Covid-19aren kontrako txertoek 20 milioi heriotza saihestu zituzten munduan 2020 eta 2021 bitartean
Koronabirusaren aurkako txertoek mundu mailan izandako eraginaren inguruko lehen ikerketaren arabera, inokulazioek gerta zitezkeen 31,4 milioi heriotzetatik 19,8 saihestu zituzten pandemiaren lehen urtean (2020ko abendutik 2021eko abendura).
The Lancet Infectious Diseases aldizkari zientifikoan jasotako ikerlanaren arabera, ia 20 milioi heriotza horietatik 7,5 milioi COVAX ekimenarekin babestutako herrialde pobreei dagozkie. COVAX txertoak modu berdinzalean banatzeko ekimena da, eta batez ere diru-sarrera txiki eta ertainak dituzten herrialdeak ditu jomuga. Dena dela, COVAXek berak ezarritako helburua (hainbat herrialdetan biztanleriaren gutxienez % 20 babestea) ez betetzearen ondorioz, 156.900 heriotza izan dira. Ikerketaren egileen arabera, kopuru txikia da mundu zabalean saihestu diren heriotza guztiekin alderatuta, baina gehienak (132.700) Afrikako 31 herrialdetan ekidin zitezkeen.
Munduko Osasun Erakundearen (MOE) txertaketa helburuak bete izan balira (herrialde bakoitzean biztanleriaren % 40 bi dosi baino gehiagorekin babestea), bestalde, 599.300 bizi salbatuko lirateke.
Oliver Watson Londresko Imperial Collegeko mediku eta ikerlanaren egile nagusiaren esanetan, "gure emaitzek agerian utzi dute milioika bizi salbatu direla txertoei esker. Dena dela, gehiago egin zitekeen. MOEren helburuak bete izan balira, herrialde pobreetan izan diren bost heriotzetatik bat saihets zitekeen"
Txertoak oso arin egin eta banatu badira ere, lehen inokulazioa egin zenetik, 2020ko abendutik, 3,5 milioi pertsona hil dira covid-19ak jota.
Herrialde aberatsetan, gehiago
Ikerketak ondorioztatu duenez, heriotzen hiru laurdena baino gehiago (% 79, 15,5-19,8 milioi) prestakinek sintoma larriak ekiditeko zuten ahalmenari esker saihestu ziren. Beste 4,3 milioi transmisioaren jaitsierari eta osasun sistemaren karga arintzeari esker ekidin ziren.
Txertoaren eragina ezberdina izan zen epearen eta lekuaren arabera. Hala, 2021eko lehen zatian, diru sarrera txiki-ertainetako herrialdeetan eragin zuen batez ere (Indian, esaterako). Iazko bigarren zatian, aldiz, diru-sarrera handiko herrialdeetan igarri zen gehiago (murrizketa batzuk kenduta, gora egin zuten kutsatzeek).
Oro har, bizi gehiago salbatu ziren herrialde aberatsetan eta diru sarrera ertainekotan (12,2 milioi/ 19,8 milioi), bereziki azkarrago eta zabalago jardun zutelako. Datu bat horren erakusle: 10.000 biztanleko 2711 heriotza saihestu ziren herrialde aberatsetan; herrialde pobreetan, 66.
Albiste gehiago mundua
Txinan gero eta komunitate gehiago daude emakumeentzat bakarrik
Txinan goraldian daude elkarrekin bizitzea erabakitzen duten emakumeen komunitateak, familia tradizional bat eraiki beharrean. Beren burua zaintzeko libre bizitzea aldarrikatzen dute emakume horiek.
Kanadak AEBren aurka errepresalia gisa ezarritako muga-zergen zati bat kenduko du, Trumpekin akordioa errazteko
Gaia gertutik jarraitzen duten iturrien arabera, Carneyk % 25eko zergak kenduko ditu AEBk, Mexikok eta Kanadak sinatutako USMCA merkataritza libreko hiruko akordioaren estandarrak betetzen dituzten Estatu Batuetako merkantzientzat. Hala ere, Ottawak % 25eko muga-zergak mantenduko ditu altzairu eta aluminioarentzat, baita autoentzat ere.
Nord Stream gasbidearen sabotajeagatik Italian atxilotutako ukrainarrak Alemaniara estraditatzea errefusatu du
Gainera, akusatuak ukatu egin ditu Alemaniako justiziak egozten dizkion delituak.
NBEk Gazako gosetea izendatu izanaren gakoak
Azken asteetan, goseak eragindako berrehun heriotza baino gehiago erregistratu dira, martxoaren hasieratik Israelgo Gobernuak elikadura-laguntza eta oinarrizko beste hornidura batzuk blokeatu izanaren ondorioz. Hala ere, NBEk gosete egoera bat ofizialki deklaratu ahal izateko, zenbait baldintza bete behar dira.
NBEk ofizialki gosete egoera deklaratu du Gazan
Ehunka mila pertsona gose larrian daude eta krisia datozen asteetan areagotu egingo omen da.
Epaile batek debekatu egin du Alligator Alcatraz atxiloketa-zentroan migratzaile gehiago sartzea
Floridako Gobernuak Kathleen Williams magistratuaren epaia apelatuko duela iragarri du, deportazioak egiten jarraituko dutela ohartarazteaz gain.
Trumpek 450 bat milioi dolarreko isuna saihestu du apelazioan, iruzur egitea leporatuta zigortu ostean
Alabaina, Trump Erakundearen "enpresa-kultura mugatzeko" ezarritako kautelazko neurriak mantendu dituzte magistratuek. Ondarea puzteaz akusatuta dago, mailegu mesedegarriak eta bestelako finantza-onura batzuk lortzeko helburuarekin.
Gutxienez 18 hildako eta dozenaka zauritu Kolonbian izandako bi atentatutan
Gustavo Petro Kolonbiako presidenteak FARCeko talde disidenteetako bati —Erdialdeko Estatu Nagusia (EMC)— leporatu dio atentatuen erantzukizuna. Halaber, iragarri du talde hori talde terroristen zerrendan sartuko duela.
Netanyahuk "berehalako" negoziazioak agindu ditu bahituak askatzeko, asmo militarrei uko egin gabe
Negoziazioak agindu dituen egun berean berretsi du Israelgo Armadak "Gazako hiria hartu eta Hamas garaitzeko" aurkeztu dion plana.
Ehunka palestinarrek desplazamenduaren aurkako manifestazioa egin dute Gaza hirian: "Gaza gurea da"
Bart gauean, Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroak Gaza hiria hartzeko epeak laburtzeko agindu zion Armadari, inbasioaren hasiera aurreratuz. Kalkuluen arabera, milioi bat pertsona inguru bizi dira Gaza hirian, eta gainerako herritarren zati handi bat (2,1 milioi pertsona guztira) Gazako Zerrendaren hegoaldean.