Nolakoa da Marteko eguraldia? EHUren ikerketa batek argitu du batez besteko tenperatura -55 ºC-koa dela
2021ean Marteko Jezero kraterrera iritsi zen rover Perseverance-ari esker NASAk datu bilketa handia egin du planeta gorriaren inguruan. Ikerketa horretan Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) planeta-zientzia taldeak hartu du parte. Hain zuzen, tenperaturaren eta presioaren urtaroko eta eguneroko zikloen azterketa gidatu du, baita prozesu oso desberdinek beste denbora-eskala batzuetan eragindako aldaketa handiak ere bai. Datu horiek gaur argitaratu dira 2023ko urtarrileko Nature Geoscience aldizkarian.
Datuak lortzeko, ezinbestekoa izan da roverrak soinean zeraman MEDA (Mars Environmental Dynamics Analyzer) izeneko gailua. Horri esker jakin izan da Marten egun batek Lurrean baino ia 40 minutu gehiago irauten duela eta kraterrean airearen tenperatura nabarmen aldatzen dela egunetik gauera. Gainera, jakin da "dust evil" izeneko haize zurrunbiloak kraterraren inguruan ugariagoak direla beste planeta osoan baino, bai eta zurrunbilo horien funtzionamendua ere nolakoa den ikusi dute.
Jezero kraterrean, airearen batez besteko tenpertura -55 ºCkoa da, eta egunaren eta gauaren artean 50-60 graduko aldea egon ohi da, bildutako datuen arabera.
MEDA gailuari esker planeta gorriko klima ezagutu ahalko da, eta, Agustin Sanchez Vegak, Bilboko Ingeniaritza eskolako katedradunak, esan du: "MEDA zehaztasun handiko neurri meteorologikoak ematen ari da, Marteko atmosfera eskala lokaletatik metro batzuetara karakterizatzeko aukera ematen dutenak, planetaren eskala globalean bezala, milaka kilometrora gertatzen denari buruzko informazioa bilduz".
Rover Perseverance
Martera 2021eko otsailaren 18an iritsi zen eta konplexuak diren zazpi tresna zientifiko berri zituen gainean. Horien helburua planetaren gainazala esploratzea da, iraganeko bizitza posible baten erakusleak bilatzea. Gainera, laginak hartzeko egina dago, horiek lurrera ekartzeko eta hala atmosfera xehetasun handiagoz aztertzeko.
Albiste gehiago gizartea
Gizon bat hil dute gaur goizean Bilbon, eta Ertzaintzak ikerketa abiatu du
Biktimak arma zuriz egindako zauriak zituen bularrean, eta oraindik ez dute identifikatu.
Ertzaintzak abiadura kontrolatzeko kanpaina bat egingo du datorren astean
2024an, EAEko errepideetan trafiko-istripuetan hildako pertsonen % 32 abiadura desegokiarekin lotutako ezbeharretan zendu ziren.
![(Foto de ARCHIVO)
[Sevilla] [Comunicacion.Csic.Andalucia] Ndp Científicos Del Csic Participan En La Obtención De La Escala De Riesgo Genético De Alzheimer Más Completa
REMITIDA / HANDOUT por CSIC
Fotografía remitida a medios de comunicación exclusivamente para ilustrar la noticia a la que hace referencia la imagen, y citando la procedencia de la imagen en la firma
04/9/2025](https://s7g10.scene7.com/is/image/eitb/alzheimer:eitb-banner?$eitb-banner$&fmt=webp-alpha&qlt=80)
43.700 pertsonak baino gehiagok dute alzheimerra Euskal Herrian: prebentzioa oinarrizkoa duen erronka handia
Adituen arabera, 2050. urterako 120.000 pertsona baino gehiago izan daitezke kaltetuak. Senideen eta zaintzaileen elkarteek zaintzen dituztenen eskubideak aitortzearen garrantzia azpimarratu dute, eta ikusezin bihurtu ohi den lan hori nabarmendu dute.
Bi aktibista Kursaaleko zubitik zintzilikatu dira, Palestinaren aldeko manifestazio jendetsuaren ostean
Zinemaldiak eskaintzen duen foku mediatikoa aprobetxatuz, milaka pertsonak manifestazioa egin dute gaur arratsaldean Gipuzkoako hiriburuan. Amaieran, bi ekintzaile Kursaaleko zubitik zintzilikatu dira eta ordubetez baino gehiagoz eten dute trafikoa zubian, bai ibilgailuentzat, bai oinezkoentzat.
Bi ekintzaile Zurriolako zubitik zintzilikatu dira Donostian, Palestinaren alde egin duten manifestazioan
3.000 lagun bildu dira Gipuzkoako hiriburuan Gazan gertatzen ari den genozidioaren aurkako manifestazioan, Zinemaldiaren bigarren egunean. 19:30ean, bi ekintzaile Zurriolako zubitik zintzilikatu dira, eta dozenaka lagunek Kursaaleko zubia moztu dute bai ibilgailuentzat bai oinezkoentzat.
Esako urtegia bere edukieraren % 23an dago, azken urteetako mailarik txikienean
Nafarroako urtegiak edukieraren % 41ean daude batez beste. Esan, ostera, egoera bereziki zaila da. Urtegiko irudiak, drone batekin grabatuak.
Euskararen aldeko giza kate historikoa egin dute Igorren
700 lagunek baino gehiagok euskararen aldeko giza kate historikoa egin dute Igorren (Arratia). Arratiarrek gure hizkuntzaren aldeko irudi sinboliko zirraragarri eta indartsua osatu dute.
'Ibaitik Itsasora' martxa Hendaian amaitu da, Euskal Herrian zehar palestinar herriaren alde ibili ondoren
Ehunka pertsonak "genozidioa amaitzeko" eta "Israeli boikota egiteko" eskatu dute lau orduz Hendaiako kaleetan, eta "Europaren konplizitatea" salatu dute.
20 urteko gizon bat atxilotu dute Barakaldon, polizia-patruila bat jo, agente bati ukabilkada eman eta ihes egiteagatik
Ohe baten azpian eta poltsa batzuekin estalita aurkitu zuten ertzainek. Atxilotuak polizia-aurrekari ugari ditu, eta bikotekide ohiarengana hurbiltzea debekatzen zion kautelazko neurri bat urratu zuen ostegunean.
AP-1 autobidea itxi dute Eskoriatzan, Gasteizko noranzkoan, furgoneta batek eta kamioi batek talka egin ondoren
Istripua 08:50ean jazo da. Bertaratu diren osasun langileek furgoneta gidaria artatu behar izan dute, eta Txagorritxuko Ospitalera eraman dute.