Frantzisko, Eliza eraldatu nahi izan zuen aita santu apala
Jorge Mario Bergoglio, Eliza Katolikoaren 266. aita santua, latinoamerikar jatorriko lehena, eta aita santu egin duten jesuita bakarra, gaur hil da, 2025eko apirilaren 21ean.
2013ko martxoaren 13an izendatu zuten aita santu, Benedikto XVI.aren lekua hartuta. Frantzisko izena aukeratu zuen bere ibilbide berrirako, Asisko santuaren ohorez ("pobreziaren eta bakearen gizona", bere hitzetan). "Eliza txiro bat nahiko nuke, txiroentzako dena", esan zuen konklabea bukatu eta hiru egunera.
Hasieratik, kutsu pertsonala eman zion Elizari, eta berriztatzeko ahaleginean askoren miresmena bereganatu zuen, baita hainbat elizgizonen mesfidantza ere.
Buenos Airesko Flores auzoan jaio zen, 1936ko abenduaren 17an, familia katoliko batean. Bost anairen artean zaharrena zenak kimikari gisa jardun zuen Jesusen Konpainian sartu aurretik.
Bizimodu apalagatik nabarmendu dute, Vatikanoko Jauregi Apostolikoa aukeratu beharrean Andre Maria egoitzan bizitzea erabaki izana, besteak beste.
Aita santu karguan urtebete zeramala, 2014an, Bakearen Nobel sarirako izendatu zuten, baina Kailash Satyarthi eta Malala Yousafzai saritu zituzten.
Bronkitisak jota ospitaleratu zuten
Iragan otsailaren 14an bere agenda bertan behera utzi zuen, bronkitis batek jota ospitaleratu zutelako.
Dena den, aste batzuk ospitalean eman ostean, agerraldi apur batzuk egin izan ditu.
Neurriak
Sexu-abusuen biktima adingabeak babesteko eta apaiz pedofiloak "zigortzeko" batzorde berezi bat sortu zuen, baita gai ekonomikoetarako hiru batzorde ere. Abusuen aurrean jarrera irmoa erakutsi nahian, Frantzisko aita santuak pederastiaren kontrako goi bilera deitu zuen 2019ko otsailean.
Bidaiak
11 urtean 59 herrialde bisitatu zituen, gutxiengo katolikoa duten asko, tartean; Egipto eta Arabiar Emirerri Batuak, kasu. Vatikanotik urruti bidaiatu zuen, Myanmarrera eta Bangladeshera, adibidez.
2021eko martxoan Irakera egindako bidaiagatik gogoratuko dute askok: Mosulgo hiriaren hondarretan, Al-Nuri meskitatik metro gutxira, otoitz egin zuen, eta une hori islatu zuen irudia munduko bazter guztietara zabaldu zen.
Era berean, gogoangarriak dira nazioarteko gatazketan bitartekari izateko egindako saiakerak. 2019ko apirilaren 12an, belauniko jarrita, gerran ari ziren Sudan Hegoaldeko buruzagien oinak musukatu zituen, Afrikako herrialde horretan bake prozesuari hauspotzeko asmoarekin.
Errusiak Ukraina inbaditu zuenean, bestalde, enbaxada bisitatu zuen gudak beragan piztutako kezka agertzeko. Aurrekaririk gabeko keinutzat jo zuten aipatutakoa. Gainera, Volodimir Zelenski ukrainako presidenteari hots egin zion bere "nahigabea" adierazteko. Bien bitartean, bitartekari lanetarako bide bat bilatu nahian zebilen Vatikanoa.
Zure interesekoa izan daiteke
Ukrainak Errusiarekin hitz egin nahi izatearen "seinale batzuk" jaso dituela azpimarratu du Putinek
Errusia "gatazka bide baketsuan amaitzeko" prest dagoela azpimarratu du, "joan den ekainean Atzerri Ministerioaren aurrean azaldu nituen printzipioetan oinarrituta" eta "gatazka eragin zuten jatorrizko arrazoiak ezabatuz gero".
AEBko Gobernuak Epstein pederastaren artxibo klasifikatuak argitaratuko ditu ostiral honetan, partzialki bada ere
Pasa den azaroan, AEBko Ordezkarien Ganberak Trumpen gobernua Jeffrey Epstein pederastaren artxiboak sekretupetik ateratzea behartzen duen legea onartu zuen. Lege-testuaren arabera, material hori "kontsultatzeko eta deskargatzeko" moduan egon beharko da.
Europar Batasunak 90.000 milioi euroko mailegua emango dio Ukrainari, zor bateratuaren bidez finantzatuta
Momentuz, 27 herrialdeetako agintariek ez dituzte aktibo errusiarrak erabiliko Ukraina finantzatzeko.
EBk akordioa iragarri du asilo-eskatzaileak "hirugarren herrialde seguruetara" deportatzea errazteko
Europako Kontseiluaren eta Europako Parlamentuaren arteko behin-behineko akordioak babes-eskaerak ez onartzeko kasuistikak zabalduko ditu.
Ospea minimoetan duela, Trumpek bere lorpenak puztu ditu nazioari egindako diskurtso batean
Ia egunero egiten dituen agerraldi publikoetan esaten dituen gauza asko errepikatuz hasi du hitzaldia agintariak: etorkinei eta Joe Biden bere aurrekoaren gobernuari eraso egin die, eta hilabete gutxi batzuetan AEBk "okerrenetik onenera" egin dutela ziurtatu du, deportazioak egin dituelako, mugaetako kontrolak zorroztu dituelako eta beste herrialde batzuen aurka muga-zergak ezarri dituelako.
Venezuelak, AEBri: "Ez duzue gure petroliorik izango, ez oparituta, ezta lapurtuta ere"
Etxe Zuriak atzo adierazi zuenez, AEBk sortu zuen Venezuelako petrolio-industria, eta Caracasen 1976an industria hori nazionalizatzea, estatubatuarrei inoiz egindako "lapurretarik handiena" izan zen.
Alemaniak umeei hilean 10 euro ematea onartu du, erretiro-pentsioetan aurrezteko
"Goiz hasteko pentsioa" delakoa Alemaniako Gobernuak abian jarri duen pentsio sistema pribatuaren erreforma sorta zabalago baten parte da.
Frantziako Barne Ministerioaren aurkako zibererasoa egin eta dozenaka artxibo konfidentzial lortu dituzte
Laurent Nuñez Barne ministroak adierazi duenez, aurrekari penalen (TAJ) eta pertsona bilatuen (FPR) fitxategietara sartu dira hackerrak. Pariseko Fiskaltzak ikerketa abiatu du gertaturikoa argitzeko.
Venezuelan sartu eta irteten diren petrolio-ontziak erabat blokeatzeko agindu du Trumpek
AEBko presidenteak nabarmendu duenez, "Maduroren erregimen ez-legitimoa lapurtutako petrolioa erabiltzen ari da narkoterrorismoa, pertsonen trafikoa, hilketak eta bahiketak finantzatzeko, besteak beste".
Bondiko atentatuaren ostean, armen gaineko legeak gogortu egingo dituztela iragarri du Australiak
Australiako Gobernuak erantzun dio igandean Bondi hondartzan izandako erasoari, eta iragarri du aldaketak egingo dituztela armei buruzko legedian, kontrolak indartzeko. Sydneyn 16 pertsona hil zituzten.