Sei herrialde kutsatzaileenak
Herrialde gutxi batzuek sortzen dute klima-aldaketaren eragile diren gasen kopururik handiena. Beraien artean elkarte bat sortu dezakete, planetaren hondamendia saihesteko. Zergatik ez dute egiten?
Munduko ekonomiarik kutsatzaileenak Txina, Estatu Batuak, Europar Batasuna, Japonia eta Errusia dira. Munduko CO2 isurien bi herena sortzen dute. Beraien arteko hitzarmen bat isurpenak murrizteko lorpen historikoa izan liteke. Baina beraien arteko interesak hain kontrajarriak direnez, akordio bat oraingoz ezinezkoa dela. Seiren artean bilioi bat tona CO2 jaurtitzen dute airera; Txinak bakarrik, Estatu Batuek eta Europar Batasunak batera baino gehiago.
Hurrengo herrialde kutsatzaileenak ondorengo zazpi hauek dira: Hego Korea, Australia, Saudi Arabia, Kanada, Iran, Indonesia eta Brasil. Munduko isurpenen ehuneko 10 sortzen dute. Bi taldeak batera hartuta, 13 kutsatzaileenak munduko CO2 isurpenen hiru laurdenak sortzen dituzte. Denen artean aireratutako gasak murrizteko mundu mailako plan bat adostuko balute, gainerako herrialdeak bide berdina jarraitzera behartuko lituzkete.
Baina hori lortzeko aukerak oso urriak dira. Txinak esan duenez, 2030era arte ez da hasiko isurpenak murrizten; Estatu Batuetan, presidenteak ukatu egiten du klima-aldaketa datorrenik, eta ez du nahi inongo konpromisorik hartu. Eta Errusiak ez dauka interesik aldaeta klimatikoaren aurka ezer egiteko, bere ekonomia gasa eta petrolioaren salmentan oinarrituta dagoelako. Mundu mailan errekin hauen kontsumoa jaitsiko balitz, ekonomia errusiarraren zutaberik garrantzitsuena arriskuan jar liteke.
Isurpen-eskubidean oinarritutako sistema bat
Irtenbide bat zera izan liteke: mundu mailan isurpen-eskubidean oinarritutako sistema bat indarrean jartzea, 13 herrialde kutsatzaileen aldetik. Eskubideen salerosketa egiteko sistema bat, Europar Batasuneko alor batzuetan dagoeneko martxan dagoen moduan. Sistema sinplea izango liteke: kutsatu nahi duenak horretarako eskubidea ordaindu behar izatea. Beraz, arlo horretan aurreztu nahi duten enpresek teknologia berrietan inbertitu beharko lukete.
Horrekin batera kreditu-sistema bat mundu mailan jartzea, herrialde pobreenei teknologia garbiak erosten laguntzeko. Oraingoz, sistema hori ezartzea erraza ez dirudien arren, etorkizunean gauzak alda daitezke.
Albiste gehiago mundua
Parazetamola, haurdunaldia eta autismo-arriskua: ikerketa askok ezeztatzen dute korrelazio hori
Zientzialarien esanetan, parazetamola beste edozein aukera baino hobea da haurdun dauden emakumeen mina arintzeko. Gainera, seme-alaba autistak dituzten familiak estigmatizatzeko arriskuaz ohartarazi dute, beraiek eragindakoa izan daiteken ustea zabal daitekeelako.
Jimmy Kimmelen programa bueltan da, Charlie Kirken hilketari buruzko iruzkinengatik bertan behera geratu ostean
"Jimmy Kimmel Live!" umorezko late night arrakastatsua ABC katera itzuliko da, saioa kendu izanak Ameriketako Estatu Batuetan sortutako polemikaren ostean.
Beste hamaika herrialdek onartu dute Palestinako Estatua
Frantzia, Belgika, Luxenburgo, Andorra, Malta, Monako eta San Marino izan dira pausoa ematen azkenak, New Yorken bi estatuen konponbidea gauzatzeko pausoak zehazteko asmoz egindako goi bileran.
Trumpek parazetamola autismoarekin lotu du, ebidentzia zientifikorik ez dagoen arren
Donald Trumpen Gobernuak lotura posible bat aurkitu omen du autismoaren eta haurdunaldian parazetamola kontsumitzearen artean. AEBko presidenteak Etxe Zurian iragarri du aurkikuntza, adituek teoria horren sendotasun zientifikoa zalantzan jartzen duten arren.
Albiste izango dira: Nazio Batuen Batzar Nagusia, Zinemaldia eta eguraldia
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Palestinako Estatuaren aitortza erdigunean dela abiatuko da NBEren 80. Batzar Nagusian
Erresuma Batuak, Kanadak, Australiak, Portugalek eta Frantziak aitortu dute ofizialki Palestinako Estatua, goi-bileraren bezperan. Horren aurrean, Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroak esan du ez dela inolaz ere Palestinako Estaturik egongo, eta Bezalel Smotrich zein Itamar Ben Gvir Israelgo ministroek Zisjordania anexionatzea proposatu dute, Palestinako Estatua aitortzeko erabakiei erantzuteko.
"Ondorio juridikoak baino, garrantzi politikoa du nazioarteak Palestina aitortzeak"
Victor Amado EHUko Historia Garaikideko irakasleak uste du onarpenarekin Palestinak nazioarteko zilegitasuna irabaziko duela, Netanyahuren erregimen gero eta isolatuagoaren aurrean.
NBEk gerra eta gizateriaren aurkako krimenak leporatu dizkio Errusiari, Ukrainan egindako gehiegikeriengatik
Ikertzaileek Ukrainako zibilen aurkako eraso indiskriminatuak salatu dituzte.
EBko Zibersegurtasun Agentziak "hirugarrenen zibereraso" bati egotzi dizkio zenbait aireportutan asteburuan izandako gorabeherak
Egoera horren ondorioz, aireportuek eskuz izapidetu behar izan zituzten fakturazioak eta ontziratzeak, boligrafo eta papelez. Ondorioz, hegaldi asko atzeratu eta bertan behera utzi behar izan zituzten lehen orduetan, nahiz eta gorabeherak asteburu osoan zehar izan.
Frantziak eta Erresuma Batuak Palestina estatu gisa aitortzeagatik errepresaliarik ez hartzeko eskatu diote Israeli
Alemaniak oraingoz ez du Palestina estatu gisa aitortzeko asmorik. Are gehiago, bide horretan pausorik eman aurretik balizko bake negoziazioek zer ematen duten itxarotea defendatu du.