Osasun-arretarekiko kezka areagotu egin da EAEn, bigarren arazo handiena baita lehen aldiz
Osasun-arreta da, lehen aldiz, Euskal Autonomia Erkidegoko (EAE) biztanleentzat bigarren arazo garrantzitsuena; izan ere, herritarren % 40k osasun-arreta dute kezka nagusien artean, duela sei hilabete baino ia bi aldiz gehiago. Gainera, Osakidetzak azken hamarkadako batez besteko baloraziorik baxuena lortu du (5,0).
Prezioen igoera, bizitzaren kostua eta inflazioa dira oraindik ere herritarren kezka nagusiak (% 57), Deustuko Unibertsitateak gaur argitaratutako Deustobarometro Sozialaren inkestaren emaitzen arabera.
% 60k adierazi dute etxeko berokuntza eta elektrizitate kontsumoa mugatu behar izan dutela. Eta % 35ek beren ohiko dietako elikagai batzuk erosteari utzi diotela edo gutxiagotan erosten dituztela.
Lan-baldintza txarrak, soldatak barne, langabezia baino kezkagarriagoak dira herritarrentzat. Langabeziarekiko kezka (% 10) azken hamarkadako punturik baxuenean dago.
Deskontuak garraioan
Herritar gehienek oso positibotzat jo dituzte (% 86) Eusko Jaurlaritzak garraio publikoaren prezioan ezarritako deskontuak. Jaioberri guztientzako txekearen aldekoak, berriz, ez dira hainbeste (% 53) Euskadin.
Herritarren % 84ren ustez, gizarte-laguntzak familiaren errentaren arabera eman beharko lirateke. Eta % 69ren iritziz, zerbitzu publikoen kalitatea hobetu egingo litzateke errenta handienak dituztenek zerga gehiago ordainduko balute.
Hezkuntzarekiko kezka (% 6) euskal herritarren arazo nagusietatik kanpo dago oraindik. Balorazioa (5,4) egonkor mantentzen da. Herritar gehienek ( % 80) ikasle kalteberen banaketa orekatua babesten dute, aukera-berdintasuna bermatzeko.
Justizian ez dago kofidantzarik
2023ko udal eta foru hauteskundeei dagokienez, gehienek (7,7 0-10 eskalan) oso beharrezko ikusten dute emakume gehiago egotea alderdietako zerrenden buru.
Herritar gehienak ez dira justiziaz fidatzen, txarto baloratzen dute (3,8) justiziaren funtzionamendua eta suspentsoa jartzen diote (3,5) Konstituzio Auzitegiari. Gainera, gehienek (% 54) nahiko lukete Euskadik bere Botere Judiziala edukitzea. % 64k uste dute gizartea epaileak baino aurrerakoiagoa dela.
Ingurumenarekiko eta krisi klimatikoarekiko kezka (% 12) herritarren arazo nagusien artean mantentzen da. Eta herritar gehienak daude (% 73) Euskadin parke eolikoen eta fotovoltaikoen garapena bultzatzeko tramiteak erraztearen alde.
Albiste gehiago gizartea
Iruñeko Planetarioa berreraikitzeko lanak hasi dira
Urtarrilean kupula larriki kaltetu zuen sutearen ondoren, Iruñeko Planetarioak Tornamira Aretoa zaharberritzen eta eraikina osorik modernizatzen hasi da. Kultura sailburu Rebeca Esnaolak zentroa zientzia eta astronomia dibulgaziorako abangoardiako gune gisa berreskuratzea helburu duten jarduerak azaldu ditu.
Sindikatuek eta pentsiodunek protesta egin dute Eusko Legebiltzarraren aurrean
Pentsioak Lanbide arteko Gutxieneko Soldatara (LGS) arte osatzeko Herri Ekimen Legegilea (HEL) Jaurlaritzak aintzat hartu ez izanagatik protesta egin du pentsiodunen mugimenduak. Bestalde, enplegu publikoko prozesuetan izandako euskararen aurkako "erasoaldi judiziala" salatu du LAB sindikatuak.
Bi gizon atxilotu dituzte Azkoitian gizon bati sexu-erasoa egin eta legez kanpo atxikitzeagatik
Joan den asteartean, gizon bat Ertzaintzaren egoitzara joan zen sexu-eraso baten biktima izan zela eta bere borondatearen aurka atxiki zutela eta eraso fisikoa eta sexuala egin ziotela salatzeko.
Euskal Selekzioak eta Palestinak lagunarteko futbol partida jokatuko dute San Mamesen azaroaren 15ean
Espainiako agintarien arabera, ez da kirol ekitaldi huts bat izango, eta Palestinan pairatzen ari diren "giza eskubideen urraketa guztiak" ikusarazteko ere baliatuko dute lagunartekoa.
Baso-sute arriskua oso handia izango da Nafarroan ostegunetik larunbatera
Aurreikuspenen arabera, arriskua nabarmen murriztuko da larunbateko azken orduan, prezipitazio-fronte bat sartuko baita.
Euskararentzat "arkitektura juridiko berria" eskatu du Kontseiluak, "langile publikoek euskararen ezagutza izatea" bermatzeko
Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bagera Donostiako euskaltzaleen elkarteak deituta, bilkura egin dute, arratsaldean, Donostiako epaitegi batek euskararen aurka kaleratu berri duen epai bat salatzeko. Idurre Eskisabel Kontseiluko idazkari nagusiaren hitzetan, "ezinbestekoa da euskarari behar duen arkitektura juridiko berria eskaintzea", "botere judizialetik ezarritako blokeoa gainditzeko".
Palestinaren aldeko mobilizazioak egingo dituzte ostegunean Hego Euskal Herrian
Protestak eguerdian eta arratsaldean izango dira, Gasteizen, Bilbon eta Iruñean.
EHUk 247 milioi euroko egitasmoei uko egin die Israelen parte hartzea dutelako
Joxerramon Bengoetxea errektorearen hitzetan, “herri palestinarraren genozidioaren auzia lehentasuna da” EHUrentzat. Gogorarazi du 2024ko apiriletik ez dutela harremanik Palestinan egindako krimenak gaitzesten ez dituzten unibertsitate eta erakundeekin.
EHUk uko egin dio 247 milioi euroko ikerketa-proiektuetan parte hartzeari, Israelekin loturak zituztelako
Joxerramon Bengoetxea Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) errektoreak asteazken honetan berretsi duenez, "Palestinako herriaren genozidioaren auzia lehentasuna da gure unibertsitatean", eta aditzera eman du EHUk uko egin diela, azken hilabeteetan, 247 milioi euroko ikerkuntza-proiektuei, biomedikuntzaren edo konputazio-zientzien arloetan, proiektu horiek Israelgo estatuarekin zuten loturagatik. Agerraldian, Bengoetxeak Europako Batzordeari eta Espainiako Gobernuari eskatu die Israelgo unibertsitateak, ikerketa-zentroak eta erakundeak bazter utz ditzatela ikerketa elkarlanak, akademikoak edo kulturalak laguntzeko europar funtsetatik.
Labar pinturak dituen historiaurreko aztarnategi bat aurkitu dute Gamiz-Fikan
Bizkaiko Foru Aldundiak jakinarazi duenez, Juan Carlos Lopez Quintanak eta Juan Carlos Izagirrek aurkitu zuten, Atxispeko San Pedro ermitaren ingurunea berreskuratzeko interbentzio programa baten baitan, 2025eko ekainaren 26an. Haitzuloa ikertu duten adituen arabera, eremu kantauriarrean dokumentatutako lehen hipogeo mistoa da.