Urtean 20 milioi pertsona mugitzen dituzte hondamendi klimatikoek, Oxfamen arabera
Larrialdi klimatikoak eragindako hondamendiak mundu mailako barne desplazamenduen arrazoi nagusi bihurtu dira azken hamarkadan, eta 20 milioi pertsona baino gehiago euren etxeak uztera behartu dituzte urtero, Oxfamek astelehen honetan ohartarazi duenez.
"Beren etxeak uztera behartuak" izeneko txostena aurkeztu du gobernuz kanpoko erakundeak, gaur Madrilen inauguratu den Klimari buruzko Nazio Batuen Konferentziarekin bat eginez. Besteak beste, krisi klimatikoak kaltetutako komunitateei, desplazatuei barne, finantza-laguntza ematea aztertuko dute hilaren 13ra arte bertan.
Oxfamen arabera, gaur egun "hiru aldiz gertagarriagoa da norbaitek bere etxea utzi behar izatea zikloiengatik, uholdeengatik edo baso-suteengatik gatazkengatik baino, eta lurrikarengatik edo sumendien erupzioengatik baino zazpi aldiz gehiago".
Gobernuz kanpoko erakundearen arabera (2008tik 2018ra bitarteko datuak aztertu ditu), Europan klimak eragindako hondamendien ondorioz biztanleria mugitzeko beharra izateko arrisku handiena duten herrialdeen zerrendan, hirugarren dago Espainia, Txekiar Errepublikaren eta Greziaren atzetik.
Bereziki, Oxfamek nabarmendu du balizko desplazamendu horren aurrean ahulenak herrialde txiroetako herritarrak direla; izan ere, "CO2ak eragindako kutsaduran gutxien lagundu dutenak izan arren, arrisku handieneko egoeran daude".
Erakundearen arabera, klimaren krisiak munduan duen eragina desberdina da, eta errenta ertain eta baxuko herrialdeetako biztanleek, Indiakoek, Nigeriakoek eta Boliviakoek kasu, lau aldiz aukera gehiago dituzte hondamendien ondorioz lekualdatzeko, AEBn eta horien pareko herrialde aberatsetan bizi diren pertsonek baino.
Gainera, muturreko fenomeno meteorologikoen ondorioz barne mugimenduak izateko arrisku handiena duten hamar herrialdetik zazpi garatzen ari diren uharteetako estatu txikiak dira.
"2008tik 2018ra bitartean, batez beste, Kuba, Dominika eta Tuvaluko biztanleen % 5 inguru mugitu behar izan ziren urtero muturreko baldintza meteorologikoen ondorioz, hau da, Madrilgo biztanleriaren ia erdia", adierazi du Oxfamek, eta gaineratu du bere per capita emisioak "diru-sarrera handiko herrialdeen herena" direla.
Klimaren konferentzian, NBEk Varsoviako Nazioarteko Mekanismoaren lehen berrikuspena amaitzea aurreikusi dute. Halaber, garapen bidean dauden herriek "klima-aldaketaren ondorioz larrialdi egoerak pairatu ostean, suspertzen eta berreraikitzen lagunduko dien funts berri bat sortzeko presioa egitea" espero dute.
Zure interesekoa izan daiteke
Nor da Zohran Mamdani, Trumpen amesgaizto berria?
34 urterekin, Mamdani alderdi demokrataren barruko olatu aurrerakoi, kulturaniztun eta ezkertiar berriaren izarra da. New Yorkeko alkate berriak boto gazte eta multikulturala bideratzea lortu du, etxebizitza eskuragarrian eta ezker demokrataren berrikuntzan oinarritutako mezuarekin.
Mandanik hauteskundeak irabazi ditu New Yorken eta "gizadiarentzat hobea den egun baten egunsentia" agindu du
Zohran Mamdani demokrata New Yorkeko historiako lehen alkate musulmana izango da, botoen % 50 baino gehiago eskuratuta. "Hiri berpiztu bat" gidatuko duela eta "islamofobia eta antisemitismorik gabe" denontzat gobernatuko duela agindu du.
Dick Cheney AEBko presidenteorde ohia hil da, 84 urterekin
George W. Bushen Gobernuko bigarrena Defentsa Saileko buru ere izan zen, eta garai batean Alderdi Errepublikanoaren zutabeetako bat.
Zohran Mamdani, New Yorkeko eraberritze aurrerakoia gorpuzteko prest dagoen gizona
34 urterekin, Mamdanik Alderdi Demokratako olatu aurrerakoi, kulturaniztun eta ezkertiar berria irudikatzen du, eta astearte honetako New Yorkeko Alkatetzarako hauteskundeak irabazteko faborito argia da. Bere alderdiko liderren babes argirik ez duen arren, ezkerrera biratu eta izaera sozialeko politika publikoen egarri diren gazteen babesa du.
500 milioi haur baino gehiago bizi dira gatazka armatuen eremuetan
Save the Children gobernuz kanpoko erakundearen arabera, 2024an 520 milioi adingabe baino gehiago bizi ziren gatazka-guneetan. Afrika da eskualde kaltetuena: kontinente horretako haur guztien % 32 indarkeria armatuaren eraginpean bizi dira. 2024an, egunero, batez beste, 78 haur erailketen, bahiketen, sexu-erasoen eta mutilazioen biktima izan ziren, besteak beste.
‘Melissa’ urakanak Jamaikan eragindako suntsipena
Melissa urakanak suntsipena eragin du Jamaika uhartean, eta gutxienez 28 hildako dira jada. Urakanak "aurrekaririk gabeko" hondamendia eragin duela adierazi dute Jamaikako agintariek. Horrela geratu da uhartea, Melissaren astinduaren ondoren.
6,3 graduko lurrikara batek Afganistan iparraldea astindu du
Lurrikararen ondorioz, 27 hildako eta 700 zauritu baino gehiago izan dira, baina bilaketa- eta erreskate-lanek aurrera jarraitzen dute, eta ez da baztertzen datozen orduetan hildakoen kopuruak gora egitea.
Trumpek esan du ez duela uste AEBk Venezuelaren kontrako gerrarik egingo duenik, baina ez du planei buruz hitz egin nahi izan
"Zer erantzun diezaioket horrelako galdera bati? Ba al dago Venezuelan eraso bat egiteko planik? Nork esango luke hori? Halakorik balego, esan egingo nizukeela uste duzue, zintzoki? Bai, planak ditugu. Oso plan sekretuak ditugu", esan du 'Air Force One' hegazkinean. "Begira, ikusiko dugu Venezuelarekin zer gertatzen den", adierazi zuen, eta Venezuelako Gobernuak "milaka pertsona bidali zituen kartzeletatik, erakunde mentaletatik eta mendekotasun zentroetatik".
2007tik aurrera jaiotakoei erretzea debekatu die Maldivetako Gobernuak, horrelako erabaki bat hartu duen lehen herrialdea bihurtuz
Debekua aitzindaria da munduan, eta "ohitura ez osasungarriak desagerraraztea eta belaunaldi osasungarria eraikitzea" du helburu, presidenteak azaldu duenez.
Hamasek beste hiru gorpu entregatu dizkio Israeli
Bestalde, Israelek gazatarren 225 gorpu itzuli ditu, horietako asko abusuen eta torturen zantzuekin.