Noiz susmatu gure telefonoan birus bat instalatzen saiatzen ari direla?
Ertzaintzak Android sistema eragilea erabiltzen duten telefono mugikorretara SMS bidalketa masiboarekin lotutako iruzur baten berri eman du. Oraingo honetan, iruzurgileek FedEx paketeria enpresa ordezten dute SMS baten bidez, ustezko pakete bat iritsi dela eta arakatu ahal izateko aplikazio bat deskargatu behar dela esanez. Urtebetean gora egin du horrela egiten dituzten iruzurren kopuruak, Internet bidez egiten diren erosketen kopuruak ere gora egin duelako.
Horrelako mezuetan agertzen diren estekak ez dira orri ofizialetakoak. Horien gainean klik eginez gero, aplikazioa deskargatzeko jarraibideak dituen orri bat irekitzen da. Horren atzean, baina, troiar bat egoten da, erabiltzaileen banku-datuak biltzeko asmoz egindakoa.
Biltegi ofiziala ez denez, gailuaren segurtasun-sistemak instalazio horren arriskuen berri eman, eta blokeatu egiten du gailua. Aplikazio maltzurraren orrialde berak ohartarazten du Androidek blokeatu egingo duela, eta segurtasun-sistema hori desblokeatzeko jarraibideak ematen ditu. Aplikazioa instalatu ondoren, erabiltzaileari baimena eskatzen dio ia edozer operazio egin ahal izateko, SMSak bidali eta jasotzeko edota argazkiak ikusteko, besteak beste.
Horrela, iruzurgileek telefonoaren kontrol osoa hartzen dute. Aplikazio horiek gailuen kontrol-zentroarekin konektatzen dira jarraibide berriak deskargatzeko, baita telefono mugikorrean instalatutako kontaktuen zerrenda eta banku-aplikazioak bidaltzeko ere. Biktima bere banku-aplikazioa erabiltzen saiatzen denean, troiarrak orri faltsu bat erakusten dio, horren kredentzialak eskuratzeko. Gainera, mugikorrak SMSak bidaltzen dizkie telefonoan gordeta dauden kontaktu guztiei, biktima gehiago bilatzeko.
Kasu batzuetan, 100 SMS baino gehiagoko bidalketak atzeman dituzte, eta zerbitzu hori doakoa ez bada, telefono-konpainiak fakturan kargatuko ditu. Biktimek aplikazioa ezabatu nahi dutenean, aplikazioak uko egingo dio desinstalatzeko prozesuari, eta gailuari fabrikatik ekarri zituen balioak berriro ezarri behar izaten zaizkio batzuetan.
Horrelako delituak saihesteko aholkuak
· Ez ireki jasotzen dituzun estekak.
· Egiaztatu URL baten bidez zein helbidetara sartu zaren. Domeinuak behar bezala erregistratuta egon behar du.
· Ez deskargatu biltegi ofizialetatik kanpoko aplikaziorik.
· Ondo aztertu aplikazioen baimenak, onartu aurretik. Gehiegizko baimenik eskatuz gero, baliteke aplikazio horrek azaltzen duena baino gehiago egitea eta informazioa biltzeko ezkutuko prozesuak izatea.
· Infektatuta izanez gero, jarri harremanetan telefono-konpainiarekin, SMSak desaktiba ditzan; bestela, baliteke gehiago zabaltzea eta faktura garestiak bidaltzea.
· Troiarra desinstalatzea lortu ezean, fabrikatik ekarri zituen balioak berriro ezarri gailuan.
· Datuak berriro instalatu infektatu aurretik gordetako segurtasun-kopia bat erabiliz. Komeni da segurtasun kopiak aktibo izatea, gailua infektatuz gero datu garrantzitsuak berreskuratu ahal izateko.
Zure interesekoa izan daiteke
Kirola, musika eta lan gogorra: 110 urteko Isabel donostiarraren sekretua
Isabel Etxeberriak, 110 urterekin, pianoa jotzen jarraitzen du, arratsaldero, Bartzelonako bere etxean. Betidanik egin izan du kirola, eta gaur egun ere oso bizimodu aktiboa duela kontatu digu. Bere iritziz, sasoiz zahartzeko, garrantzitsuagoa da maitasuna kontu materialak baino.
Eider Gotxi (Guggenheim Urdaibai Stop): "Herritarron lanari esker lortu da Guggenheim Urdaibai proiektua bertan behera geratzea"
Guggenheim Urdaibai egitasmoa behin betiko bertan behera gelditu eta biharamunean, erakundeen jarrera "zurrun eta inposatzailearen aurrean" herria garaile atera dela azpimarratu du Eider Gotxi Guggenheim Urdaibai Stop plataformaren bozeramaileak. Garaipena jai giroan ospatzeko otsailaren 7rako Gernikan antolatu duten ospakizunean parte hartzeko deia egin die herritarrei. Bestalde, Gotxik ohartarazi du plataformaren bidea ez dela bukatzen eta ontziola Muruetatik ateratzea izango dela hurrengo erronka.
Gutxienez 11 kilometroko auto-ilarak AP-8an, Irunen, eta kamioiak ezin dira Biriatuko mugan zehar pasa
AP-8an, gutxienez 11 kilometroko auto-ilarak daude Irun parean, Baionarako noranzkoan, eta 0 kilometroan kamioientzako trafikoa arautzeko neurri bereziak aktibatu dira. Ibilgailu astunen murrizketak 05:00etatik 20:00etara egongo dira indarrean.
ETB ON aurkeztu dute, EITBren telebista plataforma digital berria
ETB ON plataforman zuzenekoen eskaintza handia eta EITB Taldearen edukirik onenak klik bakar batean topatuko ditu erabiltzaileak, nahi duen unean eta moduan ikusteko. Teknologia berri bat ardatz hartuta, Nahieran plataforma historikoa birformulatu eta etorkizunera begira jarri du EITBk.
Gernika, Bermeo eta Mundakako herri plataformek Busturialdea-Urdaibairako plan estrategikoa kritikatu dute
Ez daude ados Eusko Jaurlaritzak eta Bizkaiko Foru Aldundiak eskualderako egin duten inbertsio planarekin. Eskualdea zahartzen ari dela diote, gazteak kanpora joaten ari direlako ez dutelako bertan lan egin eta bizitzeko aukerarik. Beraz, lehendabizi enplegua eta etxebizitza planak behar direla diote.
Urdaibaiko Guggenheim museoa baztertu dute, proiektua iragarri eta 17 urtera
Bi urteko azterketa eta hamaika eztabaidaren ondoren, Urdaibaiko Guggenheim proiektua baztertzearen erabakia hartu du Patronatuak. Orain hilabete, Elixabete Etxanobe Bizkaiko ahaldun nagusiak azaldu zuen luze joko zuela museoa eraikitzeko lurrak garbitzea, bai eta egitasmoaren aurkako salaketak epaitegietan argitzea ere. Eta kalean proiektuak kritika andana jaso izan du talde ekologisten eta herritarren aldetik.
Guggenheim Urdaibai egitasmoa behin betiko baztertu du museoko Patronatuak
Arratsaldean egindako bileran aho batez hartu dute azken erabakia, proiektuaren bideragarritasun faltagatik. Egitasmoa aurrera eramateko zailtasun handiena Murueta ontziola dagoen lur zatiaren egoera juridikoa dela jakinarazi du Elixabete Etxanobe diputatu nagusiak.
163 postuk eta hogei bat jarduerak girotuko dute Donostiako San Tomas azoka
Datorren igandean, Gipuzkoako hiriburuan izango den azokara hurbilduko direnek, salmenta postuez gozatzeaz gain, gustu eta adin guztietarako jardueretan parte hartu ahal izango dute.
Entzute prozesuak islatzen du Guggenheim Museoa Urdaibain zabaltzerik "ez" dela nahi, baina eskualdeko garapenari begi onez begiratzen zaiola utzi du agerian
Herritarren artean entzute-prozesua gidatu duen Agirre Lehendakaria Centerrek azaldu duenez, "hasierako narratiba" horien zati handi bat "beste joera bat" hartu du hilabeteetan zehar. Izan ere, Urdaibaiko Guggenheimen aurkako iritziak jaso dira, baina baita eskualdearen garapenaren aldeko jarrerak ere.
Korrika egin, osasuntsu zahartzeko: Fernando eta Leopoldo, 81 eta 76 urterekin atxintxika egiten jarraitzen duten beteranoak
Fernandok 31 Behobia daramatza, azken bi urteetan beteranoena izanik, eta Leopoldo erretiroa hartu baino pixka bat lehenago hasi zen kilometroak egiten. Korrika egitea botikarik onena da bientzat, ez bakarrik ongizate fisikoagatik, gaixotasunak prebenitzen eta sasoiz zahartzea atzeratzen ere laguntzen baitie.