Nolakoa da Marteko eguraldia? EHUren ikerketa batek argitu du batez besteko tenperatura -55 ºC-koa dela
2021ean Marteko Jezero kraterrera iritsi zen rover Perseverance-ari esker NASAk datu bilketa handia egin du planeta gorriaren inguruan. Ikerketa horretan Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) planeta-zientzia taldeak hartu du parte. Hain zuzen, tenperaturaren eta presioaren urtaroko eta eguneroko zikloen azterketa gidatu du, baita prozesu oso desberdinek beste denbora-eskala batzuetan eragindako aldaketa handiak ere bai. Datu horiek gaur argitaratu dira 2023ko urtarrileko Nature Geoscience aldizkarian.
Datuak lortzeko, ezinbestekoa izan da roverrak soinean zeraman MEDA (Mars Environmental Dynamics Analyzer) izeneko gailua. Horri esker jakin izan da Marten egun batek Lurrean baino ia 40 minutu gehiago irauten duela eta kraterrean airearen tenperatura nabarmen aldatzen dela egunetik gauera. Gainera, jakin da "dust evil" izeneko haize zurrunbiloak kraterraren inguruan ugariagoak direla beste planeta osoan baino, bai eta zurrunbilo horien funtzionamendua ere nolakoa den ikusi dute.
Jezero kraterrean, airearen batez besteko tenpertura -55 ºCkoa da, eta egunaren eta gauaren artean 50-60 graduko aldea egon ohi da, bildutako datuen arabera.
MEDA gailuari esker planeta gorriko klima ezagutu ahalko da, eta, Agustin Sanchez Vegak, Bilboko Ingeniaritza eskolako katedradunak, esan du: "MEDA zehaztasun handiko neurri meteorologikoak ematen ari da, Marteko atmosfera eskala lokaletatik metro batzuetara karakterizatzeko aukera ematen dutenak, planetaren eskala globalean bezala, milaka kilometrora gertatzen denari buruzko informazioa bilduz".
Rover Perseverance
Martera 2021eko otsailaren 18an iritsi zen eta konplexuak diren zazpi tresna zientifiko berri zituen gainean. Horien helburua planetaren gainazala esploratzea da, iraganeko bizitza posible baten erakusleak bilatzea. Gainera, laginak hartzeko egina dago, horiek lurrera ekartzeko eta hala atmosfera xehetasun handiagoz aztertzeko.
Albiste gehiago gizartea
Bittor Arginzonizen Etxebarri erretegiak munduko bigarren jatetxe onena izaten jarraitzen du
Peruko Maido jatetxea munduko onena izendatu dute The World 's 50 Best Restaurants 2025 sarietan. Bestalde, Etxebarri erretegiko Mohamed Benabdallah aljeriarra munduko sommelier onena izendatu dute.
Abadia Saria jaso du Gure Zirkuak
Gure Zirkuak aurtengo Abadia Saria jaso du gaur arratsaldean, Arrateko gainean (Eibar) egindako ekitaldian, komunitate oso bati “elkarrekin euskaraz bizi eta sentitzeko plaza berritzailea” eskaintzeagatik. Eider Mendoza diputatu nagusiaren eskutik jaso dute Abadia Sariaren oroigarria –Iñigo Aristegui Telloren Zazpi Petaloak eskultura– Gure Zirkuko kideek.
Beskoitzek ikastola berria izango du 2026-2027 ikasturtean
Egun dauden prefabrikatuetatik gertu, lursail bat erosi du Beskoitzeko Udalak eta bertako zati bat ikastolarentzat izango da. Herri Urratsen lortutako diruari esker eta Euskal Herri osotik iritsitako elkartasunari esker, Seaskak milioi bat euroko inbertsioa egingo du. Irailean lanak hasiko dira, eta hurrengo ikasturtean hasiko lirateke Beskoitze aldeko 50 haur inguru baldintza duinetan euskaraz ikasten.
Ehgamek Bilbao Bizkaia Harro ekimena boikoteatzeko deia egin du
EAJk Harrotasunaren Nazioarteko Eguna “bereganatu eta turistifikatu" nahi duela salatu du eta E28 Koordinadorak ekainaren 28rako deitutako manifestazio “herrikoi eta aldarrikatzailera” joateko deia egin du.
500 ekitalditik gora antolatu dituzte 2025eko sanferminetarako
Ostegun honetan aurkeztu dute sanfermin jaien egitarau ofiziala, eta iragarri dutenez, hilaren 14an Sorotan Bele talde gipuzkoarrak emango dio amaiera bederatzi eguneko zoramenari, Gazteluko plazako agertokian.
Alerta laranja Araba eta Nafarroa hegoaldean, arratsalderako iragarrita dauden prezipitazio handiengatik
Tenperatura maximoak 27 eta 35 graduren artean kokatuko dira, tokiaren arabera. Arratsaldetik aurrera baliteke ekaitzak jo eta zaparrada trumoitsuak botatzea. Hori dela eta, alerta laranja ezarriko dute Araba eta Nafarroa hegoaldean.
Klima-aldaketaren ondorioak Euskadin: 0,3 °C gehiago hamarkada bakoitzeko, bero-bolada gehiago eta itsasoaren tenperatura gora
Eusko Jaurlaritzak egindako txosten batek ohartarazi du berotze globalak gero eta ondorio handiagoak dituela Euskadin. Tenperaturak etengabe igo dira 1970etik, bero-boladen egunak bikoiztu dira eta itsas mailak erritmo bizkorrean egiten du aurrera. 2023an, itsasoaren batez besteko tenperatura inoizko altuena izan zen.
Nafarroako Unibertsitatea eta EHU, munduko 600 unibertsitate onenen artean
Massachusettseko Institutu Teknologikoak (MIT) lehen postuari eusten dio, hamalau urtez; ostean, Londresko Imperial College eta Stanfordeko Unibertsitatea daude.
Arartekoak Osakidetzan inbertsioa areagotzearen garrantzia azpimarratu du, herritarren kexak ikusita
Ines Ibañez de Maeztuk adierazi du Osasun Itunaren ostean hartuko diren neurrien esperoan dagoela, egoera hobetuko duten itxaropenarekin. "Etxebizitza eskubidea bete egiten dela bermatuko duten politika publikoen aldeko apustu irmoa" ere eskatu du.
Scientia School enpresak Pryconsa konpainiari saldu dio Amara auzoko Karmelo ikastetxea hartzen zuen eraikina
Scientia Schoolek azaldu duenez, 2019an erosi zuen ikastetxea, baina "matrikulen kopuruak behera egin zuen etengabe". "Egoera horrek itxiera ekarri zuen", gogorarazi du.