Zer suposatzen du AEBko Auzitegi Gorenaren abortuari buruzko erabakiak?
Ameriketako Estatu Batuetako Auzitegi Gorenak, gehiengo kontserbadorearekin, abortatzeko eskubidea babesik gabe uzten duen epaia igorri du ostiral honetan, Konstituzioak bermatzen ez duela iritzita. Orain arte, aurreko bi epaiek bermatua zuten eskubide hori. Jarraian, erabaki horrek izan ditzakeen ondorioak aztertuko ditugu.
Abortuaren debekua, estatuka
Hala erabakitzen duten estatuek abortua debekatu ahal izango dute euren lurraldean. Ziur aski, Estatu Batuak bitan banatuko ditu horrek, haurdunaldiaren borondatezko etenaldia baimentzen duten eta erabat debekatzen duten estatuen artean.
Planned Parenthood AEBko ugal-osasun kliniken sarerik handiena kudeatzen duen erakundearen arabera, epaiak "26 estatu eraman litzake abortua debekatzeko arin mugitzera, ugaltzeko adinean dauden 36 milioi emakume eta haurdun gera daitezkeen pertsona abortatzeko aukerarik gabe utzita".
Hain zuzen ere, Kentuckyk, Luisianak eta Hego Dakotak ostiral honetan bertan debekatu dute abortua, erabakiaren berri izan orduko. Izan ere, epaia kaleratzeko unean indarrean sartzeko prest zegoen lege sorta zeukaten prest.
Idahok, Tennesseek eta Texasek ere onartu dute automatikoki debeku hori baina, horien kasuan, 30 egun barru sartuko da indarrean.
Eskubidea lurraldeka mantentzeko aukera
Bestalde, Merrick Garland Estatu Batuetako fiskal nagusiak estatuei gogorarazi die abortatzeko eskubidea mantendu dezaketela euren lurraldeetan. Era berean, debekatzeko asmoa dutenei ohartarazi die ezin dietela hala nahi duten emakumeei abortatzeko beste nonbaitera bidaiatzerik galarazi.
Abortatzeko eskubidea babesik gabe uzten duen Auzitegi Gorenaren epaia ezagutu osteko jakinarazpen batean, Garlandek hitz eman du herrialdeko Justizia sailak lanean jarraituko duela, erabaki horren ostean emakumeen ugal-eskubideak "atsedenik gabe" defendatzen jarraitzeko.
Garlandek ohartarazi duenez, "Konstituzioak oraindik ere galarazten die estatuei mugetatik harago euren aginpidea edo debekua inposatzea". Hori dela eta, abortatzeko beste estatu batera bidaiatu behar izatea erraza izango ez dela onartu arren, ohartarazi du estatuek ez dutela emakumeei eskubide hori beste lurraldeetan bilatzea debekatzerik.
Abortatzeko beste estatuetara bidaiatzeko debekua, zerumugan
Ugal-Eskubideen Zentroak, munduan zehar abortuaren alde lan egiten duten abokatu eta aktibistek osatutako GKE batek, ohartarazi du AEBko zenbait estatu saiatuko direla abortua legezko duten lurraldeetara bidaiak debekatzen.
"Ezinbestekoa da jendeak ulertzea estatuko zenbait funtzionario eta organo legislatibo abortatzeko bidaiatzea saihestuko luketen legeak eztabaidatzen ari direla jada", Julie Rikelman abokatuak kazetariekin egindako dei batean azaldu duenez.
Misisipi estatuan 15 ernaldi asteetatik aurrera abortatzea debekatzen duen lege bat baliogabetzeko defentsan aritu izandakoa da Rikelman, Gorenaren aurrean. Esan duenez, erakundeak lege horiei buru egingo die, baina horien konstituzionaltasuna auzitegietan erabakiko da, azken finean.
Taldeko abokatuak bat etorri dira: erabaki honek emakume behartsuenei eragingo die batez ere, ezin izango baitute abortatu ahal izateko milaka kilometroko bidaiarik ordaindu, eta horrek "hain seguruak ez diren alternatibak" bilatzera behartuko ditu.
Albiste gehiago mundua
Hamasek dio Gurutze Gorriak bahituak artatu ahal izango dituela Israelek Gazan laguntza jasotzeko korridoreak irekitzen baditu
Hamaseko miliziek ukatu egin dute bahituei tratu txarrak eman izana, eta bahituek Gazako herriak jasotzen duen "janari bera" jasotzen dutela esan dute.
Israelgo Segurtasun Nazionaleko ministroak Gaza "erabat okupatzea" eskatu du
Horren aurrean, Benjamin Netanyahuk azpimarratu du statu quo erlijiosoa ez dela aldatuko, eta Hamasek eta Jordaniak "probokazioak" leporatu dizkiote Israeli.
Gazatik beka batekin iritsitako ikasle bat kanporatu du Frantziak, mezu antisemitak zabaltzea egotzita
Nour Attaalahk, 25 urte dituenak, "juduak edonon hiltzeko" deia egin zuen, eta Hamasek 2023ko urriaren 7an bahitutako israeldarren exekuzioen "bereizmen handiko irudiak" hartzeko eskatu zuen.
Bigarren sumendi bat erupzioan hasi da Errusiako ekialdean, 8,8 graduko lurrikararen ostean
Krasheninnikov sumendia, Errusiako Kamtxatka penintsulan kokatua, erupzioan hasi da igande honetan, ehunka urte inolako jarduerarik gabe eman ondoren, eta asteazkenean Richter eskalan 8,8ko indarra izan zuen lurrikararen ostean. Azken 24 orduotan, hamar lurrikara nabarmen baino gehiago izan dira inguru horretan.
Leon XVI .a aita santuak deia egin die gazteei "gauza handiak lortzea " helburu izateko eta kontsumismoa baztertzeko
Erroman eginako Gazteen Jubileua ixteko, aita santuak elkartasuna adierazi die Gazan eta Ukrainan gerra pairatzen ari diren gazteei.
Gizon bat espetxeratu dute Frantzian, emaztea mozkortzea egotzita, beste gizon batzuekin sexu-harremanak izatera behartzeko
62 urteko gizonezkoari emaztearen baimenik gabe topaketak antolatzea leporatzen diote, Gisele Pelicoten kasuaren eskandalua gogorarazten duen kasu batean.
60.000 pertsona inguru manifestatu dira Tel Aviven, Gazan bahituen bideoak zabaldu ostean
Gazako gatibuak Israelera bueltan eramango dituen su-eten akordio bat eskatu dute, ohi baino jende gehiagorekin egindako protesta jendetsuan, horien bideo batzuk zabaldu ostean. Bideo horietan, bahituek muturreko argaltasuna erakusten dute eta akordio bat eskatzen diete agintariei. Israelek 104 pertsona hil ditu azken orduotan Gazako Zerrendan.
Hamasek dio ez dela desarmatuko Estatu palestinar bat ezarri arte
Horrela erantzuten dio Steve Witkoff AEBk Ekialde Hurbilean duen mandatariari, talde islamista armak uzteko prest zegoela esan ondoren.
Gazako haurren heriotzak "aurrekaririk gabe" hazi direla ohartarazi du UNICEFek
Gazatarren aurkako bonbardaketak ez du etenik: gutxienez 22 palestinar hil dira bart Israelen beste eraso batzuetan.
Trumpek bi urpeko nuklear zabaldu ditu Medvedev Errusiako presidente ohiaren "adierazpen probokatzaileen" aurrean
Ukrainako gerra geldiarazteko AEBk Errusiari ezarri zion ultimatuma kritikatu zuen duela gutxi, eta ohartarazi zuen horrek bi herrialdeen arteko gatazka ekar zezakeela.