Aldi baterako kontratuek enplegua ez dutela bultzatzen ondorioztatu du ikerketa batek
Euskal Herriko Unibertsitateak egindako ikerketa batek ondorioztatutakoaren arabera, azken urteetan aplikatutako lan-erreformek ez dute kontratazioa sustatzea lortu; aitzitik, erreforma horien bidez, behin-behinekotasunaren tasa handitu da eta kontratazio mugagabea gutxitu. Orain bizi dugun krisiak, osasun-arazo batetik eratorriak, enplegua hein handiagoan egonkortuko luketen ereduak proposatzera eraman ditzake estatuak.
Lan-merkatua malgutzeko helburuarekin, 1990eko eta 2010eko hamarkaden artean ekonomia gehienek, bereziki europarrek, zenbait neurri onartu zituzten lan-merkatuak aldatzeko asmoz. Haien bitartez, langile iraunkorrak kaleratzeko kostuak txikitu zituzten, eta aldi baterako kontratazioa bultzatu zuten.
“Erreforma horiek sostengatzen zituzten usteen arabera, lan-merkatua alderdi batzuetan zurrunegia zelako ari ziren pairatzen ekonomia horiek langabezia-arazo handiak, merkatuak ezin baitziren azkar egokitu gorabehera ekonomikoen aurrean”, azaldu du Josu Ferreiro UPV/EHUko Ekonomia eta Enpresa Fakultateko Ekonomia Aplikatua V Saileko irakasleak.
Ferreirok, sail bereko kide Carmen Gomezekin eta Cambridgeko Unibertsitateko irakasle Philip Arestis-ekin batera, neurri horiek lan-merkatuetan izandako eragina aztertzeari ekin zioten: Europako hamaika herrialdetan ezarritako erreformek 25 urtean, 1988tik 2012ra, izandako eragina ikertu zuten. “1980ko hamarkadako legerian ezarrita zeuden kaleratze-kostuak erdira baino gehiagora murriztu zituzten, bai lan egindako urte bakoitzeko ordaintzen diren egunei dagokienez, bai langileak jasotzen duen gehienezko hileko-kopuruari dagokionez”, adierazi du ikertzaileak.
Emaitza garbiak eman zituen analisiak, “espero baino nabarmenagoak”, aurreratu du ikertzaileak. Hain zuzen, aurkitu dutenez, “enpleguaren babesa murrizteko asmoz txertatutako aldaketek, hau da, kaleratzeak merkatzeak eta, aldi berean, behin-behineko kontratuak sustatzeak, ez du inola eragin enplegu-tasa orokorrean. Izan ere, asko egin du gora behin-behineko enpleguak, baina asko gutxitu da enplegu mugagabea. Enpleguaren eboluzioa hazkunde ekonomikoaren araberakoa da bakarrik, eta, horrenbestez, ekonomiaren hazkunde-erritmoa handituta bakarrik emendatzen da enplegua”.
Onurak, enpresentzat
Ferreirok garbi du enpresak direla erreforma horien onuradun nagusiak: “Eskulan askoz maneiagarriagoa dute, malguagoa, eta, gainera, merkeagoa”. Hainbeste, ezen behin-behinekotasunaren tasa aurrekaririk gabeko mailetara iritsi baita, ekonomialari horren ustez “gehiegizkoa”. Gogoratu du krisi ekonomikoaren ondotik ekonomia suspertzen hasi zenean, goraka egin zuela enpleguak, “baina sortu zen enplegua behin-behinekoa izan zen”, dio.
Behin-behinekotasuna handia izateak berekin dakar enplegua oso hegakorra izatea: jarduera ekonomikoa balaztatu, moteldu edo erortzen bada, lanpostu asko galtzen dira. “Horixe gertatzen ari da orain bizitzen ari garen krisian: jarduera ekonomikoari berari baino askoz gehiago eragin diezaioke enpleguari, lan-merkatuaren malgutasun handiaren eraginez. Osasun-sistema prest ez dagoen bezala bat-batean izugarri gora egiten duen gaixoen kopuruari erantzuteko, gure sistema ekonomikoak ere ez dira gai beren gain hartzeko bat-batean, lauhileko batean, jendearen ehuneko 20-30ek lanpostua galtzea”, egin du gogoeta.
Albiste gehiago ekonomia
Udan egiten dira dendetako lapurreten % 26, eta ardoa, hestekiak eta aurpegiko kremak lapurtzen dira gehien-gehien
Jan-edatekoak daude Nielsenek egindako Estatu mailako rankingaren buruan. Horien atzetik zaintza pertsonalerako produktuak daude.
Debekatu egin dituzte zenbait nekazaritzako lan Nafarroan, sua dela eta
Nafarroako lurralde osoan debekatuta egongo da lurzoru urbanizaezinean nekazaritzako, basogintzako eta beste edozein motatako jarduerak egitea, baldin eta sua, makinak edo ekipoak erabiltzen badituzte eta horien funtzionamenduak baso-suteak eragin baditzake leherketen, txinparten edo deskarga elektrikoen bidez.
Etxebizitzen salerosketa-kopurua % 29 igo zen ekainean Euskadin
2.314 da eragiketen zenbatekoa. Interes-tasek behera egin dute, eta horrek finantzaketa merkatzea eragin du.
Euskadiko etxebizitza berrien prezioa, maximo historikoetan: 3.450 euro metro koadroko
Nafarroa aurretik (% 6,4) dago etxebizitza berrien prezioaren urtebeteko igoerari erreparatuta. Hiriburuei banan-banan begiratuta, batez besteko preziorik altuena Donostian dago, gero, Bilbon, eta azkenik, Gasteizen.
Iazko datuekin alderatuta, 3.074 langabe gutxiago zenbatu dira Euskadin uztailean, eta 78.743 kontratu sinatu dira
Ekainean baino 1.600 langabe gehiago daude, 104.991 guztira. Nafarroan duela urtebete baino 801 langabe gutxiago zenbatu dira, eta Espainiako Estatuan, oro har, 1.357 langabe gutxiago daude, eta 21.865.503 kotizatzailera iritsi dira. Kotizatzaile-kopuruaren gaineko datua maximo historikoa da.
Kutxabank, Espainiako bankurik kaudimendunena Europako Banku Zentralaren arabera
Erakundeak aise gainditzen du Europako batezbestekoa erresistentzia-testetan, eta Espainiako finantza-sektoreko kapital- eta palanka-adierazle nagusien buru da.
Ardo-ekoizleek AEBko muga-zergen eragin handiaz ohartarazi dute: "Ardoa % 50 garestituko da"
Mariasun Saenz de Samaniegok (Ostatu) Europako ardoaren garestitzeaz ohartarazi du, eta merkatu berriak bilatzeko deia egin du, Estatu Batuetan salmentak galduko direlako.
BBVAk 5.447 milioi euro irabazi ditu ekainera arte, % 9,1 gehiago, Espainian eta Mexikon izandako negozioari esker
Entitateak merkatuaren aurreikuspenak gainditzeaz gain, datozen urteetarako aurreikuspenak hobetu ditu, Sabadell erosteko eskaintza publikoaren harpidetza irekitzeko atzerako kontaketa bete-betean murgilduta dagoela. Hala ere, erakundeak ez du baieztatzen abiaraziko dutenik eta atzera egiteko aukera zabalik uzten du.
Bruselak baieztatu du ardoak AEBn % 15eko muga-zerga izango duela ostiraletik aurrera
Arabako Errioxarentzat, Ameriketako Estatu Batuak oso garrantzitsuak dira, bigarren merkatua baita bolumenari dagokionez eta lehena balioari dagokionez. Horregatik, Amaia Barredo Nekazaritza sailburuak "bide diplomatikoa eta negoziazioa azken minutura arte agortzea" eskatu du, ardoa salbuespena izan dadin.
ArcelorMittalen mozkinak % 80 handitu dira mundu mailan, 2.268 milioi euroraino
Sestaon, Basaurin, Legution, Agurainen, Olaberrian, Bergaran, Berriobeitin, Legasan eta Lesakan fabrikak dituen taldeak 2025eko bigarren hiruhilekoari dagokion txostena argitaratu du.