AEBko 'oligarkia' teknologikoak besoak zabalik hartu du Trump eta haren ideario osoa
AEBko super aberatsen eliteak, Silicon Valleyko liderrak buru, besoak zabalik hartu du Donald Trumpen bigarren agintaldia, eta babes ekonomiko 'eskuzabala' erakusteaz gain, woke (eskuinak ideia edo pertsona aurrerakoiak tonu mespretxagarrian izendatzeko erabiltzen duen hitza) guztien kontrako ideiak babestu dituzte, minorien inklusioari, zentsurari edo monopolioei dagokionez.
Silicon Valleyren eta presidente hautatuaren arteko idilio politikoa kargu-hartze ekitaldian gauzatuko da; izan ere, Tesla, Amazon eta Metaren exekutiboek, munduko gizonik garrantzitsuenetakoak eta ekitaldiaren babesleak, Trumpen, Trumpen gobernuko kideen, legegileen eta presidente ohien eserlekuetatik gertu jarriko dira.
Ez da arraroa handiki eta enpresa handiek inbestidura ekitaldiak babestea, baina, Hauteskunde Batzorde Federalak emandako datuen arabera, Trumpek 170 milioi dolar lortu ditu ekitaldi horretarako, inoiz presidente batek bildu duen dirutza handiena; Bidenek duela lau urte 62 milioi bildu zituen.
AEBko 'Big Tech' deiturikoek milioi mordoa eman dute, eta horien eta beste batzuen ekarpenekin, 170 milioi dolar bildu ditu orotara Trumpek inbestidurarako. Ekitaldi horren ostean, ordea, Trumpen aliatu ultra aberats ugarik parte hartuko dute haren administrazioan, agentzien buru edo aholkulari gisa. Horretaz ohartarazi zuen kargua utzi aurretik Joe Bidenek, bere azken hitzaldian.
"Une honetan, oligarkia bat sortzen ari da Estatu Batuetan, muturreko aberastasun, botere eta eragin kontzentrazio baten gainean eraikia", adierazi zuen demokratak, "demokraziaren, oinarrizko eskubide eta askatasunen eta aukera-berdintasunaren etorkizunaz" kezkatuta.
Bistakoa da Trumpengana gerturatzeak fruituak ematen dituela, eta horren erakusgarri da Trumpen hautagaitza sustatzeko 270 milioi dolar eman zituen Elon Musk haren alboko bihurtu izana.
Gainera, eta horra hor aliantza horren etekinetako bat, Musk izendatu du Trumpek Gobernu Efizientziarako Agentziaren (DOGE) buru, administrazioa 'argaltzea' helburu duena.
X-ren talaiak ematen dion boterea erabili du Muskek du AEBko kontserbadoreen 'gerra kulturala' elikatzeko, aniztasun, berdintasun eta inklusioaren (DEI, ingelesez) woke ideien aurka, eta zentsuratzat jotzen den zuzentasun politiko baten aurka.
Eskuinerantz norabide aldaketa 'gerra kulturalean'
Muskek eta Trumpek partekatzen duten gurutzada horren isla da enpresa teknologiko handiak eskuinera biratzen hasi izana; izan ere, lehen politikariaren etsai zirenak edo ziruditenak hari bidea erraztera pasatu dira; harekin bildu dira, eskua eskaini diote eta euren politika korporatiboetan aldaketak egin dituzte askatasunaren izenean, ordura arte onartezin ziren iritziei lekua eginez.
Metak, esaterako, bere DEI politikak desegin ditu eta edukien egiaztapen independentea ezabatu du, X-ren antzeko ohar komunitarioen sistema bat aplikatzeko; Mark Zuckerberg buruak bideo batean adierazi zuenez, AEBko hauteskundeak "adierazpen-askatasunaren lehentasuneranzko inflexio-puntu dira", bere ustez.
Amazonek ere bere egin du Trumpen ildo ideologikoa, eta LGTBQI langileentzako eta arraza gutxiengoentzako neurri inklusiboak ezabatu ditu, teknologiaren sektoretik kanpo gauza bera egin duten beste batzuek (Walmart, McDonald's, Boeing eta Ford) egin duten bezala.
Jeff Bezos Amazonen sortzaileak bakeak egin zituen Trumpekin, eta "baikor" agertu zen haren ahalegin desregularizatzailearen aurrean. 2013tik Bezosen esku dagoen The Washington Post egunkariak hautagaitza politikoak babesteari utzi zion, eta handiki teknologikoen Trumpenganako debozioa satirizatzen zuen bineta bat erretiratu du duela gutxi.
David Solomon Goldman Sachs finantza-enpresako buruak asteazkenean konferentzia batean baieztatu zuen "CEOen konfiantzan norabide nabarmena" dagoela, "AEBko hauteskundeetako emaitzen ondoren bereziki".
Meta eta Alphabet jazarriak izan dira sarri Biden aroan monopolioen aurkako agintarien partetik. Normalean finantza-sektorearentzat mozkin asko ekartzen dituzten fusio- eta erosketa-eragiketetarako urte txarrak izan dira, demokratek enpresa-kontzentratzearen aurkako politikak izan baitituzte.
Inbestidurako beste emaile teknologiko batzuek, Microsoftek eta OpenAIk, esaterako, interesa agertu dute Adimen Artifiziala (IA) garatzeko akordioetan, hain zuzen ere AEBk lider izan nahi duen eremu teknologikoa elikatzen duten datu-zentroei eusteko energia-eskaria handitzen hasi den aldi berean.
Zure interesekoa izan daiteke
Europako liderrek multilateralismoaren alde egin dute COP30en: "Gure erabakien eragina mundu osoan sentituko da"
Luiz Inacio Lula da Silva Brasilgo presidenteak salatu du banku handiek petrolio sektorea diruz laguntzen dutela eta Ukrainako gerrak erregai fosilen ustiaketa sustatu diuela.
Trumpek Hungarian bildu nahi du Putinekin, Orbanekin egon ostean esan duenez
Bestalde, Zelenskik esan du ez dakiela Trumpek zer esan nahi duen gatazkari amaiera emateko "urrats nabarmenak" ematen ari direla esaten duenean.
Teslaren akziodunek mila milioi dolar ordainduko dizkiote Muski. Baina, zenbat da hori?
Dirutza horrek marka guztiak hautsi ditu, eta Tesla enpresaren kontrola emango dio Muski.
Lau pertsona atxilotu dituzte Parisen, Israelgo Orkestra Filarmonikoaren kontzertu batean izandako istiluengatik
Lau pertsona atxilotu dituzte ostegun gauean Parisen, Israelgo Orkestra Filarmonikoaren kontzertu batean. Etenak, ikusleen arteko liskarrak eta bengala jaurtiketa izan dira auditoriumean.
Louvreko presidenteak artelan gehiago erosteko bere erabakia defendatu du
Laurence Des Cars Louvre museoko presidenteak adierazi duenez, Frantziako Kontu Auzitegia oker dago. Aste honetan argitaratutako txosten batean, segurtasunaren gainetik obrak erosteari lehentasuna ematea aurpegiratu dio museoari.
Pasaportean genero identitatea ezabatzea babestu du AEBko Auzitegi Gorenak
Horrela, aurrerantzean generoari dagokion laukian "X" hautatzeko aukera kendu eta jaiotzean esleitutako sexua markatu beharko da.
Frantziako Kontu Auzitegiak ebatzi du Louvrek nahiago izan duela artelanak erosi segurtasunean inbertitu baino
Louvre museoak erantzun du Kontu Auzitegiak ez dituela ezagutzen segurtasun arloan egindako ahaleginak. "Munduko museorik handiena eta bisitatuena denaren gaineko analisiak orekatua izateko epe luzekoa izan behar du", gaineratu du.
Belémek 57 lider batuko ditu multilateralismoaren krisian dagoen giroari buruz eztabaidatzeko
Ostegun eta ostiral honetan, munduko ordezkari nagusiek COP30 izango denaren bidea markatuko dute.
Hamar zauritu Frantziako Oleron uhartean, nahita egin omen den harrapaketa batean
Gizon bat atxilotu dute Oleron uhartean, Frantziako mendebaldeko kostaldearen parean, hainbat pertsona "nahita" harrapatu baititu. Arroxelako Fiskaltzak jakinarazi du ikerketa abiatu duela hilketa-saiakeragatik, eta terrorismoaren aurkako fiskaltzak ez duela kasua bere gain hartu "oraingoz".
Putinek proba nuklearrei berrekiteko aukera aztertzeko eskatu die gobernukideei
Donald Trumpek arma nuklearrekin probak egiteko aukera planteatu ostean iritsi da iragarpena. Errusiako presidenteak esan du bere herrialdeak zorrotz betetzen duela proba horiek ez egiteko politika, "beste herrialdeek gauza bera egiten duten bitartean".