Noiz susmatu gure telefonoan birus bat instalatzen saiatzen ari direla?
Ertzaintzak Android sistema eragilea erabiltzen duten telefono mugikorretara SMS bidalketa masiboarekin lotutako iruzur baten berri eman du. Oraingo honetan, iruzurgileek FedEx paketeria enpresa ordezten dute SMS baten bidez, ustezko pakete bat iritsi dela eta arakatu ahal izateko aplikazio bat deskargatu behar dela esanez. Urtebetean gora egin du horrela egiten dituzten iruzurren kopuruak, Internet bidez egiten diren erosketen kopuruak ere gora egin duelako.
Horrelako mezuetan agertzen diren estekak ez dira orri ofizialetakoak. Horien gainean klik eginez gero, aplikazioa deskargatzeko jarraibideak dituen orri bat irekitzen da. Horren atzean, baina, troiar bat egoten da, erabiltzaileen banku-datuak biltzeko asmoz egindakoa.
Biltegi ofiziala ez denez, gailuaren segurtasun-sistemak instalazio horren arriskuen berri eman, eta blokeatu egiten du gailua. Aplikazio maltzurraren orrialde berak ohartarazten du Androidek blokeatu egingo duela, eta segurtasun-sistema hori desblokeatzeko jarraibideak ematen ditu. Aplikazioa instalatu ondoren, erabiltzaileari baimena eskatzen dio ia edozer operazio egin ahal izateko, SMSak bidali eta jasotzeko edota argazkiak ikusteko, besteak beste.
Horrela, iruzurgileek telefonoaren kontrol osoa hartzen dute. Aplikazio horiek gailuen kontrol-zentroarekin konektatzen dira jarraibide berriak deskargatzeko, baita telefono mugikorrean instalatutako kontaktuen zerrenda eta banku-aplikazioak bidaltzeko ere. Biktima bere banku-aplikazioa erabiltzen saiatzen denean, troiarrak orri faltsu bat erakusten dio, horren kredentzialak eskuratzeko. Gainera, mugikorrak SMSak bidaltzen dizkie telefonoan gordeta dauden kontaktu guztiei, biktima gehiago bilatzeko.
Kasu batzuetan, 100 SMS baino gehiagoko bidalketak atzeman dituzte, eta zerbitzu hori doakoa ez bada, telefono-konpainiak fakturan kargatuko ditu. Biktimek aplikazioa ezabatu nahi dutenean, aplikazioak uko egingo dio desinstalatzeko prozesuari, eta gailuari fabrikatik ekarri zituen balioak berriro ezarri behar izaten zaizkio batzuetan.
Horrelako delituak saihesteko aholkuak
· Ez ireki jasotzen dituzun estekak.
· Egiaztatu URL baten bidez zein helbidetara sartu zaren. Domeinuak behar bezala erregistratuta egon behar du.
· Ez deskargatu biltegi ofizialetatik kanpoko aplikaziorik.
· Ondo aztertu aplikazioen baimenak, onartu aurretik. Gehiegizko baimenik eskatuz gero, baliteke aplikazio horrek azaltzen duena baino gehiago egitea eta informazioa biltzeko ezkutuko prozesuak izatea.
· Infektatuta izanez gero, jarri harremanetan telefono-konpainiarekin, SMSak desaktiba ditzan; bestela, baliteke gehiago zabaltzea eta faktura garestiak bidaltzea.
· Troiarra desinstalatzea lortu ezean, fabrikatik ekarri zituen balioak berriro ezarri gailuan.
· Datuak berriro instalatu infektatu aurretik gordetako segurtasun-kopia bat erabiliz. Komeni da segurtasun kopiak aktibo izatea, gailua infektatuz gero datu garrantzitsuak berreskuratu ahal izateko.
Albiste gehiago gizartea

Apirilean Bilbon gizon bat indarkeriaz ustez hiltzeaz akusatutako gizona aske utzi dute, kautelazko neurriekin
Ertzaintzak 30 urteko gaztea atzo atxilotu zuen, hilketaren ustezko egilea delakoan. Jende gehiago atxilotu daitekeela jakinarazi dute.
Gizon bat espetxeratu dute Donostian emakume bat jo eta bortxatzeagatik
Gertakariak larunbat gauean izan ziren, Udaletik baieztatu dutenez.
TAO zerbitzua, udan: Bilbo, Donostia, Gasteiz eta Iruñean izango diren aldaketa nagusiak
Bilbon, larunbatetan eta jaiegunetan zerbitzua bertan behera geldituko da, eta abuztutik arratsaldetan gauza bera gertatuko da. Gasteizen, abuztuaren 4tik 31ra bitartean ez da zerbitzua ordaindu beharko. Aitzitik, Donostian larunbat arratsaldeetara eta igande eta jaiegunetara zabalduko da, eta Iruñean, sanferminetan, eguneko 24 orduetan ordaindu beharko da.
Erretzea debekatuta, Iparraldeko parke eta hondartza publikoetan
Eskola inguruak, autobus geltokiak eta kiroldegiak ere debeku horren barruan daude. Hala ere, tabernetako terrazetan ez da debekua ezarri, eta neurriak ez die bapeagailu eta antzekoei eragiten.

Gizon bat atxilotu dute Bilbon, apirilean izandako hilketa baten egilea delakoan
Bilboko ertzain-etxean dago, atxiloturi, beharrezkoak diren izapideak amaitu zain.
Bero-boladan ondo lo egiteko aholkuak
Carla Pia Arabako ESIko Loaren Unitateko neurofisiologoak adierazi duenez, bero-boladetan jende askok okerrago egiten du lo, maila zentralean gure tenperatura jaitsi egin behar delako lo hartzeko, eta egun hauetako beroarekin zailagoa da. Arropa gutxiagorekin edo estali gabe lo egitea gomendatzen du, nahiz eta pertsona batzuei kosta egiten zaien.
Min kronikoa duten pertsonen kopurua igo egin da Euskadin, eta, horrekin batera, opioideen erabilera
Euskadin, 370.000 pertsonak pairatzen dute egunero min kronikoa, eta opioideen erabilera bikoiztu egin da sei urtean. Gorakada horrek alarma guztiak piztu ditu, eta botika horien abusua osasun publikoko arazo bihurtzen ari da. Adituek ohartarazi dute premiazkoa dela paradigma aldatzea: min iraunkorra tratatu bai, baina mendekotasuna saihestuta.
EHUk irudi berria aurkeztu du, Chillida Lekun
Chillidak bere garaian egin zuen "kontzeptu unibertsala"ri eutsi dio EHUk, baina marka sinplifikatu du "argiagoa eta gogoratzeko errazagoa egiteko, eta komunikazio inguru berrietara egokitzeko". Horrez gainera, EHUren ereserkia izango den abestia ere aurkeztu dute. Luca Fanelli eta Jone Uria irakasleek egin dute, eta Leire Berasaluzek abestu du.
Osakidetzak 67 lagun artatu ditu azken 10 egunetan, tenperatura altuen ondorioz
Osasun Sailak jakitera eman duenez, 55 pertsona horietatik 37 ospitaleetara nahiz osasun zentroetara eraman behar izan dituzte. Gipuzkoan jazo dira kasu gehienak (40), eta ekainaren 24, 28 eta 29an izan dira beroarekin lotutako intzidentzia kasu kopururik handienak.
Bidaiari bat atxilotu dute Loiun, kontrabandoagatik
Atxilotuak 2.550 tabako-pakete zeramatzan fakturatutako ekipajean.