Koronabirusa dutenen birikiek ez dute izaten ehuneko 50eko fibrosia lehen sintomekin
WhatsApp bidez asko zabaldu den eta oraindik zirkulatzen duen bideo baten Manuel Elkin Patarroyo immunologoak dioenez, koronabirusaren infekzioko lehen sintomak azaltzen direnean "birikiek ehuneko 50eko fibrosia izan dezakete, eta jada beranduegi da". Bulo bat da. Gainera, Rodolfo Llinas neurozientifikoak egindako bideo moduan zabaldu zen.
"Hamar segundo eztul egin gabe iraun baditzakezu eragozpenik izan gabe, esan nahi du birikietan ez duzula fibrosirik, eta, ondorioz, ez zaudela infektatuta", baieztatzen du Patarroyok. Immunologo kolonbiarrak gaineratzen duenez, "15 minuturo ur zurrupadak edateak" kutsatua izatetik babesten zaituela, ustez, likidoaren eraginez birusa gure urdailera lehenago iristea ahalbidetu, eta azidoak birusa hilko baitu. Adierazi dugunez, bulo bat da. 'Maldito Bulo'k guzti hau ezeztatu ahal izan du. Webgune honek, koronabirusaren inguruan sortutako buloak eta albiste faltsuak detektatzen ditu, eta egun hauetan EiTBrekin harremanetan dabil 'fake' albisteak gelditzeko helburuarekin, aldi berean VOST Euskadi Boluntario Digitalen Elkartearen laguntza jasotzen dugularik.
Hainbat erabiltzaile gurekin kontaktuan jarri dira 600900454 zenbakian, EiTBk koronabuloak gelditzeko duen ekimenaren WhatsAppean, informmazio hau egiazkoa den galdetuz.
'Maldito Bulo'k Manuel Elkin Patarroyori deitu dio jakiteko bera den WhatsApp bidez zabaldu den bideoaren egilea, baina ez dute erantzunik jaso. Bestalde, Rodolfo Llinasek, hauxe adierazi dio 'El Espectador' egunkariari: "Honek guztiak ez du zerikusirik nirekin". Llinasen erantzuna jaso dute baita, International Fact Checking Networkeko kideak diren Colombia Checkeko egiaztatzaileek.
Ez du fibrosia garatzeko denbora ematen, adituen aburuz
Tarik Jasarevic Munduko Osasun Elkarteko bozeramaileak AFP Factuali azalpen hau eman dio: "Arnasari eustearen teknika COVID-19 koronabirusa antzemateko baliagarria esaten duen ebidentziarik ez dago, ezta ura edatea birusa hiltzeko eraginkorra denik". Eztul egin gabe 10 segundo eusteari buruz Munduko Osasun Elkarteak esan du, aholku hauek eraginkorrak direla frogatzen duen ebidentziarik ez dagoela.
Bestalde, adituek diote ez dela egia kutsatuta dagoen pertsona baten lehen sintomekin batera birikiek ehuneko 50eko fibrosia izan dezaketela, bideoan esaten den moduan, COVID-19aren kutsakortasuna handia eta bizkorra baita, eta ez baitu fibrosia garatzeko denborarik ematen.
Jose Ignacio Peis Prebentziozko Jardueren eta Lehen Arretako Osasun Publikoko Espainiako Elkarteko (SEMERGEN) koordinatzaileak Maldita.es webguneari azaldu dio, koronabirusak ez duela birikietako fibrosia sortzen, fibrosia COVID-19arekin zerikusirik ez duen beste patologia bat delako.
AFP Factualek Fernando De La Hoz Bogotako Unibertsitate Nazionaleko maisu eta epidemiologoak dioena biltzen du: Fibrosia birikietako gaixotasun bat da. Urteetan zehar kutsakorrak diren jarduera industrialetatik datozen substantzia kaltegarriekiko esposizioaren eraginez sor daitekeena. Koronabirusa oso azkar kutsatzen da, eta ez du denbora ematen gaixoetan fibrosia garatzeko. Hori ba, pneumonia bat garatu dezake".
15 minutuero ura edateak ez du kutsakortasuna murrizten
WhatsApp bidez zabaldu den bideoan esaten da "15 minuturo ura zurrupatzeak" koronabirusagatik kutsatua izatetik babesten zaituela. Peisek azaltzen duenez, "likidoak edateak ez du zerikusirik infekzioarekin". Munduko Osasun Elkarteak ez du bere gomendioen edo aholkuen barnean, ezta Espainiako Osasun Ministerioak ere. "Balora daitekeen arrazonamendurik gabeko bulo bat da, sinesgarritasunik ez duena", gaineratu du Jose Ignacio Peisek.
Albiste gehiago gizartea
Osasun alerta gorria Nafarroan eta abisu horia EAEn eta Ipar Euskal Herrian datozen egunetako beroagatik
Ostegunetik aurrera tenperatura altuak espero dira, eta Nafarroako Erriberan 40 gradura iritsiko dira. Balio horiek igandera arte behintzat mantenduko direla aurreikusten da. Gainera, ostiralean tenperatura maximoak 35 gradutik gorakoak izan daitezke, ez bakarrik Arabako hegoaldean, baita Kantauri aldeko barnealdean ere.
Izarbeibarko sutea kontrolpean dute, baina berriz pizteko arriskua dago
Tenperatura altuek eta hego haizeak larrialdiko 2. mailari eustera behartzen dute. Bilakaera onari esker, Nafarroako Gobernuak malgutu egin du nekazaritzako lanak debekatzen zituen agindua.
Gidari batek mugikortasun-agente bat aurretik eraman du, 5 metro arrastaka eraman ere, aparkalekura sartu nahi zuelako, Donostian
Agentea hiriburuko geltokian dagoen aparkalekuko sarreran zegoen, autoei sartzea galarazten, beteta baitzegoen. Une horretan azeleratu eta parkingera sartzen saiatu zen, eta aurretik eraman du agentea. Atxilotu egin dute autoaren gidaria.
Uda honetako beroak 41 heriotza utzi ditu orain arte Euskadin
Abuztu honetan, oraingoz, pertsona bakarra hil da Euskadin tenperatura altuen ondorioz. Heriotza hori udako bigarren bero-boladaren hasierarekin batera gertatu da, eta beroak luze joko du. Segurtasun Sailak hainbat abisu hori aktibatu ditu.
Jaurlaritzak diskoteketan atezain izateko betekizunak aldatzeko prozesua hasi du, Gasteizko Mitikan gazte bat hil ondotik
Gasteizko Mitika diskotekaren aurrean atezainak kolpea jota hil zen gaztearen gurasoek eskatuta, Eusko Legebiltzarreko gehiengo zabal batek Jaurlaritzari eskatu zion gaueko aisialdiko segurtasun pribatua arautzen duen legedia azter eta molda dezan, atezainek dituzten "jarrera oldarkorrak" saiheste aldera.
Bilbori Aste Nagusi usaina dario! Hasi dira txosnak muntatzen
Aurten, "Txosnak. Gureak, denonak" kanpainaren kolore arrosa izango da nagusi txosnaguneko dekorazioan, konpartsak eta txosnak Euskal Herriko ondare immaterial izenda ditzaten aldarrikatzeko. Bilboko Konpartsek azpimarratu dute txosnagunean ez dutela inolako erasorik onartuko.
"Erraz sar daiteke Cotolinon, ikuspegia polita da, baina arriskutsua da gauean"
Endika Martinez Kantabriako DYAko larrialdietako teknikari eta itsasoko operatiboen arduradunak Castro Urdialesko itsaslabarretik erori eta ospitalean hil den 12 urteko mutilaren erreskatearen nondik norakoak azaldu ditu.
Hiru gizon atxilotu dituzte Donostian, biltegi batean indarra erabiliz lapurreta egiteagatik
27 urteko bi gizon eta 29 urteko bat hartu ditu atxilo Ertzaintzak asteazken goizaldean, Intxaurrondo auzoan.
Bi atxilotu, 27 emakumeren irudi sexualak grabatzeagatik eta zabaltzeagatik
Biktimetako batzuk Nafarroakoak, Bizkaikoak eta Gipuzkoakoak ziren. Atxiloketak Errioxan eta Sorian egin dituzte. Askotariko metodoak erabiltzen zituzten bideoak lortzeko eta Telegram eta WhatsApp bidez partekatzeko, biktimen baimenik gabe.
Bilbotar bati 15.000 euroko iruzurra egin dio talde kriminal batek, bankuko datuak erabiliz
Gaizkileek finantza-erakundeko langileak zirela esan zioten biktimari, eta, guztira, 23 kargu egin zituzten haren txartelarekin.