'Juno' zunda Jupiterrera heldu da, bost urteko bidaiaren ondotik
NASAren 'Juno' espazio-zundak historia egin du gaur Jupiter planetaren orbitan sartuta. Bost urteko bidaia uztailaren 5eko goizaldean bukatu du ontziak, baina misio korapilatsuagoa egin beharko du hemendik aurrera: planeta erraldoiaren misterioak argitu eta eguzki-sistemaren sorreraren inguruan arrasto gehiago eman.
03:54 (GMT) zirenean sartu da zunda Jupiterren orbitan. Akoplamendu operazio zaila burutu behar izan du 'Juno'k, planeta arriskutsua baita Jupiter, eta arriskutsua ez ezik, handia ere bada: Lurraren bolumenaren halako mila da.
Tripulaziorik gabeko ontziak saskibaloi kantxa baten tamaina du. Urtarrilean balentria egitea lortu zuen, espazioan eguzki-energiaz bultzatuta urrunen –Eguzkitik 793 milioi kilometrora– heldutako ontzia bihurtu baitzen.
Datozen 20 hilabeteetan ere ez du lan makala izango: Jupiterren orbitaren baitan 37 buelta emango ditu irudiak hartzeko. Helburua eguzki-sistema nola sortu zen argitzeko pistak ematea eta planeta hobeto ezagutzea.
Jupiterren erradiazio gerrikoen bihotzera heltzeko diseinatutako lehen zunda da 'Juno'. Planeta erraldoiari inoiz egin zaizkion erresoluzio handiko argazkiak atera ahalko dizkio, gainetik dituen lainoak gaindituta.
Misioa 2018ko otsailean bukatuko du 'Juno'k. Planetaren atmosferaren kontra nahita joko du orduan, eta erabat suntsituko da.
'Juno'ren aurretik, 'Galileo'
Eguzki-energiaz dabilen zunda hau baino lehen 'Galileo' ontzia bidali zuen NASAk 90eko hamarkadan. 1995ean sartu zen 'Galileo' Jupiterren orbitan, eta zortzi urtez egon zen han. Horri esker dakigu orain planeta erraldoian haize-bolada gogorrak daudela eta horren eraztunak inguruan dituen ilargiek botatako hauts-partikulekin osatu zirela.
'Galileo' ez bezala, Jupiterren poloetatik orbitatuko da 'Juno', eta horri esker, planetaren nukleoa, osaera eta eremu magnetikoa hobeto ezagutuko dute zientzialariek.
Lego eta Doodle
Zundari jarritako izenari dagokionez, Jupiter jainkoaren arreba eta emaztea zen Juno jainkosarena aukeratu zuen NASAk. Izan ere, erromatar mitologiaren arabera, lainoen gainetik ikusteko ahalmena zuen jainkosak, zundak bezalatsu.
Tripulaziorik gabeko ontzia da 'Juno', baina barruan hiru Lego iruditxo sartu ditu NASAk. Batek Jupiter jainko erromatarra irudikatzen du, besteak 'Juno' emaztea, eta hirugarrena Galileo Galilei astronomoa, Jupiterren ilargiak deskubritu zituena, alegia. Keinu honekin, zientzia umeengana hurbildu nahi izan du NASAk.
Googlek ere 'Juno'ren balentria ospatu nahi izan du, eta astearte honetako doodlea zundari eskaini nahi izan dio.
Zure interesekoa izan daiteke
Ikusmin handia EITBren Bilboko egoitzan, Olentzero eta Mari Domingi agurtzeko eta azken gutunak emateko
Haurren gutunak jasotzen eta haiekin argazkiak egiten izan dira biak ostiral arratsaldean, Bilboko kaleetan zehar egingo duten kalejiraren aurretik. Abenduaren 23an izango da hori, eta zuzenean jarraitu ahal izango da streaming bidez eitb.eus-en, 18:30etik aurrera, Anabel Arrizaren eta Aritz Mendiolaren kontakizunarekin. Emanaldia asteazken arratsaldean emitituko da ETB1en.
Migrazioa delinkuentziarekin eta zerbitzu-abusuarekin lotzen dutenen kopurua jaitsi da
Ikuspegi Immigrazioaren Euskal Behatokiak egindako azterlan baten arabera, euskal herritarren % 10ek baino gutxiagok aipatzen du immigrazioa herrialdeko arazo nagusietako gisa, eta % 2,7k baino ez dio modu pertsonalean eragiten diola.
Gipuzkoako Auzitegiak absolbitu egin ditu haurra hiltzen saiatzeagatik akusatu zituzten gurasoak
Gipuzkoako Probintzia Auzitegiak absolbitu egin ditu gurasoak, haurra hiltzen saiatzeagatik akusatu ostean; ondorioztatu du ezin izan dela frogatu, neskatoaren lesioek jatorri traumatikoa zutenik edo kolpe baten ondorio zirenik.
3I/ATLAS kometa Lurrera ahalik eta gehien hurbildu da, eta ezustekorik gabe urruntzen ari da
Zientzialari errusiarrek baztertu egin dituzte, berriro ere, estralurtarren ustezko ontzi bat zela zioten teoriak.
Lau gaztetik batek frankismoari buruzko pertzepzio positiboa du
Egonkortasun ekonomikoa eta gizarte-ongizatea ekarri zituela iritzi diote, azken Deustobarometro Sozialaren arabera. Etxebizitza eskuratzea da euskal gizartearen arazo Nagusia.
Guardia Zibilak erietxera eraman ditu Beloradotik joandakoekin Urduñan bizi ziren mojetako bost, osasun-baldintza kaxkarretan zeudelakoan
Ostegun honetan Santa Klarako monastegitik 87 eta 101 urte arteko bost moja atera dituzte eta Basurtuko erietxera eraman dituzte azterketa egitera, epailearen aginduz. Guardia Zibilak jakitera eman duenez, emakumeak osasun-baldintza txarretan bizi zirela egiaztatu ahala izan dute. Adierazpen horiek gezurtatzeko helburuz, etxeko mojetako batek sareetan zabaldu ditu eraikin barruko irudiak.
Fiskalak erretiratu egin ditu Zestoako akusatu nagusiaren aurkako akusazio guztiak, eta gainerako bostentzat isuna eskatu du
Salatzailearen bikotekide ohiaren deklarazioa entzun ostean, fiskalak frogatutzat jo du gizonarekiko beldur gaindiezina izan zuela eta zigor eskaerak aldatu ditu. Absoluzioa eskatu du akusatu nagusiarentzat eta gainerakoentzat, berriz, espetxe zigorra beharrean isunak eskatu ditu hertsatze delituagatik.
Moto gidari bat zauritu da Donostian, GI-20an hainbat ibilgailuren artean izandako istripuan
08:00ak aurretik izan da ezbeharra eta errepidea itxita gelditu da momentuan, auto ilara luzeak eraginez. Geroxeago zabaldu ahal izan dute erreietako bat.
Gabonak, inoiz baino garestiago: trikimailuak eta alternatibak, gure menua merkatzeko
Arkumea, bisigua, turroia, ostrak, anana... Gabonetan pairatzen dugun prezioen gorakadaren ondorioz, produktu batzuk gure mahain izatea ia ezinezkoa izaten da. Baina ez etsi, alternatiba goxoak egon badaude gure Gabonetako menua hain garestia ez izateko.
Elkartasun uholde bati esker, EITB Maratoiak 361.665 euro batu ditu zahartze osasuntsuaren aldeko ikerketarako
Beste urte batez, ehunka pertsonak eta erakundek euren onena eman dute zahartze osasungarria ikertzeko dirua biltzeko. Guztira, egun osoan zehar, EITB Maratoiak 361.665 euro batzea lortu du, eta kopuru horrek hazten jarraituko du datozen egunetako dohaintzei esker.