MOEk ez du arnasketa-test bat duen bideorik argitaratu COVID-19a antzemateko
Munduko Osasun Erakundea (MOE) ez da arnasketa-ariketa bat egitea proposatzen duen WhatsAppeko bideo baten egilea. Bideo horretan iradokitzen denez, MOEk kanpaina bat jarri du abian, nork bere burua azter dezan COVID-19aren balizko sintomak antzemateko, bideoan bertan deskribatzen den ustezko arnasketa-probaren bidez. Izatez, erlaxazio-ariketa bat da, Bioeffect multinazionalaren Panamako filialak proposatutakoa. Enpresa horrek larruazala zaintzeko produktuak merkaturatzen ditu.
Erabiltzaile batzuk #Koronabuloak ekimenarekin jarri dira harremanetan 600 900 454 zenbakiaren bitartez, bideo horren berri emateko. Telefono hori koronabirusaren inguruan sortzen diren albiste faltsuei aurre egiteko asmoz EiTBk martxan jarritako WhatsAppari dagokiona da, hain zuzen ere.
Arnasketa-ariketa
Aipatutako bideoak minutu bat irauten du, eta arnasketa-ariketa bat nola egin deskribatzen du: airea 4 segundoz hartu behar da, aire horri 2 segundoz eutsi behar zaio, eta beste 4 segundoz kanporatu behar da. Hori guztia zirkulu berde batek beste zirkulu handiago batean zehar egiten duen ibilbidea betetzen duen bitartean egin behar da. Ibilbide hori sei aldiz errepikatzen da, minutua bete arte.
Arnasketa-ariketaren irudia. Argazkia: EiTB
Bideoaren gainean, honela dioen testua irakur daiteke (jatorrizkoa, gaztelaniaz):
RESPIRA PROFUNDO
Es el test que envío la OMS, para hacerse la prueba pulmonar en los hogares… Si dentro del tiempo del test te provoca tos, debes de ponerte alerta…
MOE ez da egilea
Hain zuzen ere, eztul lehorra bada COVID-19aren sintometako ohikoenetakoa, sukarrarekin eta nekearekin batera, MOEren web orrian islatuta dagoenez. Hala ere, MOEren web orrian, You Tubeko bere kanalean edo mugikorrerako bere aplikazioetan (berriki aurkeztu ditu), ez dago bideo hori, Tarik Jasarevic bozeramaileak International Fact Checking Networkeko kide den AFP Factual egiaztapen-komunikabideari ziurtatu dionez. Jasarevicen esanetan, koronabirusak eragindako gaitza "laborategi-proben bidez baieztatzen da".
Bideoaren goialdean, aldiz, Bioeffect izena edo logotipoa irakurri ahal da. Ez du inolako zerikusirik Munduko Osasun Erakundearekin; izan ere, Islandian dagoen enpresa bat da, eta larruazala zaintzeko produktuak sortzen ditu.
Bioeffect zenbait herrialdetan dago, nazioarte-mailan; besteak beste, Frantzian, Alemanian, Espainian, Kanadan, Ameriketako Estatu Batuetan, Japonian edo Panaman. Hain zuzen ere, Panamako filialak argitaratu zuen aipatutako bideoa, apirilaren 4an, Instagrameko eta Facebookeko bere profiletan, jarraian ikusi ahal dugunez:
Bioeffect Panamaren Instagrameko profilean egindako argitalpena:
Bioeffect Panamaren Facebookeko profilean egindako argitalpena:
Bi argitalpenetan zehaztuta dago "eguneroko tentsioak" arintzeko ariketa dela; hortaz, ez dio ezer COVID-19ko sintomak atzemateko ustezko arnasketa-proba bati buruz. Hala dio: "Arnastu! Arnastea eguneroko keinu bat da, oharkabea; baina zuk hala erabakiz gero eguneroko gure tentsioak arintzeko elementu erabakigarria izan daiteke. Hartu zuretzako minutu bat, eta arnastu gurekin batera".
Panamako Bioeffecten iturriek AFP Factuali baieztatu ziotenez, beraiek egin eta argitaratu dute bideoa, "estresa arintzeko ariketa labur gisa".
Ondorioz, ez du MOEk egin, eta ez da arnasketa-test bat koronabirusaren sintomak atzemateko.
#Koronabuloak ekimenean, Euskal Irati Telebista Maldita.es atariarekin, VOSTEuskadirekin eta Eva Caballerok Radio Euskadin duen La Mecanica del Caracol dibulgazio-saioko komunitate zientifikoarekin ari da elkarlanean, koronabirusaren inguruan azaltzen diren albiste faltsu eta zurrumurruei aurre egiteko asmoz.
Albiste gehiago gizartea
Atun gorria gizentzeko Getariako uretan Aztik eta Balfegok dituzten kaioletan lehenengo 50 hegalaburrak sartu dituzte
Hegalaburraren lehen 50 aleak Getariako gizentzeko itsas haztegiko bi kaioletan daude dagoeneko. Tunidoak sardina eta berdel izoztuekin elikatuko dituzte urriaren amaierara arte, eta hil horren amaieran sakrifikatuko dituzte. Hartuko dituzten kiloak gantza dira, atunaren haragian sartzen den koipea.
Donostiako Amara auzoan kalean bizi diren 50 pertsona migratzaileei Arantzazun ostatu emango diete
Gipuzkoako Foru Aldundiak, Donostiako Udalarekin lankidetzan, aldi baterako ostatu bat prestatu du Oñatin.
Edurne eta Zeledon Txikiren jaitsierak Andre Maria Zuriaren plaza bete du txikien egunean
Aiora Diaz, Los Alegrios kuadrillako 12 urteko neska, eta Eñaut Saenz de Viteri, Galtzagorri kuadrillako 10 urteko blusa, izan dira aurtengo Edurne eta Zeledon Txiki. Eguerdian, txupinazoarekin batera, Zeledon Txikiren eta Edurneren panpinak San Migel elizako dorretik jaitsi dira. Ondoren, Aiora eta Eñaut elizako balkoira itzuli dira eta, handik festaz gozatzeko deia egin diete Gasteizko haur guztiei.
Donostiako Boulevardeko puntu morea berriro irekiko dute Aste Nagusian, indarkeria sexista kasuak prebenitzeko eta artatzeko
Larunbat honetatik aurrera, prentsa kiosko zaharrean, profesionalek aurrez aurreko arreta zerbitzua emango dute. Era berean, Emakumeen Etxea eta Berdintasun Sailaren telefonoa ere erabilgarri egongo dira, beste baliabide batzuekin batera.
Osakidetzak haurrei I motako diabetesa goiz detektatzeko Estatuko lehen azterlana abiatu du
6.000 pertsonak baino gehiagok parte hartuko dute Euskadiko Osasun Zerbitzuak zuzendutako lanean. Sintoma klinikoak agertu aurretik gaixotasuna identifikatzea da helburua, eta, horrela, konplikazioak murriztu eta aurretiaz jarduteko aukera ematea.
PPk eta Voxek debekatu egin dute jendaurrean Islamarekin lotutako ekitaldiak egitea, Jumillan, Murtzian
Ezingo dute ospatu, adibidez, musulmanen artean ohikoa den Arkumearen Jaia. Voxek proposatu zuen mozioa, eta PPren babesarekin, aurrera atera da. Jumilla da, hortaz, xenofobia instituzioek bultzatzen duen lehen herria.
EAEk 2.355 biztanle irabazi ditu bigarren hiruhilekoan, atzerritarren etorrerari esker
Jatorriari dagokionez, Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan bizi diren atzerritar gehienak Kolonbian (1.400), Marokon (830) eta Venezuelan (760) jaiotakoak dira.
Beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina suhiltzaileek egonkortzea lortu dute
Sutea 18:13an hasi da, eta ez du zerikusirik asteartean piztu ziren biekin. Sutea garagar eta gari uzta jasota dagoen galtzu soro batean hasi da, baina basoa gertu du.
EHUk Bakearen aldeko Adierazpena sinatu du Hiroshiman, eta Bengoetxea errektoreak Gazako sarraskia salatu du
Joxerramon Bengoetxeak "memoria ariketaren garrantzia" azpimarratu du. "Unibertsitateok gure esku dagoena egitera behartuta gaude, errepika ez dadin eta gertatutakoa ahaztu ez dadin", erantsi du.
Beroa Eukal Herrian: osasun alerta gorria Nafarroan, eta abisu horia EAEn eta Iparraldean
Ostegunetik aurrera tenperatura altuak izango dira, eta Nafarroako Erriberan 40 gradura iritsiko dira. Aurreikuspenen arabera, balio horiek igandera arte mantenduko dira, gutxienez. Gainera, ostiralean tenperatura maximoak 35 gradutik gorakoak izan daitezke, ez bakarrik Arabako hegoaldean, baita Kantauri isurialdeko barnealdean ere.