Reganen ondorekoak gurean dira
Ez bazarete beldur zaleok edo beldurrari beldurra baldin badiozue, ez duzue Regan izena aditua izango. Ez duzue jakingo ere Regan adierako neskarik existitu izan zenik.
Ez baduzue inoiz akerraren larrean zaudetela ametsik egin ezin asmatu ama aktore zuenik. Ezin ulertu zergatik bere gelan zegoen apaizak leihotik kalera salto egin zuen. Ezin entenditu gutako askorentzat Reganek Reagan presidenteak baino garrantzi handiago duenik gure ilunabar aldeko iruditerian. Nahiz eta gutako makina batek Reagan, Ronald Reagan izen-abizena entzun orduko Taxi Driver-eko Jodie Fosterren amodioa lortzearren aktore izandako agintaria akatu nahi izan zuen hiltzailearekin akordatzen bagara ere.
Argituko dizuet kontua gutakoak ez zaretenoi. Regan The Exorcist filmaren protagonista da, Deabruak hartua den neskatila, ilar-purea botatzen duena, burua 360 gradu biratzen duena, mundu honetako eta ez honetako hizkuntza guztietan biraoka hasten dena, bere amari gauza zikinak esaten dizkiona, barruan daraman etsaia kanporatu nahi duten apaizen buruan sartzen dena eta hor zokoraturik dauden mixeria eta bihozmin oro azaleratzen dituena; estreinatu eta geroko birmoldatu zirenen beste bertsioetan zegoen eszena batean, gorputza azpikoz gora duela eskaileretan behera doana, giza armiarma balitz moduan…
Hori da Regan, beldur zale guztiok oraindik ere ikaratzen gaituen dontzeila. Orain urteak, orain hamarkadak, ezagutu genuen, bai; halaz guztiz, oraindik ere dar-dar egiten dute gure barrenek izen hori entzutean.
The Exorcist estreinatu zenetik, hamaika, ziento bat, mila izu-film agertu izan dira gure etxe ondoko, urrutiko eta barruko pantailetan eta konta/zenbatu ezinak maleruski baina aldi berean gozoki egin ditugun amets gaiztoak. Alabaina, gure mahuma horietan guztietan zerbait sumatzen genuen faltan. Azken zarrada, behin betikoa izango zena, aterpera bueltatzeko betarik, paradarik emango ez ziguna.
Urteak pasa ziren. Mila bat film izuzko dastatu genuen. Asko oso onak suertatu, gertatu, izan ziren baina batek ere ez zigun eskaini espero genuen azken dardarizo hori, bueltarik izango ez zuena. Zain geundela, The Exorcist filmatu zuen William Friedkin zendu zen. Negar askorik ez genuen egin jakin bagenekielako Akerrak hartu zuela, maite-maite, infernuaren atarian. Guk, berriz, zain geunden, izu infinitua noiz antzemango. Berriro ere. The Exorcist eta geroko hura, behin betikoa…
Esperantzarik ez genuela, hara non pasa asteburuan Australiako Danny eta Michel Philippou anaiek buruturiko Talk to me agertu zen gure aretoetan. Segituan ohartu ginen hortxe zela desiraturiko gure amaierako dardara. Gure lurraldeetako karteldegietan ez dago antzekorik. Talk to me gaitzak, gaixotasunak eta ezontsak da hartua. Bertan harrapaturik daudenek ezin dute/dugu ihes egin. Ez ezin ez nahi ere.
Bertan, gazte batzuk ezagutzen ez ditugun dimentsioetan dauden auskalo zein motako izaki/ez izakiekin hasten dira jolasean. Perilki jolasean. Urrundu nahi dutenerako berandu da. Beranduegi. Horrela kontatuta, ohiko izu zeluloidea irudituko zaizue, bai. Gaitzak ederki daki horrela pentsatuko duzuela. Eta, justu, zuen, geure (etxe)kalteberatasunaz balioko da joaten ez uzteko. Eta badakizue zer? Ba… infekzioa hain fuertea eta eztitsua izanda, zabaltzen hasi baino lehen berandu izango dela. Harrapaturik zaudete. Betiereko. Salbaziorik ez da, baina ez du axolarik, azkena izango den dardarizoa hezurretan antzematen baituzue. Izan zaitezte zorionekoak. Badira 50 urte Deabruak Regan hartu zuela. Badira egun batzuk gu hartu gaituela.
Albiste gehiago kultura
Joxe Azurmendi: "Euskaltasun jatorra egin egin behar da"
Euskal pentsalari oparoa atzo zendu zela eta, 1994an Hasier Etxeberriak "Ez dago larrosarik" saiorako egin zion elkarrizketako pasarte batzuk berreskuratu ditugu. Arantzazu, euskaltasuna, artea eta filosofia hartu zituen hizpide, besteak beste.
Txomin Olabarri, Azkuna Zentroko zuzendari nagusi berria
2018ko maiatzetik 2024ko abendura bitartean Azkuna Zentroko zuzendari izan zen Fernando Perezek kargua bere borondatez utzi ondoren, Olabarri izendatzea erabaki dute.
Milaka lagunek gozatu dute Bilboko Itsasadarreko ur gaineko kontzertuez
Bero egin arren, milaka lagun gerturatu dira Bilboko Itsasadarrera BBK Riak antolatutako kontzertuetara. ETSko Iñigo Etxezarreta, Amaia eta Arde Bogota ur gainerako eszenatokian aritu dira gerturartu direnen gozamenerako.
Itziar Mendizabal dantzariak amaiera eman dio bere ibilbide bikainari Londresko Royal Ballet konpainian
Lau urterekin hasi zen balletean lehen urratsak ematen, eta dantzarako grinak, besteak beste, Alemaniara eraman du. Hondarribiko dantzariak alde batera utziko ditu eszenatokiak, baina ez balleta. Londresko konpainia ospetsuak bere goi mailako dantza eskolako irakasle izateko fitxatuko duela iragarri du.
Santa Ana 1588ko ontziaren gila izan daitekeena topatu dute Pasaiako badian
Santa Ana ontzia Pasaian eraiki zuten, 1586an. Felipe II.aren “Armada Handiko” ontzietako bat zen, eta Ingalaterra konkistatu eta bertan katolizismoa ezartzeko misioan, huts egin zuen operazioan parte hartu zuen.
Hunkituta jaso du Antton Valverdek Adarra Saria
Antton Valverde musikari donostiarrak jaso du aurtengo Adarra saria Eneko Goia alkatearen eskutik. Euskal kantagintzari egindako ekarpena aitortu diote. Saria musika sortzen jarraitzeko bultzada handia dela esan du sortzaile donostiarrak.
Springsteenen zaleak gogotsu daude "The Boss" handiak Reale Arena dantzan jarri aurreko orduetan
Bruce Springsteenek bi kontzertu eskainiko ditu Donostian (larunbatean eta asteartean) "The Land of Hope and Dreams" biraren barruan. 2016an izan zen azkenekoz estatubatuarra Euskal Herrian. Springsteenek 17 musikari eta abeslari izango ditu alboan, E Street Bandeko kide historikoak barne.
EAEko kultur sarea: bizia, baina asimetrikoa
2024an, ia 20.000 ekitaldi inguru erregistratu ziren hiru lurraldeetan, Kulturklik atariaren arabera. Beste era batera esanda: egunean, batez beste, 55 kultur saio izan ziren EAEko udalerrietan.
Kultur programazioa urte osoan zehar ereiten da EAEn, baina udazken-negua da sasoirik emankorrena
Orokorrean orekari eusten zaion arren, eskualdeen arteko aldeak egon badaude. Eremu batzuetan programazioa batik bat uda sasoira bideratzen dute, eta beste batzuetan, aldiz, ekitaldiak hilez hil sakabanatzen dituzte.
EAEko kultur ekitaldien ia erdiak euskarazkoak edo elebidunak dira
2024an programatutako kultur ekitaldien % 32,8 euskara hutsean izan ziren, eta % 13,1 elebidunak, gaztelaniarekin edo beste hizkuntza batekin batera.