30 urte igaro dira Stasi DDRaren Polizia sekretuaren aktak ireki zirenetik
1991ko abenduaren 29an onartu zuten lege bat, zeinari esker Alemaniako Errepublika Demokratikoko (DDR) 3,37 milioi herritar ohiek jakin ahal izan zuten zer puntutaraino zuten haien bizitza kontrolatuta Stasiak, Polizia sekretuak.
Askok ez zuten espero zetorrena, ez zuten aintzat hartu haien inguruan saretu zuen zaintza-sistema. Hans Joachim Schädlich idazlearen kasua izan zen. Bere anaiak espiatu egiten zuela konturatu zen Stasiaren dokumentuak irakurri ostean, "zur eta lur" utzi zuena, alaba Susanne Schädlichen hitzetan.
Idazlearen familiaren arazoak 1976an hasi ziren, beste hainbatek bezala manifestu bat sinatu zuenean, Wolf Biermann abeslariaren nazionalitatea kentzearen aurkakoa. Lana galdu zuen eta argitaratzea galarazi zioten. Stasiaren jazarpena hain urrutira iritsi zen non hurrengo urtean DDR utzi behar izan zuen.
Bi ahoko arma bat
Schädlic izan zen norbere akta irakurri zuen lehenetarikoa, intelektual lagun talde batekin batera. Idazleak behin eta berriro egiten zuen topo Schäfer ezizenarekin. Inongo lekukorik gabe bere anaiarekin ibilaldi bat egin zuen arte, ez zen ohartu bera izan zitekeela espioia.
Familiarentzat "hondamendi hutsa" eta "min bizia" izan zen aurkikuntza. Ez aitak ez alabak ezin izan zuten inoiz Schäfer barkatu. Halere, Schädlichek dio berdin izan zitekeela osabaren erabakia bera zein xantaia kontua, asko eta askoren kasua izanik.
1989 amaieran Egon Krenzek zuzendutako Gobernu komunista erori zenean, Stasiak 91.000 funtzionario zituen eta gutxienez 180.000 informatzaile, egungo estimazioen arabera.
Hilabete zoro horietan, DDRko segurtasun indarrak dokumentu eta akta guztiak suntsitzen saiatu ziren. Kasu askotan, eraikin publikoetako aktibistek lortu zuten akta horiek suntsitu ez izana.
Gaur egun, akta suntsitudun 15.500 zaku inguru zaharberritzeko lanetan dabiltza; momentuz, 500 zakutako dokumentuak berritzea lortu dute. Asimilazio prozesua oraindik ez da amaitu.
Zure interesekoa izan daiteke
Ukrainak Errusiarekin hitz egin nahi izatearen "seinale batzuk" jaso dituela azpimarratu du Putinek
Errusia "gatazka bide baketsuan amaitzeko" prest dagoela azpimarratu du, "joan den ekainean Atzerri Ministerioaren aurrean azaldu nituen printzipioetan oinarrituta" eta "gatazka eragin zuten jatorrizko arrazoiak ezabatuz gero".
AEBko Gobernuak Epstein pederastaren artxibo klasifikatuak argitaratuko ditu ostiral honetan, partzialki bada ere
Pasa den azaroan, AEBko Ordezkarien Ganberak Trumpen gobernua Jeffrey Epstein pederastaren artxiboak sekretupetik ateratzea behartzen duen legea onartu zuen. Lege-testuaren arabera, material hori "kontsultatzeko eta deskargatzeko" moduan egon beharko da.
Europar Batasunak 90.000 milioi euroko mailegua emango dio Ukrainari, zor bateratuaren bidez finantzatuta
Momentuz, 27 herrialdeetako agintariek ez dituzte aktibo errusiarrak erabiliko Ukraina finantzatzeko.
EBk akordioa iragarri du asilo-eskatzaileak "hirugarren herrialde seguruetara" deportatzea errazteko
Europako Kontseiluaren eta Europako Parlamentuaren arteko behin-behineko akordioak babes-eskaerak ez onartzeko kasuistikak zabalduko ditu.
Ospea minimoetan duela, Trumpek bere lorpenak puztu ditu nazioari egindako diskurtso batean
Ia egunero egiten dituen agerraldi publikoetan esaten dituen gauza asko errepikatuz hasi du hitzaldia agintariak: etorkinei eta Joe Biden bere aurrekoaren gobernuari eraso egin die, eta hilabete gutxi batzuetan AEBk "okerrenetik onenera" egin dutela ziurtatu du, deportazioak egin dituelako, mugaetako kontrolak zorroztu dituelako eta beste herrialde batzuen aurka muga-zergak ezarri dituelako.
Venezuelak, AEBri: "Ez duzue gure petroliorik izango, ez oparituta, ezta lapurtuta ere"
Etxe Zuriak atzo adierazi zuenez, AEBk sortu zuen Venezuelako petrolio-industria, eta Caracasen 1976an industria hori nazionalizatzea, estatubatuarrei inoiz egindako "lapurretarik handiena" izan zen.
Alemaniak umeei hilean 10 euro ematea onartu du, erretiro-pentsioetan aurrezteko
"Goiz hasteko pentsioa" delakoa Alemaniako Gobernuak abian jarri duen pentsio sistema pribatuaren erreforma sorta zabalago baten parte da.
Frantziako Barne Ministerioaren aurkako zibererasoa egin eta dozenaka artxibo konfidentzial lortu dituzte
Laurent Nuñez Barne ministroak adierazi duenez, aurrekari penalen (TAJ) eta pertsona bilatuen (FPR) fitxategietara sartu dira hackerrak. Pariseko Fiskaltzak ikerketa abiatu du gertaturikoa argitzeko.
Venezuelan sartu eta irteten diren petrolio-ontziak erabat blokeatzeko agindu du Trumpek
AEBko presidenteak nabarmendu duenez, "Maduroren erregimen ez-legitimoa lapurtutako petrolioa erabiltzen ari da narkoterrorismoa, pertsonen trafikoa, hilketak eta bahiketak finantzatzeko, besteak beste".
Bondiko atentatuaren ostean, armen gaineko legeak gogortu egingo dituztela iragarri du Australiak
Australiako Gobernuak erantzun dio igandean Bondi hondartzan izandako erasoari, eta iragarri du aldaketak egingo dituztela armei buruzko legedian, kontrolak indartzeko. Sydneyn 16 pertsona hil zituzten.