jasotzen duen filma ikusi eta gero, dastatu ahalko duzue È stata la mano de Dio definiezina.
Ongi izan zuen etxe ondoko/barruko pantailen aurrean.
Albiste gehiago kultura
Joxe Azurmendi: "Euskaltasun jatorra egin egin behar da"
Euskal pentsalari oparoa atzo zendu zela eta, 1994an Hasier Etxeberriak "Ez dago larrosarik" saiorako egin zion elkarrizketako pasarte batzuk berreskuratu ditugu. Arantzazu, euskaltasuna, artea eta filosofia hartu zituen hizpide, besteak beste.
Txomin Olabarri, Azkuna Zentroko zuzendari nagusi berria
2018ko maiatzetik 2024ko abendura bitartean Azkuna Zentroko zuzendari izan zen Fernando Perezek kargua bere borondatez utzi ondoren, Olabarri izendatzea erabaki dute.
Milaka lagunek gozatu dute Bilboko Itsasadarreko ur gaineko kontzertuez
Bero egin arren, milaka lagun gerturatu dira Bilboko Itsasadarrera BBK Riak antolatutako kontzertuetara. ETSko Iñigo Etxezarreta, Amaia eta Arde Bogota ur gainerako eszenatokian aritu dira gerturartu direnen gozamenerako.
Itziar Mendizabal dantzariak amaiera eman dio bere ibilbide bikainari Londresko Royal Ballet konpainian
Lau urterekin hasi zen balletean lehen urratsak ematen, eta dantzarako grinak, besteak beste, Alemaniara eraman du. Hondarribiko dantzariak alde batera utziko ditu eszenatokiak, baina ez balleta. Londresko konpainia ospetsuak bere goi mailako dantza eskolako irakasle izateko fitxatuko duela iragarri du.
Santa Ana 1588ko ontziaren gila izan daitekeena topatu dute Pasaiako badian
Santa Ana ontzia Pasaian eraiki zuten, 1586an. Felipe II.aren “Armada Handiko” ontzietako bat zen, eta Ingalaterra konkistatu eta bertan katolizismoa ezartzeko misioan, huts egin zuen operazioan parte hartu zuen.
Hunkituta jaso du Antton Valverdek Adarra Saria
Antton Valverde musikari donostiarrak jaso du aurtengo Adarra saria Eneko Goia alkatearen eskutik. Euskal kantagintzari egindako ekarpena aitortu diote. Saria musika sortzen jarraitzeko bultzada handia dela esan du sortzaile donostiarrak.
Springsteenen zaleak gogotsu daude "The Boss" handiak Reale Arena dantzan jarri aurreko orduetan
Bruce Springsteenek bi kontzertu eskainiko ditu Donostian (larunbatean eta asteartean) "The Land of Hope and Dreams" biraren barruan. 2016an izan zen azkenekoz estatubatuarra Euskal Herrian. Springsteenek 17 musikari eta abeslari izango ditu alboan, E Street Bandeko kide historikoak barne.
EAEko kultur sarea: bizia, baina asimetrikoa
2024an, ia 20.000 ekitaldi inguru erregistratu ziren hiru lurraldeetan, Kulturklik atariaren arabera. Beste era batera esanda: egunean, batez beste, 55 kultur saio izan ziren EAEko udalerrietan.
Kultur programazioa urte osoan zehar ereiten da EAEn, baina udazken-negua da sasoirik emankorrena
Orokorrean orekari eusten zaion arren, eskualdeen arteko aldeak egon badaude. Eremu batzuetan programazioa batik bat uda sasoira bideratzen dute, eta beste batzuetan, aldiz, ekitaldiak hilez hil sakabanatzen dituzte.
EAEko kultur ekitaldien ia erdiak euskarazkoak edo elebidunak dira
2024an programatutako kultur ekitaldien % 32,8 euskara hutsean izan ziren, eta % 13,1 elebidunak, gaztelaniarekin edo beste hizkuntza batekin batera.