Haurren obesitateak pisu txikikoa gainditu du lehen aldiz: hamar haurretatik batek gizentasuna pairatzen du munduan
Unicefek ohartarazi du elikagai ultraprozesatuen eraginaz eta haurrei zuzendutako publizitate oldakorraz, osasun, gizarte eta ekonomia ondorio larriak dituen epidemia globala bultzatzen ari dela.
Historian lehen aldiz, haurren obesitateak pisu baxua dutenen indizea gainditu du munduko malnutrizio modu ohikoena den aldetik, Unicefek argitaratutako "Negozioa elikatzen" izeneko txostenaren arabera.
Gaur egun, 188 milioi haur eta nerabek (hamarretik batek) obesitatea dute, eta guztira 391 milioik gehiegizko pisua pairatzen dute; kopuru hori 2000 urteaz geroztik bikoiztu egin da.
Txostenak adierazten du elikadura-ingurune ez osasuntsuak direla krisi horren motor nagusia, elikagai ultraprozesatuak, edari azukredunak eta janari azkarra eskura izatearen ondorioz.
Publizitate digital intentsiboak arazoa areagotzen du
Txostenaren arabera, gazteen % 75ek adierazi dute azken astean osasungarriak ez diren iragarkiak ikusi dituztela, eta 10etik 6k onartu dute esposizio horrek areagotu egiten duela kontsumoa.
Ondorio larriak osasunean
UNICEFek ohartarazi du obesitateak ondorio sakonak dituela osasunean, bai haurtzaroan bai etorkizunean:
- Gaixotasun kronikoak: 2 motako diabetesa, hipertentsioa eta gaixotasun kardiobaskularrak garatzeko arrisku handiagoa.
- Eragin mentala: antsietatea, depresioa eta autoestimua jaisten dira.
- Kostu ekonomikoa: ezer egin ezean, gizentasunak eragindako gastua urtean lau bilioi dolarretik gorakoa izango da 2035ean.
Unicefek salatu du elikagai ultraprozesatuen industriak neurriz kanpoko eragina duela gobernuengan, eta erregulazio eraginkorren inplementazioa oztopatzen duela.
Hala ere, zenbait herrialdek neurri ausartak hartu dituzte: Mexikon, debekatu egin dute elikagai ultraprozesatuak saltzea eskola publikoetan. Espainian, berriz, Eskola-jantoki osasungarri eta jasangarrien Errege Dekretua onartu dute; horri esker, menu orekatuak eskaintzen dira eta azukre, gatz eta koipe gehiegi dituzten produktuak kendu dira eskoletatik.
Erakundeak premiazko ekintzak eskatu ditu, eta, besteak beste, honako neurriak proposatu ditu:
- Publizitatea mugatzea: haurrenganako elikagai kaltegarrien publizitatea kontrolatzea.
- Etiketatzea hobetzea: produktuaren informazioa argiagoa eta errazagoa izatea.
- Zerga bereziak ezartzea: elikagai ultraprozesatuetan zergak aplikatzea.
- Dieta osasungarriak sustatzea eta familiei elikadura nutritiboa erraztea.
- Politika publikoak babestea: industria presioaren aurrean blindatzea.
“Arazoa ez da jada desnutrizioa soilik”, ohartarazi du Catherine Russell Unicefeko zuzendari exekutiboak. “Haurren obesitatea mehatxu global bihurtu da, eta politika irmoak behar dira haur guztiek elikadura osasungarria izateko aukera izan dezaten”, esan du.
Zure interesekoa izan daiteke
Louvreko Museoan bitxiak lapurtzeagatik bost susmagarri gehiago atxilotu dituzte
Agintariek adierazi dute ez dituztela bitxiak oraindik berreskuratu, baina aurkitu eta Parisko pinakotekara itzuliko dituzten esperantza dutela gaineratu dute.
Gutxienez 132 pertsona hil dira Rio de Janeiroko faveletan, krimen antolatuaren aurkako polizia-operatibo batean
Rio de Janeiron, Brasilen, 132 pertsona hil dira krimen antolatuaren aurkako polizia-operatibo batean, hiriko faveletan. Hiriaren historian biktima gehien eragin dituen operatiboa izan da. Inguruko bizilagunek 70 gorpu baino gehiago eraman dituzte plaza batera, senideek identifika ditzaten.
AEBk % 10era jaitsiko ditu Txinako produktuen gaineko muga-zergak, eta, trukean, Pekinek lur arraroen esportazioen gainekoak bertan behera utziko ditu
Ameriketako Estatu Batuetako presidenteak iragarri du akordioa, 2019tik Txinako buruzagiarekin izandako lehen bileraren ostean. Halaber, Txinak soja estatubatuarra berriz kantitate handitan erosiko du, eta fentaniloaren trafikoaren aurkako kontrolak indartuko ditu. Xi Jinpingek, berriz, epe luzerako lankidetza eskatu dio AEBri, "gurpil zoro batean ez erortzeko".
Milioika lagun argindarrik gabe eta kalte ugari Kuban, oraindik ere irla gainean jarraitzen duen Melissa urakanaren ondorioz
Kuba ekialdeko muturreko biztanleak izan dira Melissa urakanaren ondorioak sumatzen lehenak, hura jo baitu lurra bertako 03:10 zirenean (08:10 Euskal Herrian), orduko 193 kilometroko orduko haize-ufada etengabeekin, nahiz eta gero ahulduz joan den.
Israelek iragarri du berriro ezarri duela su-etena Gazan
"Estamentu politikoaren zuzentarauaren arabera, eta hainbat erasotan terroristak neutralizatu ondoren, Armada su-etena aplikatzen hasi da berriro", nabarmendu dute ohar bidez.
Albiste izango dira: Israelen erasoak Gazan, GOIDIak urtebete eta Donostiako alkate berria
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Melissa urakana ahuldu egin da Kubara iristear dagoenean, 205 km/h-ko haize-ufadekin
Melissa urakana laster iritsiko da Kubako hego-ekialdeko kostaldera, Saffir-Simpson eskalan 3. kategoriako urakana bihurtuta, eta izaera "oso arriskutsuarekin", Ameriketako Estatu Batuetako Urakanen Zentroaren (NHC, ingelesez) arabera. 205 kilometro orduko euri-erauntsi eta haize-ufada suntsitzaileak eragingo dituela aurreikusi da.
Bonba-erasoak, Gazan: Israelen misilek 100 hildako utzi dituzte, gutxienez
Benjamin Netanyahuren Gobernuaren arabera, erasoak Hamasek su-etena urratu duelako gertatu dira, baina talde islamistak ukatu egin du hori.
Gazaren kontrako erasoak berrabiarazita, Israelek dagoeneko hainbat hildako utzi ditu
Erabaki hau Israelgo tropei ustez Zerrendaren hegoaldean eraso egin eta astelehenean Israeli entregatutako bahituaren gorpuzkiak 2023an berreskuratu zuten beste gatibu batenak zirela identifikatu eta gutxira etorri da.
Melissa 5 kategoriako urakan gisa iritsi da Jamaikara eta biztanle ugari elektrizitate gabe utzi ditu
Zerbitzu meteorologikoek ohartarazi dutenez, azken urteotako urakanik suntsitzaileenetako bat izan daiteke. Oraingoz, 295 km/h-ko haize-boladak erregistratu ditu.