Covid-19aren kontrako txertoek 20 milioi heriotza saihestu zituzten munduan 2020 eta 2021 bitartean
Koronabirusaren aurkako txertoek mundu mailan izandako eraginaren inguruko lehen ikerketaren arabera, inokulazioek gerta zitezkeen 31,4 milioi heriotzetatik 19,8 saihestu zituzten pandemiaren lehen urtean (2020ko abendutik 2021eko abendura).
The Lancet Infectious Diseases aldizkari zientifikoan jasotako ikerlanaren arabera, ia 20 milioi heriotza horietatik 7,5 milioi COVAX ekimenarekin babestutako herrialde pobreei dagozkie. COVAX txertoak modu berdinzalean banatzeko ekimena da, eta batez ere diru-sarrera txiki eta ertainak dituzten herrialdeak ditu jomuga. Dena dela, COVAXek berak ezarritako helburua (hainbat herrialdetan biztanleriaren gutxienez % 20 babestea) ez betetzearen ondorioz, 156.900 heriotza izan dira. Ikerketaren egileen arabera, kopuru txikia da mundu zabalean saihestu diren heriotza guztiekin alderatuta, baina gehienak (132.700) Afrikako 31 herrialdetan ekidin zitezkeen.
Munduko Osasun Erakundearen (MOE) txertaketa helburuak bete izan balira (herrialde bakoitzean biztanleriaren % 40 bi dosi baino gehiagorekin babestea), bestalde, 599.300 bizi salbatuko lirateke.
Oliver Watson Londresko Imperial Collegeko mediku eta ikerlanaren egile nagusiaren esanetan, "gure emaitzek agerian utzi dute milioika bizi salbatu direla txertoei esker. Dena dela, gehiago egin zitekeen. MOEren helburuak bete izan balira, herrialde pobreetan izan diren bost heriotzetatik bat saihets zitekeen"
Txertoak oso arin egin eta banatu badira ere, lehen inokulazioa egin zenetik, 2020ko abendutik, 3,5 milioi pertsona hil dira covid-19ak jota.
Herrialde aberatsetan, gehiago
Ikerketak ondorioztatu duenez, heriotzen hiru laurdena baino gehiago (% 79, 15,5-19,8 milioi) prestakinek sintoma larriak ekiditeko zuten ahalmenari esker saihestu ziren. Beste 4,3 milioi transmisioaren jaitsierari eta osasun sistemaren karga arintzeari esker ekidin ziren.
Txertoaren eragina ezberdina izan zen epearen eta lekuaren arabera. Hala, 2021eko lehen zatian, diru sarrera txiki-ertainetako herrialdeetan eragin zuen batez ere (Indian, esaterako). Iazko bigarren zatian, aldiz, diru-sarrera handiko herrialdeetan igarri zen gehiago (murrizketa batzuk kenduta, gora egin zuten kutsatzeek).
Oro har, bizi gehiago salbatu ziren herrialde aberatsetan eta diru sarrera ertainekotan (12,2 milioi/ 19,8 milioi), bereziki azkarrago eta zabalago jardun zutelako. Datu bat horren erakusle: 10.000 biztanleko 2711 heriotza saihestu ziren herrialde aberatsetan; herrialde pobreetan, 66.
Zure interesekoa izan daiteke
Europako Justizia Auzitegiak ohartarazi du EBko estatu guztiek onartu behar dituztela batasuneko edozein herrialdetan egindako sexu berekoen arteko ezkontzak
Europako auzitegiak betebehar horren berri eman du Alemanian ezkondutako bi poloniarri eragiten dien kasu baten harira; izan ere, Poloniako Erregistro Zibilean ezkontza ziurtagiria transkribatzeko eskatu zuten bi gizonek, ezkontza han aitor zezaten, baina agintariek ukatu egin zieten.
Maduro: "Venezuelak ez du amore emango, garaiezinak gara"
Horrela mintzatu da Nicolas Maduro Venezuelako presidentea AEBrekin duen harreman gatazkatsua dela eta. Soles Kartela atzerriko erakunde terrorista izendatu du Washingtonek, eta maniobra militarrak egiten dabil Karibe itsasoan.
Ukrainak urratsak eman ditu AEBk bultzatutako bake planean, akordio "justu" bat lortzeko, subiranotasuna galdu gabe
Zelenskik nazioarteko bazkideen babesa eskertu du eta gerraren amaierarako urrats "eraginkorrak" eta "bideragarriak" bermatzea eskatu du.
Marco Rubio, Trumpen bake planaren inguruan Ukrainako ordezkaritzarekin bildu ostean: "Dezente aurreratu dugu"
Trumpek Ukrainarako aurkeztu duen bake plana aztertzen ari dira Genevan Europako segurtasun arduradunak Ukrainako eta AEBko ordezkariekin. AEBko Estatu idazkariak ziurtatu du Ukrainako ordezkariekin izandako bilera "orain arteko emankorrena" izan dela.
Hezbollahko buruzagietako bat hil du Israelek, Beirut hegoaldean
Gutxienez beste lau pertsona hil eta beste 28 zauritu dituzte eraso horretan.
21 palesinar hil eta 83 zauritu ditu Israelek azken 24 orduetan, Gazan
Hamas mugimendu islamista palestinarrak ohartarazi du Gazako su-etena hausteko arrisku handia dagoela azken orduetako erasoen ondorioz, eta goi-mailako ordezkaritza bat bidali du Kairora, nazioarteko bitartekariekin egoera aztertzeko.
Iberiak eta beste konpainia batzuek bertan behera utzi dituzte Venezuelarako hegaldiak AEBk alerta igorri ostean
AEBko Abiazio Administrazio Federalak (FAA) ohartarazi du "kontu handiz" zeharkatzeko Karibe itsasoaren hegoaldea eta Hego Amerikako herrialdea.
Trumpek ziurtatu du bere bake proposamen polemikoa ez dela Ukrainarentzat duen "azken eskaintza"
"Bakea lortzea nahiko genuke. Aspaldi izan behar zen. Errusia eta Ukrainaren arteko gerra ez litzateke gertatu behar. Ni orduan presidente izan banintz, ez litzateke horrelakorik jazoko. Amaiera eman nahian gabiltza, modu batera zein bestera", gaineratu du.
Erregai fosilei aipamenik egiten ez dien amaierako dokumentu bat onartu dute COP30 biltzarrean
Greenpeace eta Ekologistak Martxan elkarteek Brasilgo goi-bileran adostutako akordioa kritikatu dute, erregai fosilen eta deforestazioaren alboratzea bazter uzten dituelako.
Brasilgo Poliziak Bolsonaro atxilotu du
Presidente ohia, estatu-kolpe saiakeragatik kondenatua, etxean betetzen ari zen atzipenaldia.