Etxeko langileak: zerbitzari baino gehiago, menpeko
Barneko etxeko langileen % 78,85ek Enpleguaren Legeak aurreikusitakoaren ordu kopuruaren gainetik lan egiten dute, eta %18k astean 90 ordutik gora egiten dituzte; alegia 11-14 ordu bitarte egunean. Gehienek (% 85) ez dute gutxieneko soldata irabazten. Etxeko langileen lan-baldintzak txarrak dira oso, esplotaziotik gertu zenbait kasutan. Etxeko langileen egoerari buruzko datuek EAEn 100.000 lagun inguruk egiten duten lan honen gaineko gehiegikeria eta irregulartasunak azaleratzen dituzte.
Barneko etxeko langileen egoera bereziki kezkagarria da: zortzitik hamarrek astean 60 ordutik gora egiten dituzte lan, heren batek ez du ordu bat ere libre astean zehar eta bakarrik % 23,56k ditu legeak jasotzen dituen 36 orduko atsedenaldi jarraitua, Etxeko Langileen Bizkaiko elkarteak emandako datuen arabera.
2015ean elkarteko bulegoetara bertaratu ziren 475 etxeko langileen lekukotzak aintzat hartuta egindako estatistiken arabera, Bizkaiko etxeko langileen erditik gora, % 59,2 kanpoko etxeko langileak ziren, eta gainerakoak (%40,8) ostera, barnekoak (lan egiten duten etxean lo egiten dutenak). Azken horiei dagokienez, hamarretik zortzi atzerritarrak ziren eta % 17,57k ez zuten euren egoera administratiboa araututa. Deigarria da oso sortzez Bizkaikoak direnen kopuru txikia; % 3, 8 4 hain justu.
Barneko langileen herenek ez daukate atsedenik hartzeko aukerarik. Mendekotasun egoeran dauden pertsonen zaintza lanetan aritzen dira langile horiek, eta, ondorioz, eguneko lanez gain gauetan ere jaiki behar izaten dute pertsona horiei laguntzeko. Ohikoa denez, barneko etxeko langile gehienak adineko pertsonak edo mendekotasun egoeran daudenak zaintzeko kontratatu zituzten. Hamarretik bederatzi zaintzeko kontratatu dituzte, gehien gehienak (% 97, 14) adineko pertsonak zaintzeko, hain justu. Hamarretik zortzi zaintzen ari ziren adineko pertsonarekin batera bizi ziren.
Gizarte Segurantza
2015ean gora egin dute Gizarte Segurantzan izena eman duten langileen kopurua. Barneko langileen kasuan, % 13,94k ez zuten egoera administratiboa araututa, eta, horrenbestez, ez zeuden izena emanda Gizarte Segurantzan. Hain justu langile hauek dira egoerarik okerrenean daudenak. Euren egoera legeztatzeko lan bat izan behar dute, eta familia batzuek egoera hori aprobetxatzen dute neurriz kanpoko baldintzak ezartzeko.
Gainerako langileei dagokienez, hamarretik zazpi izena emanda zeuden, aurreko urtean baino zortzi puntu gehiago.
Carolina eta Isabel
Carolina eta Isabel etxeko langileak dira. Adineko pertsona bat zaintzen aritzen da Carolina, astelehenetik astelehenera, atsedenik gabe. Gaur, bi ordu eman dizkiote libre. Eta tarte hori baliatu du ETBko 'El Foco' saioarekin hitz egiteko.
Etxeko beharrak eta zaintza lanak egiten ditu Carolinak. Etxeratzen duen soldata ez da legeak ezartzen duen gutxienera iristen: 650 euro. "Oso lan gogorra da, eta oso gaizki ordainduta dago. Kontratua badut, bai, baina paperean 40 ordukoa dela jartzen du. Ezin zaitezke gaixotu, lana gal dezakezulako. Lan-baldintzak okerrera egiten ari direla dio: "beste herrialde batzuetako langileak etortzen ari dira, bisarik behar ez dutenak, eta oraindik eta gutxiago irabazten ari dira".
Etxeko langile baino gehiago menpeko sentitzen da Isabel: "askotan esklabo bat izango banintz bezala sentitzen naiz, oso eskubide gutxi eta betebehar asko ditudalako. Gutxietsita sentitzen naiz, zerbitzatzeko gaudela esaten digute". Soldatari buruz galdetuta, bizirauteko beste ere ez duela esan digu. "Gau guztia lan eginda, inoiz 5,75 euro ordaindu izan dizkidate".
Albiste gehiago gizartea
Zarautzeko Udalak hondartzan erretzea eta bozgorailuak erabiltzea debekatuko du
Udalbatzak aho batez onartu zuen araudia berria, baina alegazioak aurkezteko epea zabalik egongo da abuztuaren 6ra arte.
Harresi baten aztarnak aurkitu dituzte Gasteizko Antzoki Zaharra birgaitzeko lanetan, besaulki-patioaren azpian
Arkeologoek txosten bat egingo dute aurkikuntza aztertzeko, eta, bitartean, lanek normaltasunez aurrera jarraituko dute antzokiaren gainerako eremuetan.
San Adriango kobazuloan neandertalak bizi izan zirela berretsi du Aranzadik
40.000 urte baino gehiago dituzten piezak berreskuratu dituzte arkeologoek. Aranzadik bi hamarkada daramatza Gipuzkoan, Aizkorri mendilerroan, dagoen tunel horretan indusketak egiten. Historiako garai ugaritako aztarnak aurkitu dituzte.
Euskararen aurkako azken epaia salatzeko elkarretaratzeak deitu ditu UEMAk larunbat honetan, udaletxeen aurrean
Euskarak "justizia" behar duela nabarmendu du Martin Aramendi Udalerri Euskaldunen Mankomunitateko (UEMA) lehendakaria, eta Auzitegi Gorenetik heldu dena, "ez da justizia, euskara bigarren mailara kondenatzen duen epaia baizik". "Horregatik, aukera guztiak aztertu, eta prest gaude EAEko udal legea dagokion lekuan defendatzeko, baita Europako auzitegietan ere, zerbitzu juridikoek horretarako aukera ikusiz gero", gaineratu du. Halaber, gogoratu du EAEko udal legea "mugarri" izan zela udalerri euskaldunentzat, "elebitasun simetrikoa gainditzeko eta euskara lehenesteko aukera eman zuelako".
Atzerapenarekin bada ere, iritsi dira Saharako haurrak Euskal Herrira
Agiriak tramitatzeko izan dituzten arazoen ondorioz, 15 egun beranduago iritsi dira Euskal Herrira Saharako 213 neska-mutikoak. Orain bertako familietan edota aterpetxeetan igaroko dute uda abuztu bukaera arte. Behar dituzten osasun frogak egiteaz gainera, elikadura hobetzea eta basamortuko 50 graduko tenperaturak ekiditea da Oporrak Bakean ekimenaren helburua.
Izaskun Ellakuriaga Bustintza kazetari bizkaitarra hil da
Hainbat hedabidetan aritu zen lanean, tartean Bizkaia Irratian edota 'Bertsolari' aldizkarian. Horrez gainera, erakunde ugariren komunikazio aholkularia ere izan zen, besteak beste, Gerediaga elkartekoa eta Durangoko Azokakoa.
"Torre Pachecoko migratzaileek ultraeskuinak egoera astindu aurretik zegoen bizikidetza itzultzea besterik ez dute nahi"
Asier Sanchez ETBk Torre Pachecon duen berriemaileak nabarmendu du, bertako meloi zelai batetik, poliziaren presentzia izugarria dela herrian, batez ere San Antonio auzoan. Bertan biltzen da magrebtar biztanleria. Ultraeskuindarrek beste elkarretaratze bat deitu dute gaurko, 20:00etan, baina ez dute horretarako baimenik. Torre Pachecoko bizilagunek atzoko egoera errepikatzea espero dute.
"Kezkatuta eta beldur handiarekin gaude. Nire semeak ez du etxetik irten nahi"
Joan den ostiralean 16 urteko gazte bat jipoitu zuten Torre Pachecon. Duela 23 urte Murtziako herria honetan bizi den emakume ondarroar baten eta marokoar baten semea da gaztea. Domingoren aurkako erasoa salatzeko manifestazio baketsu batera joan zen lagunekin, baina, sareetako bulo baten ondorioz, Domingoren erasotzailearekin nahastu zuten, eta pertsona talde batek lintxatu egin zuen. Amak herrian eta familian bizitzen ari diren amesgaiztoa kontatu digu.
Sareetako eduki arrazistek gora egin dute, diskurtso "oldarkorragoa eta sofistikatuagoa" erabilita
Sare sozialetan gorroto-diskurtsoa monitorizatzen duen behatokiak mota honetako 54.000 eduki baino gehiago atzeman zituen ekainean: % 81 Afrika iparraldeko pertsonei zuzenduta zeuden, eta plataformek mezuen % 29 baino ez zituzten ezabatu.
Albiste izango dira: udako helmugarik gogokoenak, abisu horia beroagatik eta elkarrizketa Domingori
Gaurkoan albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.