Urtero 3.400 minbizi kasu berri Nafarroan, horietako % 59 gizonezkoetan
Urtero 3.400 minbizi kasu berri inguru diagnostikatzen dituzte Nafarroan, horietako % 59 gizonezkoetan eta 68 urteko batezbestekoarekin, eta % 41 emakumezkoetan, 66 urteko batezbestekoarekin.
Fernando Dominguez Osasun kontseilariak prentsaurrekoa eman du ostegun honetan. Minbiziaren Aurkako Nazioarteko Egunaren (otsailak 4) bezperan, datuen berri eman du kontseilariak.
Foru Erkidegoan biriketako minbizia heriotza goiztiarren (75 urte baino lehen) arrazoi nagusia da gizonezko zein emakumezkoetan, zehaztu duenez. 2017an 1.586 pertsona hil ziren Nafarroan minbiziaren ondorioz, % 61 gizonezkoak.
100.000 biztanleko 341 minbizi kasu gizonezkoetan eta 208 emakumezkoetan; hori da minbiziaren eragina Nafarroan. Kopurua, Espainiako Estatuan ematen denaren antzekoa da.
Azken hamarkadetan diagnostikatu dituzten minbizi kasuen kopuruak “gora egin du etengabe”, Dominguezek jakitera eman duenez.
“1988-2002 epearekin alderatuta, 2008tik 2013ra bitartean kasuek batezbeste % 29 egin dute gora urtero”, azaldu du kontseilariak. Emakumezkoetan igoera handiagoa izan dela erantsi du, % 31koa.
Gorakada horren atzean, besteak beste, biztanleriaren zaharkitzearekin lotutako aldaketa demografikoak eta arrisku faktoreak daude: substantzia kantzerigeno anitzen eragina, alkohol eta tabako kontsumoa, ariketa fisiko falta eta obesitatea.
Gizonezkoetan eragin handiena prostata minbiziak (% 20) dauka, eta ondoren kolon eta ondesteko minbiziak (% 18). Emakumezkoetan, bularreko minbizia da diagnostikatuena (% 28), kolon eta ondestekoaren (% 13) aurretik.
Hala ere, bularreko minbiziak eragindako heriotza-tasak erdira egin du behera 90eko hamarkadatik, % 54.
Bestalde, Nieves Ascunce Nafarroako Epidemiologia Zerbitzu eta Osasun Publikoko Institutuaren Prebentzio buruzagiak azpimarratu duenez, minbizi mota batzuk kontrolatzeko orduan detekzio goiztiarrak “tresna erabilgarria” dela demostratu du.
2018 eta 2019 artean 116.000 emakume eta arrisku aurrekariak dituzten 439 gazte gehiago deituko dituzte bularreko minbizia atzemateko programetara, eta 188.429 pertsona gehiago kolon eta ondestekoa atzematekoetara.
Zure interesekoa izan daiteke
Gutxienez 8 kilometroko auto-ilarak AP-8an, Irunen, eta kamioiak ezin dira Biriatuko mugan zehar pasa
AP-8an, gutxienez zortzi kilometroko auto-ilarak daude Irun parean, Baionarako noranzkoan, eta 0 kilometroan kamioientzako trafikoa arautzeko neurri bereziak aktibatu dira. Ibilgailu astunen murrizketak 05:00etatik 20:00etara egongo dira indarrean.
ETB ON aurkeztu dute, EITBren telebista plataforma digital berria
ETB ON plataforman zuzenekoen eskaintza handia eta EITB Taldearen edukirik onenak klik bakar batean topatuko ditu erabiltzaileak, nahi duen unean eta moduan ikusteko. Teknologia berri bat ardatz hartuta, Nahieran plataforma historikoa birformulatu eta etorkizunera begira jarri du EITBk.
Gernika, Bermeo eta Mundakako herri plataformek Busturialdea-Urdaibairako plan estrategikoa kritikatu dute
Ez daude ados Eusko Jaurlaritzak eta Bizkaiko Foru Aldundiak eskualderako egin duten inbertsio planarekin. Eskualdea zahartzen ari dela diote, gazteak kanpora joaten ari direlako ez dutelako bertan lan egin eta bizitzeko aukerarik. Beraz, lehendabizi enplegua eta etxebizitza planak behar direla diote.
Urdaibaiko Guggenheim museoa baztertu dute, proiektua iragarri eta 17 urtera
Bi urteko azterketa eta hamaika eztabaidaren ondoren, Urdaibaiko Guggenheim proiektua baztertzearen erabakia hartu du Patronatuak. Orain hilabete, Elixabete Etxanobe Bizkaiko ahaldun nagusiak azaldu zuen luze joko zuela museoa eraikitzeko lurrak garbitzea, bai eta egitasmoaren aurkako salaketak epaitegietan argitzea ere. Eta kalean proiektuak kritika andana jaso izan du talde ekologisten eta herritarren aldetik.
Guggenheim Urdaibai egitasmoa behin betiko baztertu du museoko Patronatuak
Arratsaldean egindako bileran aho batez hartu dute azken erabakia, proiektuaren bideragarritasun faltagatik. Egitasmoa aurrera eramateko zailtasun handiena Murueta ontziola dagoen lur zatiaren egoera juridikoa dela jakinarazi du Elixabete Etxanobe diputatu nagusiak.
163 postuk eta hogei bat jarduerak girotuko dute Donostiako San Tomas azoka
Datorren igandean, Gipuzkoako hiriburuan izango den azokara hurbilduko direnek, salmenta postuez gozatzeaz gain, gustu eta adin guztietarako jardueretan parte hartu ahal izango dute.
Entzute prozesuak islatzen du Guggenheim Museoa Urdaibain zabaltzerik "ez" dela nahi, baina eskualdeko garapenari begi onez begiratzen zaiola utzi du agerian
Herritarren artean entzute-prozesua gidatu duen Agirre Lehendakaria Centerrek azaldu duenez, "hasierako narratiba" horien zati handi bat "beste joera bat" hartu du hilabeteetan zehar. Izan ere, Urdaibaiko Guggenheimen aurkako iritziak jaso dira, baina baita eskualdearen garapenaren aldeko jarrerak ere.
Korrika egin, osasuntsu zahartzeko: Fernando eta Leopoldo, 81 eta 76 urterekin atxintxika egiten jarraitzen duten beteranoak
Fernandok 31 Behobia daramatza, azken bi urteetan beteranoena izanik, eta Leopoldo erretiroa hartu baino pixka bat lehenago hasi zen kilometroak egiten. Korrika egitea botikarik onena da bientzat, ez bakarrik ongizate fisikoagatik, gaixotasunak prebenitzen eta sasoiz zahartzea atzeratzen ere laguntzen baitie.
Ziberindarkeria matxistak ezagutzen laguntzeko gida argitaratu du Emakundek
"Jarri izena" gira gazteei zuzenduta dago, eta bere helburua da ingurune digitaleko indarkeria matxistak identifikatzea, askotan oharkabean pasatzen dira eta, eta alfabetatze digitala eskaintzea, sareetan gertatzen diren indarkeria matxista mota guztiak hautemateko eta horiei izena jartzeko.
Espainiako Gobernuak iragarritako garraio-abonu bateratua urtarrilaren 19tik aurrera erabili ahal izango da
Oscar Puente Garraioetako eta Mugikortasun Iraunkorreko ministroak adierazi duenez, Gobernuaren asmoa gainerako administrazioekin lan egitea da, hala nola autonomia-erkidegoekin eta udalekin, etorkizunean hiri barruko eta hiriarteko abonuak bateratu zein integratzeko eta garraio-txartel bakarrarekin funtzionatu ahal izateko, Europako beste herrialde batzuetan gertatzen den bezala.