Osasun mentala, adin-tarte guztietan agertzen den arazoa
Azken urteetan hazi egin da osasun mentalari eta honek gure ongizatean duen eraginari buruzko ardura gizartean, batik bat covid-19aren pandemiaren ostean. EITB Dataren azken ikerketaren arabera, arazo hau adin-tarte guztietan agertzen da, baina patologia horien aurkako botikak hartzeko arrazoia desberdina da adineko pertsonentzat eta gazteentzat.
Osasun mentalaren barruan sartzen diren afekzioak asko dira: antsietatea, depresioa, psikosia, egokitze-nahasmendua, TOCa, fobiak, insomnioa eta abar.
Beste gaixotasun kroniko batzuetan bezala, kasu honetan ere, adinean aurrera egin ahala, handitu egiten da botikak hartzen dituzten herritarren kopuruaren ehunekoa.
Hala ere, deigarria da patologia horiek adin-tarte guztietan agertzen direla. Beste gaitz batzuek, kolesterolak edo tentsio arterialak esaterako, ez dute ia eraginik gazteen osasunean, baina buruko gaixotasunek bai.
Horrela, 15-24 adin-tartean, herritarren % 3,4k osasun mentalerako botikak hartzen dituzte. 25 eta 44 urte bitartekoen artean, % 5,6k hartzen dituzte. 45-64 urtekoen artean, % 15ek hartzen dute horrelako botikaren bat. 65 urtetik gorakoen artean, berriz, % 30ek.
Dena den, botika horiek hartzeko arrazoia desberdina da adinaren arabera.
Zaharrenek batez ere lo egiteko kontsumitzen dituzte. Osasun mentalerako farmakoren bat hartzen duten 65 urtetik gorako herritarren erdiek horretarako hartzen dituzte.
Aitzitik, gazteenen artean antsietateak eta depresioak duten pisua handiagoa da. Hala, 15-24 urteko adin-tartean, horrelako sendagairen bat hartzen dutenen % 86k nerbioei, antsietateari edo depresioari aurre egiteko hartzen dituzte. 25-44 urteko tartean, berriz, % 70ek hartzen dituzte.
Antidepresioei dagokienez, azken hamarkadan nabarmen igo da 1.000 biztanleko eguneko dosia kontsumitzen dutenen kopurua. Zehazki, kopuru horrek % 35 egin du gora EAEn eta % 34 Nafarroan, Osasun Ministerioaren datuen arabera.
Generoari begiratuta ere datuak ezberdinak dira: osasun mentalak gehiago eragiten die emakumeei gizonezkoei baino. Hain zuzen ere, emakumeen % 17,5ek aitortzen dute lo egiteko eta antsietateari edota depresioari aurre egiteko botikak hartzen dituztela. Gizonezkoak, ordea, % 9,7 dira.
Albiste gehiago gizartea
Albiste izango da: "Karmele" Zinemaldian, udazkena helduko da eta Nazio Batuen Batzar Nagusia
Orainek gaur landuko dituen albiste nagusien laburpena.
Mogie Gym: gurpil gaineko kirola Pirinioetako herrietan
Aritz Carballok furgoneta soil bat entrenatzeko erabat hornitutako espazio bihurtu du. Orain arte gimnasiorik ez zegoen Nafarroako Pirinioetako landa-eremuetan dabil. Helburua da jarduera fisikoa eta ohitura osasungarriak eramatea horiek eskura ez dituztenei.
Pertsona bat hil da Trebiñun, bi autoren artean izandako istripuan
Gaueko lehen orduan izan da ezbeharra, Araba 2124 errepidean. Bi ibilgailuk aurrez aurre jo dute eta errepidea itxita geratu da Burgoserako norantzan.
Euriteek arazoak eragin dituzte Montserraten eta bi pertsona desagertu dira Bartzelonan
Lekuko batek larrialdi-zerbitzuei dei egin die arratsaldean, Sant Quinti de Medionan, ibaiko urak auto bat arrastaka zeramala eta barruan bi pertsona zihoazela ohartarazteko. Ordu batzuk geroago, autoa aurkitu dute baina inor ez zegoen barruan.
27 pertsona ebakuatu behar izan dituzte Montserrateko funikularretik, Katalunian, euri jasa gogorrak direla eta
Montserrat funikularraren inguruetan 100 litro bota ditu metro koadroko, eta 27 pertsona ebakuatu dituzte euriteek eragindako luizi baten ondorioz. Katalunia osoa dago abisu laranjan eta euriak gogor jo du, batez ere, Bartzelonan, Gironan eta Tarragonan. Suhiltzaileek 90 bat esku-hartze egin dituzte dagoeneko, eta errepideetan ardura handiz gidatzea eskatu dute. Euriteen ondorioz, gainera, bertan behera gelditu dira zenbait hegaldi, eta Gironan atzerapenak daude tren zerbitzuan, trenbidera eroritako zuhaitz bategatik.
Berrezarrita tren-zirkulazioa Tolosa eta Villabona artean, zutoinen erorketaren ondorengo etenaldia eta gero
Renfek errepide bidez garraio alternatiboa eskaintzeko plan bat jarri du martxan igande goizean, kaltetutako bidaiariak euren azken helmugara edo gutxienez Tolosako geltokira eramateko. Hala ere, zirkulazioa berriro ere martxan jarri da 19:00ak aldera.
Beharrezkoa al da benetan proteina ugariko produktuak kontsumitzea?
Proteinarekiko obsesioa saltokietara iritsi da, baita nutrizionisten kontsultetara ere. Osasungarriak ematen badute ere, etiketak irakurri beharra dago. Adituek formula klasikoa gomendatzen dute: dieta orekatua eta ariketa fisikoa.
Zibererasoak kaltetutako Europako aireportuetan gorabehera gutxi batzuk izaten ari dira oraindik
Aenak larunbatean ziurtatu zuenez, Espainiako aireportuetan ez da ia arazorik izan, baina Europako beste batzuekin lotzen dituzten hegaldietan atzerapenak izan dira, Collins Aerospace sistemarekin lotutako gorabeheren ondorioz.
Gizon bat hil dute gaur goizean Bilbon, eta Ertzaintzak ikerketa abiatu du
Ertzaintzak dispositibo berezia ezarri du Solokoetxe auzoan, eta hainbat gune miatu ditu erasoa ikertzeko.
Ertzaintzak abiadura kontrolatzeko kanpaina bat egingo du datorren astean
2024an, EAEko errepideetan trafiko-istripuetan hildako pertsonen % 32 abiadura desegokiarekin lotutako ezbeharretan zendu ziren.