INFOGRAFIA: Juan Sebastian Elkanoren mundu bira
2022. honetan bost mende beteko dira Juan Sebastian Elkano euskal marinelak (Getaria,1486-1526) munduari bira egin zionekoa. Urtemuga borobila baliatuta, eitb.eus-ek bidaldi historiko horren garrantzia azaleratu nahi izan du eta infografia oparo eta zehatz bat prestatu du. Erabiltzaileak, nabigazio interaktibo eta ikusgarri baten bidez, zirkumnabigazioa antolatzeko lanak, Magallaesek zuzendutako espedizioa eta Gaztelara egindako bueltako bidaia kontsultatu ahalko du.
90 grados enpresak egindako lanak hiru zati ditu. Lehenengoan, Magallaes-Elkano espedizioaren ingurumariak eta prestaketa lanak zehazten dira. Ekialdeko espezia preziatuak lortzeko lehiaren ondorioz, lur urrun horietara heltzeko beste ibilbide batzuk bilatzera bultzatu zituen XVI. mendean portugaldarrak eta espainiarrak. Xede horrekin 1519an abiatu zen, hain justu, Fernando Magallaes itsasgizon portugaldarrak zuzendutako espedizioa, Karlos I.aren zerbitzupean zela. Bost ontzi, zenbait euskal ontzioletan egindakoak, itsasoratu ziren. Gipuzkoako marinela ere barruan zihoan, hainbat herrikiderekin batera.
Bigarren infografiak lehen mundu-bira haren nondik norakoak kontatzen ditu. Besteak beste, Ozeano Atlantikoan barrena egindako bidaldia, Patagoniako ur ezatsegin eta hotzetako eskasiak eta Magallaesen kontrako matxinada ezagunaren berri —Elkano ere tarteko zela— izango du erabiltzaileak. Zailtasunak zailtasun, Magallaes lurmuturra gurutzea lortu zuten itsasontziek, eta kosta ahala kosta, Filipinetako uretan murgiltzea.
Portugalgo kapitanaren heriotza gako izango da Gaztelara egindako itzulera bidaian, Elkanok berak zuzenduko baitu buelta, erabaki ausart bezain polemikoa batekin. Azkenean, 1522ko irailaren 6 historiko hartan bururatu zuten balentria Elkanoren gizon ahituek, Sanlucar de Barrameda (Cadiz) begiztatzea lortu zutenean.
Infografiek oso nabigazio erraza dute —scroll-arekin atzera eta aurrera eginda— eta menu bana dute bidaldiaren mugarrietatik bestera jauzi egiteko.
Albiste gehiago gizartea
Alerta laranja Araba eta Nafarroa hegoaldean, arratsalderako iragarrita dauden prezipitazio handiengatik
Tenperatura maximoak 27 eta 35 graduren artean kokatuko dira, tokiaren arabera. Arratsaldetik aurrera baliteke ekaitzak jo eta zaparrada trumoitsuak botatzea. Hori dela eta, alerta laranja ezarriko dute Araba eta Nafarroa hegoaldean.
Nafarroako Unibertsitatea eta EHU, munduko 600 unibertsitate onenen artean
Massachusettseko Institutu Teknologikoak (MIT) lehen postuari eusten dio, hamalau urtez; ostean, Londresko Imperial College eta Stanfordeko Unibertsitatea daude.
Arartekoak Osakidetzan inbertsioa areagotzearen garrantzia azpimarratu du, herritarren kexak ikusita
Ines Ibañez de Maeztuk adierazi du Osasun Itunaren ostean hartuko diren neurrien esperoan dagoela, egoera hobetuko duten itxaropenarekin. "Etxebizitza eskubidea bete egiten dela bermatuko duten politika publikoen aldeko apustu irmoa" ere eskatu du.
Scientia School enpresak Pryconsa konpainiari saldu dio Amara auzoko Karmelo ikastetxea hartzen zuen eraikina
Scientia Schoolek azaldu duenez, 2019an erosi zuen ikastetxea, baina "matrikulen kopuruak behera egin zuen etengabe". "Egoera horrek itxiera ekarri zuen", gogorarazi du.
Osakidetzak ordutegiak murriztu eta osasun-zentro batzuk itxiko ditu udan
Aldaketa horiek zentroen % 37ri eragingo diete. ELA eta CCOO sindikatuek udako plangintza kritikatu dute. Osakidetzaren egiturazko arazoek “bere horretan jarraitzen dutela” ziurtatu dute eta “benetako konponbideei heltzeko" negoziazio prozesua hastea eskatu dute.
Red Electricak zentralei egotzi die apirileko itzalaldiaren ardura: "Sorgailuek beren konpromisoak bete izan balituzte, ez zen itzalaldirik gertatuko"
Red Electricak, sistemaren operadoreak, erantzukizuna ez du bere gain hartu eta zentral sortzaileen aurka egin du, ez zituztelako bete kolapsoa saihesteko protokolo teknikoak. Gobernuak, bere aldetik, akats ugari egin zituela onartu egin du. Hala ere, operadorearen plangintza zalantzan jartzen du.
Euskadin ematen diren 10 gorroto-delitutik sei arrazistak edo xenofoboak dira
2024ko Gorroto Istiluen azken Txostenak egiaztatzen du kasuen kopuruak behera egin duela oro har, baina baieztatzen du arrazakeriak eta xenofobiak eragindako erasoak oraindik ere argi eta garbi nagusitzen direla gorrotoaren mapan Euskadin.
Andre Maria Zuriaren jaiek badute kartela
2025eko Andre Maria Zuriaren Jaiak Arabako hiriburuan ospatuko dira, abuztuaren 4tik 9ra.
Abisu horia ezarri dute Euskadin ostiralera arte, tenperaturak 35 gradura iritsiko baitira
Tenperaturak oso altuak izango dira, 27 eta 35 gradu artekoak, gunearen arabera.
Bilbo eta Arrigorriaga arteko RENFEren zerbitzua berrezarri dute, Alvia batek matxura izan ostean
Ezbeharra 07:20 aldera jazo da, Bilbotik ateratzen ari zen Alvia bat Ollarganen geldirik geratu denean, eta ezin izan du zirkulatzen jarraitu.