Artizarrean bizia egon litekeela dio ikerketa batek
Fosfanoa izeneko gasa detektatu dute Artizarreko atmosferan eta planeta horretan bizia egon litekeela edo noizbait bizia izan zela ondorioztatu dute, Nature Astronomy aldizkariak gaur argitaratu duenez.
Aurkikuntza Cardiffeko Unibertsitateko ikerlari talde batek egin du. Gas hori badago, Artizarrean "prozesu fotokimikoak eta geokimikoak egitea posible" dela adierazi dute, "horrek ezinbestean bizitza mikrobianoa egotea suposatzen ez badu ere".
Zientzialariak hainbat behaketa egin zituzten 2017an eta 2019an Txileko Atacama basamortutik, James Clerk Maswell teleskopioa eta Milimetro/Azpi-milimetro Teleskopio Handia erabilita.
Bizitza estralurtarra topatzeko bidean ate berri bat ireki du aurkikuntza honek. "Artizarreko atmosferan aurkitu duguna gas fosfanoa dela uste dugu. Lurraren antzera, Artizarra ere planeta arrokatsua da. Fosfanoa gas arraroa da eta bizidunen ondorioz sortzen da", azaldu du Emily Drabek-Maunder astronomoak.
Lurrean, fosfanoa gizakiaren jarduerak eragiten du –industriak, adibidez-, baina mikroorganismoek ere sor dezakete. Horregatik uste dute bizia egon litekeela Venusen.
Ikerketaren arabera, planeta horren azaleko baldintzak "oso gogorrak" dira, baina atmosferan, 53 eta 62 kilometroko altueran, giroa epelagoa da. Edonola ere, “laionen osagaiak oso azidoak dira, fosfanoa azkar desagertuko litzateke baldintza horietan”, erantsi dute.
Jane Greaves irakasleak zuzendu du ikerketa eta zehaztu du fosfanoaren jatorria zein den oraindik ez dutela argitu. "Behaketa gehiago egin behar ditugu eta Artizarrean topatutako fosfanoa nola sortu den jakiteko", erantsi du.
William Brains irakasleak azpimarratu du "zuhurtziaz" jokatu nahi dutela. "Guk ez dugu esan Artizarrean bizitza badagoela. Esaten duguna da ezezaguna den zerbait topatu dugula eta bizia izan litekeela", nabarmendu du.
Komunitate zientifikoak euforiaz eta eszeptizismoz hartu du iragarpena. Aurkikuntza egin duten ikertzaileak pozik eta itxaropentsu agertu dira, baina aitortu dute oker egon daitezkeela.
"Beti ibili naiz unibertsoan bizia egon daitekeen ikertzen eta aukera hori existitzen dela egiaztatzeko aukera izan dezakegu orain. Edonola ere, oker egon gaitezke. Gure ikerketa zabalik dago inork ekarpenik egin nahi badu", adierazi du Greavesek.
Zure interesekoa izan daiteke
Gabonak, inoiz baino garestiago: trikimailuak eta alternatibak, gure menua merkatzeko
Arkumea, bisigua, turroia, ostrak, anana... Gabonetan pairatzen dugun prezioen gorakadaren ondorioz, produktu batzuk gure mahain izatea ia ezinezkoa izaten da. Baina ez etsi, alternatiba goxoak egon badaude gure Gabonetako menua hain garestia ez izateko.
Elkartasun uholde bati esker, EITB Maratoiak 361.665 euro batu ditu zahartze osasuntsuaren aldeko ikerketarako
Beste urte batez, ehunka pertsonak eta erakundek euren onena eman dute zahartze osasungarria ikertzeko dirua biltzeko. Guztira, egun osoan zehar, EITB Maratoiak 361.665 euro batzea lortu du, eta kopuru horrek hazten jarraituko du datozen egunetako dohaintzei esker.
BiomaGUNEk ohartarazi du aspartamoa "kaltegarria" izan daitekeela bihotzerako eta garunerako
Aspartamoa pisua galtzen lagun dezakeen edulkoratzaile artifiziala da, baina azukrea baino 200 aldiz gozoagoa da.
Hego Euskal Herrian premiazko txertaketa baimendu dezala eskatu dio Espainiako Gobernuak Europar Batzordeari, dermatosi nodularrari aurre egiteko
Frantziako estatuarekiko mugatik hurbil dauden eskualdeetan txertatu nahi ditu Espainiako Gobernuak abelburu guztiak, hau da, Euskadin, Nafarroan eta Aragoin. Izan ere, azken orduetan foku gehiago agertu dira Frantziako Estatuan, mugatik hurbil, gainera. Neurri horren helburua da gaixotasunaren hedapena eten eta gainerako erkidegoetara ez iristea.
Osakidetzak markak hautsi ditu: 34 transplante egin dituzte azaroan Gurutzetako Ospitalean
Zentroak 25 giltzurrun-transplante eta 9 gibel-transplante egin ditu hilabetean, eta arlo horretan Estatuan eta nazioartean duen lidergoa sendotu du.
Esquadra Mossoek eta Guardia Zibilak IRTA-CReSA laborategiaren egoitza miatu dute, txerri-izurri afrikarra dela eta
Zero gunetik gertu dagoen eraikinean sartu dira gaur goizean, epailearen aginduz. Inguru hori susmopean dago, txerri-izurri afrikarra zabaltzea eragin omen zuen ihesaldi bat ikertzeko.
Mancisidor hautatu dute ararteko, EAJ, PSE-EE eta PPren babesarekin, eta EH Bilduren oposizioarekin
Haren aurrekoak, Manuel Lezertuak, ekainaren 19an formalizatu zuen karguari uko egin ziola, eta, harrezkero, Ines Ibañez de Maeztu izan da jarduneko arartekoa.
Hiru pertsona zauritu dira BI-637 errepidean, Erandion, hiru ibilgailuk eta autobus batek izandako istripuan
Ezbeharra 07:50 aldera gertatu da, eta ezkerreko eta erdiko erreiak itxi behar izan dituzte. Ondorioz, hiru kilometroko auto-ilarak sortu dira.
Bizkaibusen Mugi txartela erabilita ibili ahal izango da aurrerantzean
Horrela, hiru lurraldeetako edozein garraio-txartel (Bat, Barik eta Mugi) erabilita, erabiltzaileek Bizkaibusean ibiltzeko aukera izango dute, ordainketa-sistema integratu eta homogeneo baten bidez.
Albiste izango dira: EITB Maratoia, Talgo Euskadira itzuli da eta 2026rako aurreikuspen ekonomikoa
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.