2024. urtea historiako beroena izan da Europan, Copernicus eta MMEren txosten baten arabera
Erregistroak daudenetik, 2024. urtea Europako beroena izan zen, Copernicuseko Klima Aldaketaren Zerbitzuaren (C3S) eta Meteorologiaren Mundu Erakundearen (MME) txostenaren arabera. Arreta bereziz erreparatu diote Valentziako GOIDI gisako fenomeno klimatikoei.
Neurketa egiteko erabili diren datuen arabera, Europako erdialdeko, ekialdeko eta hego-ekialdeko eskualdeetan, iaz neurtutako tenperaturek markak hautsi zituzten, eta zenbait tokitan 2-3 ºC-ko anomaliak izan ziren batezbestekoaren gainetik, Espainiako hegoaldean barne.
C3Sren datuen multzoaren arabera, iaz Europako batez besteko tenperatura 1991-2020 tartean baino 1,5 ºC gradu altuagoa izan zen, eta 2020ko errekorra gainditu zen (0,3 ºC).
Gainera, iaz Europako itsasoen tenperatura inoizko altuena izan zen, 0,7 ºC egin zuen gora batez beste, eta Mediterraneoan, 1,2 ºC.
Adituek gogorarazi dute Europaren berotze-abiadura mundu mailakoa bikoizten ari dela, eta iazko egunen % 45 batezbestekoa baino askoz beroagoak izan zirela.
2024ko Europako Klimaren Egoerari buruzko txostenak, halaber, ekialdeko Europako lehorteen, prezipitazio-eskasiaren eta kontinentearen mendebaldeko hezetasunaren arteko kontrastea azpimarratu du. Izan ere, 1950az geroztik bildutako datuei erreparatuta, 2024 urte euritsuenetako bat izan zen.
Depresioaren eta uholdeen eraginez (horien artean Valentziako GOIDIa nabarmendu dute), 335 pertsona hil ziren eta 413.000 bat pertsonak pairatu zituzten fenomeno horrek eragindako kalteak.
"Txostenak erakusten du klima aldaketak gogor kolpatzen duela Europa", esan du Elisabeth Hamdouch Europako Batzordeko lurreko behaketa unitatearen presidenteordeak.
Samantha Burgess Epe Ertainerako Aurreikuspen Meteorologikoen Europako Zentroko kideak azaldu duenez, GOIDIa izan zenean, Espainiako prezipitazioen errekorrak hautsi ziren ordubetean, sei orduan eta 24 orduan neurtutako datuei dagokienez: maximoa 771,8 milimetrokoa izan zen, Espainian neurtutako bigarren altuena.
Prezipitazioen intentsitatea klima-aldaketarekin lotuta dagoela esan zuten bai Burgessek bai Carlo Buontempok, C3Sren zuzendariak; izan ere, atmosferako eta itsas azaleko tenperaturak altuagoak izateak hodeietan ur-lurruna metatzea dakar.
Albiste gehiago gizartea
Baso-sute arriskua oso handia izango da Nafarroan ostegunetik larunbatera
Aurreikuspenen arabera, arriskua nabarmen murriztuko da larunbateko azken orduan, prezipitazio-fronte bat sartuko baita.
Euskararentzat "arkitektura juridiko berria" eskatu du Kontseiluak, "langile publikoek euskararen ezagutza izatea" bermatzeko
Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bagera Donostiako euskaltzaleen elkarteak deituta, bilkura egin dute, arratsaldean, Donostiako epaitegi batek euskararen aurka kaleratu berri duen epai bat salatzeko. Idurre Eskisabel Kontseiluko idazkari nagusiaren hitzetan, "ezinbestekoa da euskarari behar duen arkitektura juridiko berria eskaintzea", "botere judizialetik ezarritako blokeoa gainditzeko".
Palestinaren aldeko mobilizazioak egingo dituzte ostegunean Hego Euskal Herrian
Protestak eguerdian eta arratsaldean izango dira, Gasteizen, Bilbon eta Iruñean.
EHUk 247 milioi euroko egitasmoei uko egin die Israelen parte hartzea dutelako
Joxerramon Bengoetxea errektorearen hitzetan, “herri palestinarraren genozidioaren auzia lehentasuna da” EHUrentzat. Gogorarazi du 2024ko apiriletik ez dutela harremanik Palestinan egindako krimenak gaitzesten ez dituzten unibertsitate eta erakundeekin.
EHUk uko egin dio 247 milioi euroko ikerketa-proiektuetan parte hartzeari, Israelekin loturak zituztelako
Joxerramon Bengoetxea Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) errektoreak asteazken honetan berretsi duenez, "Palestinako herriaren genozidioaren auzia lehentasuna da gure unibertsitatean", eta aditzera eman du EHUk uko egin diela, azken hilabeteetan, 247 milioi euroko ikerkuntza-proiektuei, biomedikuntzaren edo konputazio-zientzien arloetan, proiektu horiek Israelgo estatuarekin zuten loturagatik. Agerraldian, Bengoetxeak Europako Batzordeari eta Espainiako Gobernuari eskatu die Israelgo unibertsitateak, ikerketa-zentroak eta erakundeak bazter utz ditzatela ikerketa elkarlanak, akademikoak edo kulturalak laguntzeko europar funtsetatik.
Labar pinturak dituen historiaurreko aztarnategi bat aurkitu dute Gamiz-Fikan
Bizkaiko Foru Aldundiak jakinarazi duenez, Juan Carlos Lopez Quintanak eta Juan Carlos Izagirrek aurkitu zuten, Atxispeko San Pedro ermitaren ingurunea berreskuratzeko interbentzio programa baten baitan, 2025eko ekainaren 26an. Haitzuloa ikertu duten adituen arabera, eremu kantauriarrean dokumentatutako lehen hipogeo mistoa da.
Pertsona bat hil da Tafallan furgoneta baten eta uzta biltzeko makina baten artean izandako istripuan
Polizia-iturriek jakitera eman dutenez, istripua 09:00etan gertatu da, NA-132 errepidean, Tafalla parean, eta hildako pertsona furgonetan zihoana da.
San Mamesera sartzeko inguruak jarraitzaile zuri-gorriz bete dira, Txapeldunen Ligako hitzorduan
Zuri-gorriek Arsenalen aurka neurtuko dituzte indarrak astearte honetan, Txapeldunen Ligako 1. jardunaldiko neurketan. Athleticeko milaka zale bildu dira gaur arratsaldean partida honetan, taldea animatzeko helburuarekin.
Osakidetzak 10.000 haurtxo immunizatuko ditu bronkiolitis akutuaren aurka
Hasieran, katarroaren antzeko sintomak agertzen dira, hala nola mukiak, eztula edo sukarra, baina egun batzuen buruan beste sintoma batzuk ager daitezke, adibidez, arnasa hartzeko zailtasunak, txistuak edo nekea, eta neke horrek esnea hartzean eragiten die haurtxoei.
CIC bioGUNEren ikerketa batek gibeleko minbizi arraro eta oldarkor bat tratatzeko bide berri bat aurkitu du
Aurkikuntzek iradokitzen dutenez, zelulen barruan magnesioa garraiatzeaz arduratzen den CNNM4 proteinaren blokeoak tratamendu zuzen, seguru eta eraginkorra eskain lezake, minbizi horren aurkako terapia pertsonalizatuetarako bide berriak irekiz.