'Ikae' edo 'Igae': inskripzio paleohispaniko bat aurkitu dute Lantzeko meatze eremuan
Duela 2.000 urte baino gehiago idatzitako inskripzio paleohispaniko bat aurkitu du Nafarroako Kultura Zuzendaritza Nagusiko ikerketa taldeetako batek Aierdi VIII meategian, Lantzeko (Nafarroa) meatze eremuan. Hala jakinarazi du Nafarroako Gobernuak, gaur zabaldutako ohar batean. Bertan zehazten denez, Nafarroako iparraldean ezaugarri horiekin egin den lehendabiziko aurkikuntza da, eta Iberiar Penintsula osoan meategi barruan aurkitu den bakarra.
Halaber, oharrak dioenez, ikur-bilduma paleohispaniko batean hiru inskripzio aurkitu dituzte, eta ikertzaileen transkripzioen arabera, 'ikae' edo 'igae' irakur daiteke. Aurkikuntzaren lekua kontuan hartuta, bertan lanean ibili diren adituek uste dute inskripzioak "baskonikoak" izan daitezkeela, eta 'ik(h)ai' hitzarekin lotu dute, "Arnaud Oihenart euskal poetak XVII. mendean erabilitako hitza". Nolanahi ere, azalpen horrekin batera, aurkikuntzaren arduradunek esan dute "garai hartako hizkuntzen errealitateari buruzko datu gutxi" daudela kontuan izanda, inskripzioak baskonikoak izan daitezkeenaren "hipotesia zuhurtziaz" hartu behar dela.
Meatzearen sarreratik 61 metrora aurkitu dituzte inskripzioak, 18 metroko sakoneran. Sabaiaren azpialdean daude, buztinezko eta hartxintxarezko geruza baten gainean. Inskripzioak buztinaren gainean eginda daude, tresna zorrotzen batekin.
Datari dagokionez, ikertzaileek ez dute data zehazterik izan, baina inguru arkeologikoari erreparatuta, "duela 2.000 urte inguru egindakoa" dela ondorioztatu dute, "meatzea ustiatzeko prozesu betean, erromatarren garaian".
"Inskripzio hori ez da garrantzitsua bere testuinguru arkeologikoagatik bakarrik, baizik eta antzinako alfabetizazioaren froga berri bat delako lurraldean, erromanizazio eta latinizazio prozesuak jada aurreratuta zeuden garaian, hizkuntza bernakulak erabiltzen eta idazten jarraitzen zirelako", ziurtatu du Foru Gobernuak.
"Aurkikuntzaren garrantzia" ikusita, eta "multzo arkeologikoaren zaurgarritasuna" kontuan hartuta, Kulturako Zuzendaritza Nagusiak – Vianako Printzea Erakundeak – Aierdi VIII meategia ixteko erabakia hartu du, eta ikerketa lanarekin soilik lotutako jardueretarako irekiko dute.
Lantzeko meatze-gunea
Lantzeko meatze-gunea katalogatu eta ikertzeko proiektua Vianako Printzea Erakundeak eta Kultura Zuzendaritza Nagusiak koordinatzen duten ekimena da, Lantzeko Udalaren laguntzarekin. Bere garrantziaren susmoaren aurrean, joan den mendeko 70eko hamarkadatik ezagutzen dena, 2022an azterketak egiten hasi ziren, eta diziplina desberdinetako ikertzaileek osatutako nazioarteko talde anitz bat ari da lanean.
Albiste gehiago gizartea
Albiste izango dira: Andre Maria Zuriaren jaiak, abisu horia beroagatik eta enpleguari buruzko datuak
Gaurkoan albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Jaialdiak amaiera borobila eman dio Boisen, sei egun zirraragarriren ostean
Ekitaldiak zortzigarren edizioa itxi du, 1987an sortu zenetik izandako arrakastatsuenetako eta jendetsuenetako bat bezala.
Palestinarekin Elkartasuna plataformak euskal hiriburuetako jaietan mobilizatzeko deia egin du
Plataformak "hipokrisia" leporatu die gobernuei eta hedabideei, eta manifestazioak deitu ditu Gasteizen (abuztuaren 6an), Donostian (abuztuaren 10ean), Bilbon (abuztuaren 15ean) eta manifestazio nazionala Iruñean (urriaren 4an).
Bilboko kale-saltzaileen aurkako sarekadak areagotu direla salatu dute
Udaltzainenganako errespetua eskatu du Bilboko Udalak. Manteroek diote euren egoera legeztatzea ezinbestekoa da bestelako lanetarako aukera izateko. Sarekadak salatzeko protesta deitu du biharko Bizkaiko Manteroen Elkarteak.
Bi atxilotu Gasteizen, gizon bati indarkeriaz lapurtzea leporatuta
04:15 aldera jazo da lapurreta, hiriburuko parke baten inguruan. 31 eta 29 urteko atxilotuak epailearen esku utziko dituzte, beharrezko izapideak amaitutakoan.
Atxilotu bat Ordizian kokaina, 10.000 euro eta kontrabandoko tabakoa zeramala
Gidaria atxilotu dute substantzia estupefazienteen trafikoko ustezko delitua egotzita, eta deklaratu gabeko tabakoa edukitzeagatik.
Tigre-eltxoaren kontrako fumigazio lanak egin dituzte bart Hendaian
Lapurdin chikungunya gaitzaren lehen kasua agertu ondoren egin dituzte desinfekzio lanak, Hendaiako igerilekutik, tren geltokiraino. 22:00etatik 07:00ak arte kaleak erabat itxita egon dira, eta bizilagunek agintarien aginduak errespetatu behar izan dituzte. Herritarrak kezkatuta agertu dira, ez dakitelako zer-nolako eragina izan dezakeen erabilitako produktuak haien egunerokotasunean. Fumigazioaz arduratutako enpresak dio erabilitako produktua ez dela kaltegarria, eta tigre-eltxoen % 80 bat hiltzea lortzen dutela.
20.000 sinadura, txosnak Euskal Herriko ondare inmaterial izendatzeko
Bizkaiko, Gipuzkoako eta Arabako txosnen batzordeek adierazi dute jaigune horiek "arriskuan" daudela, eta ondare inmaterial izendatzeko eskaera sinatzen eta zabaltzen jarraitzeko deia egin dute.
Zeledonek prest ditu aterkia eta ardo-zahatoa, kanpandorretik jaitsi eta Andre Maria Zuriaren jaiei hasiera emateko
Zuzeneko musikak, kalejirek, ekintza herrikoiek eta familia guztientzako proposamenek beteko dituzte Gasteizko kaleak abuztuaren 4tik 9ra, sei eguneko jai giroan.
Karabela portugaldarrak topatu dituzte Bakioko hondartzan beste egun batez uda honetan
Goizean, marmokak ikusi dituzte Bizkaiko zazpi hondartzatan, eta, atzo arratsaldean, Zurriolako hondartzan bainua hartzea debekatu behar izan zuten, karabela portugaldarrek eragindako "ziztada ugari" zenbatu baitzituzten, horietako batzuk nahiko larriak.