Ez, koronabirusa ez da gripearen aurkako txerto kutsatuengatik barreiatu
Koronabirusa ez zen hasi kutsatzen eta ez da barreiatu gripearen aurkako txerto "kutsatuengatik", WhatsAppen eta sare sozialetan zabaldutako oinarri zientifikorik gabeko mezu batzuek hala ziurtatzen badute ere.
Duela egun batzuetatik, COVID-19aren pandemiaren jatorria eta hedapena gripearen aurkako txertoarekin lotzen dituzten mezuak dabiltza WhatsAppen, Facebooken eta Twitterren. Horietako batzuen esanetan, "txertoak dira heriotzak eragiten dituztenak", eta "hainbeste pertsona hil ziren" koronabirusak jota zeuden gehienak gripearen txertoa hartu zutelako.
#Koronabuloak Euskal Irrati Telebistaren ekimenak laguntzen duen Maldita.es webguneak, koronabirusaren gaineko albiste faltsuak geldiarazteko asmoz, bereziki birala egin den audio baten berri eman du. Gure erabiltzaileek 600 900 454 zenbakira bidali digute, #Koronabuloak ekimenaren WhatsApp zenbakira.
Zer dio audioak?
Hamaika minutu eta erdiko audioa da, WhatsApp bidez partekatua eta sare sozialetan ihardetsia. Bertan, emakume batek esaten du COVID-19a ez zela Txinatik iritsi otsailean, baizik eta urrian injektatu zutela gripearen txertoekin, eta hainbat hilabetez geratu zela agerian kaltetuen nerbio sisteman, harik eta organismoek birus karga maila handia pilatu zutenean azaleratu zen arte.
Horren argudioen arabera, koronabirusak "gripearen txerto injektatuen % 5" kutsatu ahal izan zuen, eta "beste birus mota batzuen txertaketak ditu", GIB, SARS edo herpesarenak kasu. "Oso oldarkorra" zen martxoan, urritik pilatutako karga biralak "kolapso koadro basatiak" eragin zituelako, baina, behin pertsonatik pertsonara "modu naturalean" transmititzen denean, "sintoma ahulak" ditu, horren esanetan.
Audioaren egileak, bere tesiaren ustezko froga gisa, adierazi du martxoan ezagututako kasu larriek txertoa jaso zuten kolektiboei eragin ziela, "adinekoei, osasun-langileei, kirolari batzuei...". Gainera, gripearen txertoak "sistema immunea ahultzen du", horren hitzetan.
"Gripearen txertoa aurreztu genezakeen, ez baitago frogatuta; ez dago gripearen eragin txikiagoa txertaketari esker", dio grabazioak.
Maldita.es webgunean gezurtatu dute: "Ez dago COVID-19a gripearen txertoarekin lotzen duen ebidentziarik"
Maldita.es webguneak astelehenean, ekainaren 22an, argitaratu zuen artikulu honetan, gezurtatu egin zuten audioan esandakoa. Webgune horretan nabarmentzen den bezala, ez dago COVID-19a gripearen txertoarekin lotzen duen ebidentziarik.
Audioan hitz egiten duen emakumea Sandra Felix da, aurpegiko estetikan aditua den medikua, eta Twitterreko bere kontu pertsonalean aitortu du mezuaren egilea dela.
Audioaren hainbat baieztapeni erantzunez Maldita.es webguneak azaldu duenez, COVID-19aren kasu larriak daude oraindik, "baina horiek hobeto maneiatzen ikasi dugu", eta "ez dago ebidentziarik" koronabirusak beste birus batzuen DNA txertoak dituela esateko, GIBarena kasu. Bestalde, ez dago ebidentziarik birusa hilabeteetan ezkutuan gera daitekeenik, ezta pertsonatik pertsonarako transmisioak (ezagutzen den bakarra) ahuldu egiten duenik ere. Aldiz, gero eta ebidentzia sendo gehiago dago sintomarik gabeko pertsonek birusa kutsa dezaketela pentsatzeko.
Maldita.es webguneak, beste artikulu honetan, ekainaren 17koan, gripearen birusa koronabirusarekin lotzen duen azterlan bakarra oso kalitate eskasekoa dela azaldu zuen. Artikulu honetan, martxoaren 4koan, bi birusen arteko aldea zehaztu zuen.
"Gripearen txertoak oso seguruak dira eta Europako eta Espainiako sendagai-agentziek zorrotz kontrolatzen dituzte kalitatea eta ikuskapena; ez dago COVID-19arekin lotzen dituen susmorik", adierazi du Espainiako Epidemiologia Elkarteko txertoen Lantaldeko Jesus Castilla doktoreak.
Castilla doktoreak argudiatzen duen bezala, gainera, koronabirusak ezin izan zuen ezkutuan geratu hilabeteetan: denbora batez egon daiteke organismoan, baina ez dago giza zeluletan mugarik gabe kantonatuta gera daitekeen ebidentziarik eta hilabete edo urte batzuk igarotako berraktibazioak sor ditzakeenik, herpes birusekin gertatzen den bezala".
Maldita.es-ek Madrilgo Osasun Muskuloeskeletikoko Institutuko zuzendari zientifikoa den Loreto Carmona erreumatologo eta epidemiologoaren hitzak jaso ditu: "Kasu larriak daude oraindik, ZIUra doaz, eta hil egiten dira. Gertatzen dena da horiek tratatzen ere ikasi dugula; izan ere, herrialde bakoitzean hilgarritasun txikiagoa ikusten joaten da denbora pasatu ahala. Detekzio eta jarraipen gehiago dago, beraz, diagnostikatutako kasuen artean hilgarritasuna desagertzen da. Horrek ez du esan nahi hain larriak ez direnik, larriak ez direnak hobeto antzeman daitezkeela baizik. Izendatzaileen kontua: kasu gehiago detektatuz gero, kasu larrien eta antzemandako kasuen arteko ratioa jaitsi egiten da".
Audioaren arabera, gripearen aurkako txertoak duen ustezko eraginkortasunik ezari dagokionez, Castilla doktorearen hitzetan, "ebidentzia zientifiko ugari daude" urtero ospitaleratzeak eta heriotzak saihesten dituela diotenak; "urtero pertsona asko txertatuko ez balira, gripe-uhinek askoz eragin handiagoa izango lukete", eta "COVID-19arekin ikusten dugunaren antza izango lukete", azaldu du.
EiTBren #Koronabuloak ekimena, Maldita.es webgunearekin lankidetzan aritzeaz eta erabiltzaileen abisuak jasotzeaz gain (600 900 454), VOST Euskadirekin (EAEko Larrialdietako Boluntario Digitalen Elkartea) eta La mecánica del caracol dibulgazio-programaren komunitate zientifikoarekin (Eva Caballero kazetariak Radio Euskadin zuzentzen eta aurkezten duen programa) lan egiten du.
Kontuan izan osasun-agintariek koronabirusaren aurka emandako aholkuak. Koronabirusaren inguruko albiste faltsuen aurrean, egin kasu bakarrik iturri ofizialek ematen dituzten albisteei. Eta zurrumurru, gezur edo albiste faltsu baten susmorik baduzu, idatzi koronabuloak@eitb.eus helbide elektronikora edo bidali WhatsApp bidez mezu bat 600 900 454 telefono zenbakira. Ez diogu inori zuzenean erantzungo, baina oharrak jaso, aztertu, eta faltsuak direla egiaztatuz gero, Koronabuloak webean aireratuko ditugu.
Albiste gehiago gizartea
Abian da Beldur Barik egitasmoaren 16. bideo lehiaketa, gazteek indarkeria matxistaren aurrean duten jarrera erakuts dezaten
Miren Elgarresta Emakunderen zuzendariak Donostiako Lauaizeta ikastetxean egindako ekitaldian gogorarazi duenez, programaren helburua da gazteen artean indarkeria matxista prebenitzea, "neskak ahalduntzea lagunduz eta mutilei berdintasunaren beharraren gainean hausnartzen lagunduz, denen parte-hartzearekin gizarte berdinzaleago baten alde egiteko".
Berdintasun Ministerioak orkatilako telematikoak kudeatzeko kontratu berri bat lizitatuko du "hilabete gutxi barru"
"Hobekuntza teknikoak" egongo dira, hala nola plataforma bat gailu horien datuen jarraipen etengabea egin ahal izateko. Dena dela, Berdintasun ministroak esan duenez, "orkatilakoek funtzionatzen dute, ondo funtzionatu ere".
Gizon bat atxilotu dute Hernanin, urtebetean laugarrenez, pertsonen trafikoan ibiltzea egotzita
25 urteko atxilotuak bost lagun zeramatzan gidatzen zuen furgonetan, modu irregularrean. Gainera, atxilotuak ez zuen gidabaimenik.
Gizon batatxilotu dute Gasteizen, denda bateko langileari genitalak ukitzea leporatuta
Antza denez, susmagarria langilearengana hurbildu zen, produktuak apaletan jartzen ari zenean, eta genitalak ukitu zizkion.
Aburtok bizilagunen laguntza eskatu du Bilboko hilketaren egileak atxilotzeko
Igandean Solokoetxe auzoan labankadaz hil zuten 21 urteko gizonaren harira, atzoko eguna "oso gogorra" izan zela onartu du Bilboko alkateak. Halaber, hilketaren egileak aurkitzeko Ertzaintzarekin kolaboratzeko dei egin die bizilagunei.
Ertzaintzak identifikatu ditu jada Bilbon 21 urteko gizon bat hil zuten hiru lagunak
Identifikatu ostean, bilatzeko lanean ari dira. Erasoa igande goizean gertatu zen, Bilboko Solokoetxe auzoan. Biktimak arma zuriz egindako zauria zuen bularrean, eta Gurutzetako Ospitalean hil zen.
Ibai batek eraman zuen adingabe baten gorpua aurkitu dute Bartzelonan, eta aitaren bila ari dira
Desagertuen ibilgailua sakan baten hondoan aurkitu dute, oso egoera txarrean; euri-jasa bortitzen ondorioz, ur-emaria handitu egin da, bi metro eta erdira arte.
Albiste izango da: "Karmele" Zinemaldian, udazkena helduko da eta Nazio Batuen Batzar Nagusia
Orainek gaur landuko dituen albiste nagusien laburpena.
Mogie Gym: gurpil gaineko kirola Pirinioetako herrietan
Aritz Carballok furgoneta soil bat entrenatzeko erabat hornitutako espazio bihurtu du. Orain arte gimnasiorik ez zegoen Nafarroako Pirinioetako landa-eremuetan dabil. Helburua da jarduera fisikoa eta ohitura osasungarriak eramatea horiek eskura ez dituztenei.
Pertsona bat hil da Trebiñun, auto-istripuz
Gaueko lehen orduan izan da ezbeharra, Araba 2124 errepidean. Bi ibilgailuk aurrez aurre jo dute eta errepidea itxi dute Burgoserako noranzkoan.