Txileko 11 militar, 'Heriotzaren Karabana'-n 15 pertsona hiltzeagatik zigortuta
Erretiroan dauden hamaika militarri kartzela zigorrak ezarri dizkiete Txilen, 1973an oposizioko 15 kide hiltzeagatik, 'Heriotzaren Karabana'-k egindako hilketetan.
'Heriotzaren Karabana' militarrez osatutako segizio bat izan zen. Augusto Pinochetek 1973ko irailaren 11n kolpea eman ostean, Txilen zehar bidaiatu zuten, Sergio Arellano Stark jeneralaren agindupean —diktadorearen "ordezkari pertsonala"—, eta presondegietatik irtenarazi zituzten ehun bat preso politiko hil zituzten.
La Serena hiriko "Arica" erregimentukoak ziren zigortutako militarrak. Hiri horretako biktimen artean dago Jorge Peña Hen, Txilen umeentzako eta gaztentzako orkestrak sortu zituena, aitzindaria eskualdeko beste herrialdeetan ere.
Erregimentuko gune batean hil zituzten, eta gorpuak herriko hobi komun batera bota zituzten. Hurrengo egunean, agintariek “15 estremistaren hiletak” iragartzen zuen bando militar bat argitaratu zuten, "gerra garaiko epaitegi militarrek agindutakoa jarraiki" egin zela esanez.
Auziaren ikerketaren arabera, erregimentuko nagusiak (Ariostol Lapostol Orrego) zein laguntzaileak (Juan Emilio Cheyre) "bazekiten (epaiketa) ez zela egin, eta exekuzioa epaiketarik gabe egingo zela", biktimen "ideologien oinarrituta baino ez".
25 urte eta gero aurkitu eta identifikatu zituzten biktimen gorpuak, 1998an.
Zigortutako militarrak
Zigortutakoen artean dago Juan Emilio Cheyre, Armadaren komandante-burua 2002 eta 2006 artean. Hiru urte eta egun bateko kartzela zigorra jarri diote estalketa delitu batengatik. Zaintzapeko askatasunean bete ahalko du.
Cheyre tenientea eta erregimentuaren komandantearen laguntzailea zen. Armadak egindako giza eskubideen urraketei "berriz ere ez" esateko konpromisoa hartu zuen lehenengo buruzagi militarra izan zen Txilen.
Gainera, epaiak 15 urte eta egun bateko zigorra ezarri dio Ariosto Lapostol Orrego koronelari, garai horretan erregimentuko burua, 15 biktimen hilketen egile bezala.
Pedro Espinoza Bravo brigadierrari eta Juan Chiminelli Fullerton, Victor Alegre Rodríguez, Jaime Ojeda Torrent eta Emilio de la Mahotiere Gonzalez ofizial ohiei bost urte eta egun banako zigorra ezarri diete, konplize bezala.
Batzuk kartzelan daude dagoeneko, beste auziengatik zigorrak betetzen. Espinoza Bravori, adibidez, 600 urteko espetxe zigorra ezarri diote guztira.
Cheyrerekin batera, lau ofizial ohiri hiru urte eta egun banako zigorra jarri diete, zaintzapeko askatasunean betetzeko, eta beste lauren aurkako salaketak artxibatu dituzte, ezin izan delako frogatu giza eskubideen urraketetan parte hartu zutenik.
Kalte-ordainak
Gainera, epaiak familiarrei kalte-ordainak ordaintzeko agindu dio Txileko Estatuari, 80, 70 eta 40 milioi pesoko zenbatekoarekin (103.000, 90.000 eta 51.000 euro).
"Ikerketa luzea eta konplexua izan da, batez ere parte hartu zutenek ez dutelako lagundu. Zaila egin zaigu egi historikora heltzea", esan du Mario Carroza epaile bereziak.
Estatuaren 3.200 hilketa
Pinocheten diktaduran (1973-1990), datu ofizialen arabera, 3.200 pertsona inguru hil zituzten Estatuaren agenteek. Horietako 1.192 oraindik desagertutako atxilotu bezala agertzen dira.
Albiste gehiago mundua
Ipar Irlandako Kneecap taldeko raperoek Kobetamendiko musikazaleen arreta bereganatu dute
Belfasteko taldea Bilbao BBK Live jaialdiko karteleko izen handietako bat izan da. Irlandera erabiltzeaz gain, arazorik gabe hitz egiten dute politikaz eta gizarte arazoez, eta agertokiaren gainean jaia pizten iaioak dira.
PKK gerrilla kurduak Irak iparraldean hasi du bere desarmea
Ekitaldian, gerrillako 30 kidek, 15 gizonek eta 15 emakumek hartu dute parte, horien artean Bese Hozat, PKK-ko buruzagi gorenetako bat. Gerrillako kideek euren armak erre dituzte metalezko ontzi handi batean.
PKK gerrilla kurduak armagabetzea hasi du Irakeko iparraldean
Maiatzean iragarri zuen armak alde batera uzteko borondatea, Abdullah Ocalan buruzagi espetxeratuak, gutun baten bidez, 1984an hasitako borroka armatua amaitzeko eskatu ostean.
Su-etena egun gutxitan lortzea espero du Netanyahuk
“Bahitu guztiak atera nahi” dituela esan du Israelgo lehen ministroak. Sarraskia "bihar amaitu liteke, gaur Hamasek armak uzten baditu”, gaineratu du.
Zelenskik bere aliatuen 10.000 milioi baino gehiago lortu ditu "gatazka amaitu ondoren Ukraina berreraikitzeko"
Ukraina Berreraikitzeko IV. Biltzarrak ia 5.000 parte-hartzaile bildu ditu Erroman. Errusiak "zinikotzat eta gezurtitzat" jo ditu bildutako estatuak eta erakundeak.
Brasilen eta AEBren arteko krisi diplomatikoa areagotu egin da, Trumpek % 50eko muga-zergak ezarriko dituela iragarri berritan
Jair Bolsonaro Brasilgo estatuburu ohi eta presidente estatubatuarraren kontra Gorte Gorenean egingo duten epaiketa da azken gatazka honen abiapuntua. 2022ko hauteskundeak galdu ostean, Lula da Silvaren aurkako estatu-kolpe saiakera egitea leporatuta epaituko dute.
Hamas hamar gatibu askatzeko prest agertu da, eta Israelgo Armada Gazatik ateratzea eskatu du berriro
Palestinako erresistentziak "orain arteko funtsezko gaietan negoziazioen zailtasuna" azpimarratu du, "Israelen irmokeria dela eta".
Marseillako aireportua itxi eta hiriaren iparraldea eta hainbat herri konfinatu dituzte, suaren ondorioz
Haize zakarrak, 30 gradutik gorako tenperaturek eta landarediaren lehortasunak, joan den asteko bero-bolada areagotuta, asko zailtzen ari da suhiltzaileen lana.
Netanyahuk Trump proposatu du 2025eko Bakearen Nobel Saria jasotzeko hautagai gisa
Hirugarren aldiz proposatu dute Trump Bakearen Nobel Saria jasotzeko. Lehenengoan, joan den ekainaren 21ean, Pakistango Gobernuak aurkeztu zuen, eta hiru egun geroago Buddy Carter kongresista errepublikanoak beste izendapen gutun bat bidali zuen Oslora.
Israelek Gazako biztanle guztiak Rafahko hondakinetan biltzeko asmoa du; bi milioi pertsona baino gehiago
Israel Katz Israelgo Defentsa ministroak iragarri duenez, "eremu humanitario berri horretan" Mawasiko kostaldean nekez bizi diren 600.000 palestinar inguru pilatuko dituzte.