Frantzisko, Eliza eraldatu nahi izan zuen aita santu apala
Jorge Mario Bergoglio, Eliza Katolikoaren 266. aita santua, latinoamerikar jatorriko lehena, eta aita santu egin duten jesuita bakarra, gaur hil da, 2025eko apirilaren 21ean.
2013ko martxoaren 13an izendatu zuten aita santu, Benedikto XVI.aren lekua hartuta. Frantzisko izena aukeratu zuen bere ibilbide berrirako, Asisko santuaren ohorez ("pobreziaren eta bakearen gizona", bere hitzetan). "Eliza txiro bat nahiko nuke, txiroentzako dena", esan zuen konklabea bukatu eta hiru egunera.
Hasieratik, kutsu pertsonala eman zion Elizari, eta berriztatzeko ahaleginean askoren miresmena bereganatu zuen, baita hainbat elizgizonen mesfidantza ere.
Buenos Airesko Flores auzoan jaio zen, 1936ko abenduaren 17an, familia katoliko batean. Bost anairen artean zaharrena zenak kimikari gisa jardun zuen Jesusen Konpainian sartu aurretik.
Bizimodu apalagatik nabarmendu dute, Vatikanoko Jauregi Apostolikoa aukeratu beharrean Andre Maria egoitzan bizitzea erabaki izana, besteak beste.
Aita santu karguan urtebete zeramala, 2014an, Bakearen Nobel sarirako izendatu zuten, baina Kailash Satyarthi eta Malala Yousafzai saritu zituzten.
Bronkitisak jota ospitaleratu zuten
Iragan otsailaren 14an bere agenda bertan behera utzi zuen, bronkitis batek jota ospitaleratu zutelako.
Dena den, aste batzuk ospitalean eman ostean, agerraldi apur batzuk egin izan ditu.
Neurriak
Sexu-abusuen biktima adingabeak babesteko eta apaiz pedofiloak "zigortzeko" batzorde berezi bat sortu zuen, baita gai ekonomikoetarako hiru batzorde ere. Abusuen aurrean jarrera irmoa erakutsi nahian, Frantzisko aita santuak pederastiaren kontrako goi bilera deitu zuen 2019ko otsailean.
Bidaiak
11 urtean 59 herrialde bisitatu zituen, gutxiengo katolikoa duten asko, tartean; Egipto eta Arabiar Emirerri Batuak, kasu. Vatikanotik urruti bidaiatu zuen, Myanmarrera eta Bangladeshera, adibidez.
2021eko martxoan Irakera egindako bidaiagatik gogoratuko dute askok: Mosulgo hiriaren hondarretan, Al-Nuri meskitatik metro gutxira, otoitz egin zuen, eta une hori islatu zuen irudia munduko bazter guztietara zabaldu zen.
Era berean, gogoangarriak dira nazioarteko gatazketan bitartekari izateko egindako saiakerak. 2019ko apirilaren 12an, belauniko jarrita, gerran ari ziren Sudan Hegoaldeko buruzagien oinak musukatu zituen, Afrikako herrialde horretan bake prozesuari hauspotzeko asmoarekin.
Errusiak Ukraina inbaditu zuenean, bestalde, enbaxada bisitatu zuen gudak beragan piztutako kezka agertzeko. Aurrekaririk gabeko keinutzat jo zuten aipatutakoa. Gainera, Volodimir Zelenski ukrainako presidenteari hots egin zion bere "nahigabea" adierazteko. Bien bitartean, bitartekari lanetarako bide bat bilatu nahian zebilen Vatikanoa.
Albiste gehiago mundua
Israelek Arakeko ur astunen erreaktorea bonbardatu du, Iranen
Israelen erasoek Iranen azpiegitura militar eta nuklearra murriztu dute, eta 224 lagun hil egin dituzte, persiar Gobernuaren datu ofizialen arabera
Gazako agintariek jaioberriak elikatzeko premiazko laguntza eskatu dute
Horrez gainera, Osasun Ministerioak salatu duenez Gazako erietxeetan soilik hiru egunerako erregaia gelditzen zaie. Bestetik, 25 pertsona hil eta 120 baino gehiago zauritu dira janari zain zeudenean.
Israelek Teherango hainbat auzo eta toki bonbardatu ditu, tartean Ilargi Gorriaren eraikin bat
Joan den ostiral goizaldean Israelek Iranen aurkako erasoa abiatu zuenetik, Teheranek 400 misil balistiko eta ehunka drone jaurti ditu Israelen aurka.
Irango buruak AEBri mehatxu egin, eta adierazi du Israelekin duen gatazkan sartuz gero "ondorio konponezinak" izango direla
Ali Khameneik azpimarratu duenez, Teheranek "irmo jarraituko du inposatutako gerra baten aurrean, inposatutako bake baten aurrean bezala"
Trumpek dio badakitela non dagoen Khamenei, baina "oraingoz" ez omen dute hilko : "Jomuga erraza da"
"Gure pazientzia bukatzear da", azpimarratu du AEBko presidenteak, eta Irani "baldintzarik gabe amore eman" dezala eskatu dio.
Aire erasoek ez dute etenik Israelen eta Iranen artean
Gaur arratsaldean Iranek alarma antiaereoak piztu ditu Israelgo hegoaldean, ostiraletik egindako hamargarren erasoan. Iranen ere, bonbardaketak izan dira berriro Teherango kaleetan.
Zer dakigu Trumpek bere izenarekin martxan jarri nahi duen telefono zerbitzuari buruz?
Ameriketako Estatu Batuetako presidenteak 'Trump' eta 'T1' markak erabiltzea eskatu du telekomunikazio, dispositibo mugikor eta telefono sektoreetan.
Melissa Hortman Minnesotako kongresista demokrataren hilketaren susmagarria atxilotu dute
Hortmanez gain, senarra ere hil zuen Vance Boelter susmagarriak. John Hoffman senatari estatala eta haren emaztea ere zauritu zituen erasoan.
Gutxienez 51 gazatar hil dituzte giza-laguntza banatzeko gune batean, Gaza hegoaldean
Agintariek adierazi dutenez, gainera, 200dik gora zauritu daude, horietatik 20 larri. Israelek berak eta Ameriketako Estatu Batuek babesten dute fundazioa janari-kaxen banaketa egiten hasi zenetik izan den kopururik handiena da.
New York Timesen ikerketa baten arabera, Leon XIV aita santuak Kantabriako sustraiak ditu
Ikerketak azaldu du hamaikagarren belaunaldiko lau herenaitonamonak Isla herriko kapareak zirela XVI. mendean.