AEBko 'oligarkia' teknologikoak besoak zabalik hartu du Trump eta haren ideario osoa
AEBko super aberatsen eliteak, Silicon Valleyko liderrak buru, besoak zabalik hartu du Donald Trumpen bigarren agintaldia, eta babes ekonomiko 'eskuzabala' erakusteaz gain, woke (eskuinak ideia edo pertsona aurrerakoiak tonu mespretxagarrian izendatzeko erabiltzen duen hitza) guztien kontrako ideiak babestu dituzte, minorien inklusioari, zentsurari edo monopolioei dagokionez.
Silicon Valleyren eta presidente hautatuaren arteko idilio politikoa kargu-hartze ekitaldian gauzatuko da; izan ere, Tesla, Amazon eta Metaren exekutiboek, munduko gizonik garrantzitsuenetakoak eta ekitaldiaren babesleak, Trumpen, Trumpen gobernuko kideen, legegileen eta presidente ohien eserlekuetatik gertu jarriko dira.
Ez da arraroa handiki eta enpresa handiek inbestidura ekitaldiak babestea, baina, Hauteskunde Batzorde Federalak emandako datuen arabera, Trumpek 170 milioi dolar lortu ditu ekitaldi horretarako, inoiz presidente batek bildu duen dirutza handiena; Bidenek duela lau urte 62 milioi bildu zituen.
AEBko 'Big Tech' deiturikoek milioi mordoa eman dute, eta horien eta beste batzuen ekarpenekin, 170 milioi dolar bildu ditu orotara Trumpek inbestidurarako. Ekitaldi horren ostean, ordea, Trumpen aliatu ultra aberats ugarik parte hartuko dute haren administrazioan, agentzien buru edo aholkulari gisa. Horretaz ohartarazi zuen kargua utzi aurretik Joe Bidenek, bere azken hitzaldian.
"Une honetan, oligarkia bat sortzen ari da Estatu Batuetan, muturreko aberastasun, botere eta eragin kontzentrazio baten gainean eraikia", adierazi zuen demokratak, "demokraziaren, oinarrizko eskubide eta askatasunen eta aukera-berdintasunaren etorkizunaz" kezkatuta.
Bistakoa da Trumpengana gerturatzeak fruituak ematen dituela, eta horren erakusgarri da Trumpen hautagaitza sustatzeko 270 milioi dolar eman zituen Elon Musk haren alboko bihurtu izana.
Gainera, eta horra hor aliantza horren etekinetako bat, Musk izendatu du Trumpek Gobernu Efizientziarako Agentziaren (DOGE) buru, administrazioa 'argaltzea' helburu duena.
X-ren talaiak ematen dion boterea erabili du Muskek du AEBko kontserbadoreen 'gerra kulturala' elikatzeko, aniztasun, berdintasun eta inklusioaren (DEI, ingelesez) woke ideien aurka, eta zentsuratzat jotzen den zuzentasun politiko baten aurka.
Eskuinerantz norabide aldaketa 'gerra kulturalean'
Muskek eta Trumpek partekatzen duten gurutzada horren isla da enpresa teknologiko handiak eskuinera biratzen hasi izana; izan ere, lehen politikariaren etsai zirenak edo ziruditenak hari bidea erraztera pasatu dira; harekin bildu dira, eskua eskaini diote eta euren politika korporatiboetan aldaketak egin dituzte askatasunaren izenean, ordura arte onartezin ziren iritziei lekua eginez.
Metak, esaterako, bere DEI politikak desegin ditu eta edukien egiaztapen independentea ezabatu du, X-ren antzeko ohar komunitarioen sistema bat aplikatzeko; Mark Zuckerberg buruak bideo batean adierazi zuenez, AEBko hauteskundeak "adierazpen-askatasunaren lehentasuneranzko inflexio-puntu dira", bere ustez.
Amazonek ere bere egin du Trumpen ildo ideologikoa, eta LGTBQI langileentzako eta arraza gutxiengoentzako neurri inklusiboak ezabatu ditu, teknologiaren sektoretik kanpo gauza bera egin duten beste batzuek (Walmart, McDonald's, Boeing eta Ford) egin duten bezala.
Jeff Bezos Amazonen sortzaileak bakeak egin zituen Trumpekin, eta "baikor" agertu zen haren ahalegin desregularizatzailearen aurrean. 2013tik Bezosen esku dagoen The Washington Post egunkariak hautagaitza politikoak babesteari utzi zion, eta handiki teknologikoen Trumpenganako debozioa satirizatzen zuen bineta bat erretiratu du duela gutxi.
David Solomon Goldman Sachs finantza-enpresako buruak asteazkenean konferentzia batean baieztatu zuen "CEOen konfiantzan norabide nabarmena" dagoela, "AEBko hauteskundeetako emaitzen ondoren bereziki".
Meta eta Alphabet jazarriak izan dira sarri Biden aroan monopolioen aurkako agintarien partetik. Normalean finantza-sektorearentzat mozkin asko ekartzen dituzten fusio- eta erosketa-eragiketetarako urte txarrak izan dira, demokratek enpresa-kontzentratzearen aurkako politikak izan baitituzte.
Inbestidurako beste emaile teknologiko batzuek, Microsoftek eta OpenAIk, esaterako, interesa agertu dute Adimen Artifiziala (IA) garatzeko akordioetan, hain zuzen ere AEBk lider izan nahi duen eremu teknologikoa elikatzen duten datu-zentroei eusteko energia-eskaria handitzen hasi den aldi berean.
Albiste gehiago mundua
Hamasek dio Gurutze Gorriak bahituak artatu ahal izango dituela Israelek Gazan laguntza jasotzeko korridoreak irekitzen baditu
Hamaseko miliziek ukatu egin dute bahituei tratu txarrak eman izana, eta bahituek Gazako herriak jasotzen duen "janari bera" jasotzen dutela esan dute.
Israelgo Segurtasun Nazionaleko ministroak Gaza "erabat okupatzea" eskatu du
Horren aurrean, Benjamin Netanyahuk azpimarratu du statu quo erlijiosoa ez dela aldatuko, eta Hamasek eta Jordaniak "probokazioak" leporatu dizkiote Israeli.
Gazatik beka batekin iritsitako ikasle bat kanporatu du Frantziak, mezu antisemitak zabaltzea egotzita
Nour Attaalahk, 25 urte dituenak, "juduak edonon hiltzeko" deia egin zuen, eta Hamasek 2023ko urriaren 7an bahitutako israeldarren exekuzioen "bereizmen handiko irudiak" hartzeko eskatu zuen.
Bigarren sumendi bat erupzioan hasi da Errusiako ekialdean, 8,8 graduko lurrikararen ostean
Krasheninnikov sumendia, Errusiako Kamtxatka penintsulan kokatua, erupzioan hasi da igande honetan, ehunka urte inolako jarduerarik gabe eman ondoren, eta asteazkenean Richter eskalan 8,8ko indarra izan zuen lurrikararen ostean. Azken 24 orduotan, hamar lurrikara nabarmen baino gehiago izan dira inguru horretan.
Leon XVI .a aita santuak deia egin die gazteei "gauza handiak lortzea " helburu izateko eta kontsumismoa baztertzeko
Erroman eginako Gazteen Jubileua ixteko, aita santuak elkartasuna adierazi die Gazan eta Ukrainan gerra pairatzen ari diren gazteei.
Gizon bat espetxeratu dute Frantzian, emaztea mozkortzea egotzita, beste gizon batzuekin sexu-harremanak izatera behartzeko
62 urteko gizonezkoari emaztearen baimenik gabe topaketak antolatzea leporatzen diote, Gisele Pelicoten kasuaren eskandalua gogorarazten duen kasu batean.
60.000 pertsona inguru manifestatu dira Tel Aviven, Gazan bahituen bideoak zabaldu ostean
Gazako gatibuak Israelera bueltan eramango dituen su-eten akordio bat eskatu dute, ohi baino jende gehiagorekin egindako protesta jendetsuan, horien bideo batzuk zabaldu ostean. Bideo horietan, bahituek muturreko argaltasuna erakusten dute eta akordio bat eskatzen diete agintariei. Israelek 104 pertsona hil ditu azken orduotan Gazako Zerrendan.
Hamasek dio ez dela desarmatuko Estatu palestinar bat ezarri arte
Horrela erantzuten dio Steve Witkoff AEBk Ekialde Hurbilean duen mandatariari, talde islamista armak uzteko prest zegoela esan ondoren.
Gazako haurren heriotzak "aurrekaririk gabe" hazi direla ohartarazi du UNICEFek
Gazatarren aurkako bonbardaketak ez du etenik: gutxienez 22 palestinar hil dira bart Israelen beste eraso batzuetan.
Trumpek bi urpeko nuklear zabaldu ditu Medvedev Errusiako presidente ohiaren "adierazpen probokatzaileen" aurrean
Ukrainako gerra geldiarazteko AEBk Errusiari ezarri zion ultimatuma kritikatu zuen duela gutxi, eta ohartarazi zuen horrek bi herrialdeen arteko gatazka ekar zezakeela.