Ameriketako Estatu Batuetako boto sistema bitxia
Donald Trumpek behin eta berriz ohartarazi du hauteskunde hauetan egon daitekeen iruzurraren inguruan, batez ere posta bidezko botoen inguruan, eta horrek alarmak piztu ditu. Zer gertatuko da, ordea, Trumpek hauteskundeak galtzen baditu?
AEBko hautesleek ez dute zuzenean hautagaia aukeratzen. Zeharka aukeratzen dute presidentea 538 hautagai edo ordezkari aukeratuz. Guztiz proportzionala ez den sistema baten arabera banatuta daude horiek 50 estatuen artean. Adibidez, Kaliforniak, 39 milioi biztanlerekin, 55 ordezkari ditu. Ostera, milioi bat biztanle baino gutxiago duten zortzi estatutan hiruna ordezkari hautatzen dituzte. Irabazten duen hautagaiak estatu horretan ordezkari guztiak bereganatzen ditu. 270 ordezkari lortzen dituen hautagaiak irabazten ditu hauteskundeak.
Duela 20 urte Floridan George W. Bush errepublikanoa eta Al Gore demokrata botoetan ia parekatuta geratu ondoren, Auzitegi Gorenak Bushi eman zion garaipena. Hautagai errepublikanoak estatu honi zegozkien 27 ordezkariak eraman zituen. Maine eta Nebraskako banaketa sistema proportzionalaren salbuespenaz gain, gainerako estatu guztietan irabazleak ordezkari guztiak bereganatzen ditu.
Gerta daiteke duela lau urte gertatutakoa. Hillary Clintonek lortu zituen boto gehien, 65,8 milioi lortu baitzituen berak, eta 62,9 milioi, berriz, aurkariak. Trumpek ordezkari gehiago lortu zuenez, baina, horrek irabazi zituen hauteskundeak.
Hauteskunde hauetan, gainera, estatu errepublikanoetan gutxieneko taldeei murrizketak jarri dizkiete botoa emateko.
Datozen hauteskundeetan ondorengo organoak hautatuko dira:
Ordezkarien Ganbera: Azaroaren 3an, Ordezkarien Ganberako 435 kideak hautatuko dira. Bi urtetik behin hautatzen dira. 2018ko hauteskundeetan, Alderdi Demokratak irabazi zituen hauteskundeak, 232 ordezkari eskuratuta. Alderdi Errepublikanoak, berriz, 197 lortu zituen.
Senatua: Goi Ganberako ordezkarien herena bi urtetik behin hautatzen da. Bi senatari hautatzen dira estatu bakoitzeko. Azaroaren 3an, 33 senatari hautatuko dituzte. Gaur egun, errepublikanoek dute gehiengoa: 53 eserleku errepublikano eta 47 demokrata daude.
Gobernadoreak: Egun berean, 11 estatutako gobernadoreak ere hautatuko dituzte. Gaur egun, 50 gobernadoreetako 26 errepublikanoak dira, eta 24, berriz, demokratak.
Albiste gehiago mundua
Tel Aviv, Haifa, Beersheba eta bi hegazkin base misilekin eta droneekin eraso ditu Iranek
Abas Araqchi Irango Atzerri ministroak Genevan esan duenez, Israelen "erasoa gelditu eta erasotzailea epaitzen dutenean diplomaziari berriz heltzeko prest daude".
UNICEFek ohartarazi du denbora amaitzen ari dela Gazan: "Haurrak egarriz hiltzen hasiko dira"
Ia ez dago edateko urik Gazako Zerrendan, Isralek ezarritako blokeo humanitarioaren eraginez. NBEk azpimarratu duenez, erabaki politikoa da.
AEBko hedabideen arabera, Trumpek dagoeneko onartu ditu Irani eraso egiteko egitasmoak
CBSren arabera, Trumpek oniritzia eman dio aireko erasoekin Israeli laguntzeari. 'The Wall Street Journal' egunkariaren arabera, astearteko azken orduan, Trumpek goi aholkulariei esan zien azken erabakia atzeratzen ari zela, Teheranek programa nuklearra uzteko erabakiaren zain.
Sanchezek NATOri jakinarazi dio ez duela defentsako gastua gehiago igoko, eta % 5eko igoera "irrazionaltzat" jo du
Espainiako Gobernuko presidenteak aldarrikatu du gobernu bakoitzak "sakrifizio" jakin batzuk egin zein ez egin erabakitzea zilegi dela, hala nola zergak igotzea eta zerbitzu publikoak eta gizarte-prestazioak murriztea.
Israelek Arakeko ur astunen erreaktorea bonbardatu du, Iranen
Israelen erasoek Iranen azpiegitura militar eta nuklearra murriztu dute, eta 224 lagun hil egin dituzte, persiar Gobernuaren datu ofizialen arabera
Gazako agintariek jaioberriak elikatzeko premiazko laguntza eskatu dute
Horrez gainera, Osasun Ministerioak salatu duenez Gazako erietxeetan soilik hiru egunerako erregaia gelditzen zaie. Bestetik, 25 pertsona hil eta 120 baino gehiago zauritu dira janari zain zeudenean.
Israelek Teherango hainbat auzo eta toki bonbardatu ditu, tartean Ilargi Gorriaren eraikin bat
Joan den ostiral goizaldean Israelek Iranen aurkako erasoa abiatu zuenetik, Teheranek 400 misil balistiko eta ehunka drone jaurti ditu Israelen aurka.
Irango buruak AEBri mehatxu egin, eta adierazi du Israelekin duen gatazkan sartuz gero "ondorio konponezinak" izango direla
Ali Khameneik azpimarratu duenez, Teheranek "irmo jarraituko du inposatutako gerra baten aurrean, inposatutako bake baten aurrean bezala"
Trumpek dio badakitela non dagoen Khamenei, baina "oraingoz" ez omen dute hilko : "Jomuga erraza da"
"Gure pazientzia bukatzear da", azpimarratu du AEBko presidenteak, eta Irani "baldintzarik gabe amore eman" dezala eskatu dio.
Aire erasoek ez dute etenik Israelen eta Iranen artean
Gaur arratsaldean Iranek alarma antiaereoak piztu ditu Israelgo hegoaldean, ostiraletik egindako hamargarren erasoan. Iranen ere, bonbardaketak izan dira berriro Teherango kaleetan.