Kvedaravicius, in memoriam
Dakigun bezala, ez da lehena izan. Dakigun bezala, ez da azkena izango. Bera baino lehen beste hamaika hil ziren, hil zuten. Beraren ondoren, beste hamaika bat hilen dira, hilen dute.
Mantas Kvedaravicius Lituaniako zinemagilea hil zuten astelehenean, Ukrainako Azoveko itsasoaren ertzean den Mariupol hirian. Ez da lehena izan, ederki dakigu. Ez da azkena izango, armada orok jakin badakielako kamerak direla bidegabe jokatzen duten guztien kontrako armarik onena. Eta ez bakarrik munduari jakinarazi dioten salaketagatik, baizik eta txispaz armaturik eta auskalo zein banderak zabalik datozen horiek euren piztia portaera gupidagabe eta ankerra jasotzen baitu ispilu moduan eta beren kontra errebotez bidali.
Mantas Kvedaravicius filmatzen ari zen kaleetan barna. Aspalditik eman ohi digu gure babes zonatik hain urrun izan diren herri, herrialde, paisaia horien berri eta irudi.
Munduko zinemaldi guztiek aukeratzen zituzten bere filmak. Sariketarako. Emanaldi berezietarako, ikusleek propio izan ohi duten garaikurrarentzako hautagai.
Munduko zinemaldi guztiek, bai. Vilniusekoak, esaterako. Berlinalek, adibidez. Veneziako Mostra barruan den La Settimana della Critica sail abangoardiakoa, muturrekoak. Donostiako Giza Eskubideen Zinemaldiak…
Bai, gurean ere. Badira egunak, badira pelikulak izan genuela antropologo eta arkeologoa zen sortzaile honen notiziya. Izan ere, 2011an Victoria Eugenia antzokian estreinatu zuen Berlinen urte berean Amnesty Internationalen sari nagusia merezi izan zuen Barzakh. Une hartan, Txetxeniara eraman gintuen Mantasek. Zera kontatu nahi zigun 45 urtez hil den (duten) artistak bertan: barruko eta kanpoko berreraikitze lanak eta afanak, ez baita ez erraza ez gozoa inongo, inoizko, inoren gerraostekoa. Errazago altxatzen dira berriro etxeak, azkarrago zaharberritzen dira porlanezko zubiak erraietako zauriak sendotzen eta arimaren tristezia uxatzen baino.
Bere lanetan etikari eta estetikari errespetu osoz heltzen zion Kvedaraviciusek. Filmatzeko bere era ederra zen, pausatua, gardena. Intelektualki, beti aurkitzen zenuen orain Historiaren alde zuzena deitzen hasi diren esparru horretan. Egia esatearren, Mantasentzat Historiak ez zuen ez alde zuzenik ez okerrik. Berarentzat gizakirik gabe, ez Historiarik ez istoriorik. Eta kotxez zihoala, astelehenean tiroz hil zuten Kvedaravicius beti zegoen gizakion alde. Kameraz eta bihotzez.
Beste film bat aurkituko duzue orain hedabide guztietan agertzen den Mantasen filmografian. Ez dakit patu gupidagabe eta guratsuaren graziarik gabeko burla ote den, baina justu bere hilobia bilakatu den hiriari kamerak luzaturiko amodiozko gutuna dirudi film bigarren honek.
Mariupolis du, hain zuzen ere, izenburu eta bertan bizi izan ziren poetak eta zapataginak ditu begietan, oroipenetan, bihotzean, ezpainetan, hizkietan.
Poesia jada ez da Azov itsasoaren ertzean. Hara itzuli zen Mantas, kamera eskuan. Han hil zuten tiroz astelehenean. Ez da lehena izan. Ez da azkena izango.
Zure interesekoa izan daiteke
"Denetariko 1.026 nobedade aurkeztuko dira Durangoko Azokan"
175 partaidek 285 erakusmahai jarriko dituzte Landakon aurten, Beñat Gaztelurrutia Durangoko Azokaren koordinatzaileak gaur aletu duenez.
Berbagailua eta Atartea guneak estreinatuko ditu Durangoko Azokak, podcasten eta Arte Ederren plazak
60. edizioan, 285 erakusmahaitan paratutako 1.000 nobedadetik gora, inoiz baino gehiago, eta 273 ekitaldi eskainiko ditu DA Kulturaren Jaialdiak. Egitarau osoa iragarri dute, gaur, Landakon.
"Olatuaren enbatean. Emakumeak eta itsasoa XX. mendean" erakusketa Bermeoko Arrantzaleen Museoan
Kostaldeko emakumeen lana funtsezkoa izan da arrantzan eta itsas historian, baina ez da aintzakotzat hartu izan; gizonezkoena izan da beti ardatz. Hori dela eta, emakume horien lanak izan duen, eta duen garrantzia aldarrikatzeko, Bermeoko Arrantzaleen Museoan Olatuaren Enbata erakusketa antolatu dute. Neskatila, saregile kontserberetako langile zein emakume armadoreen eguneroko lana erakusten duten objektuak jaso dituzte, baita emakume horien testigantzak ere. Era berean, bisita gidatuak zein hitzaldiak eta mahai inguruak eskainiko dituzte.
ZuNonHanDA! azoka ibiltariak Durangoko Azoka zabalduko du
Azaroaren 17tik abenduaren 4ra, Durangoko Kulturaren Jaialdia hasteko bezperara arte, 22 liburu aurkeztuko dituzte Euskal Herriko 19 liburu dendatan. Lehenengoz, Azoka egin aurretik egingo dute ZuNonHanDA!, bost aldiz haren ondoren egin eta gero.
"Hasiera bat" diskoaren birako azken kontzertua eman du Gorka Urbizuk, Victoria Eugenia Antzokian
Gorka Urbizuk igande honetan eman du "Tour Bat" biraren azken kontzertua, Victoria Eugenia Antzokian (Donostia). Lekunberriko musikariak 4 kontzertu eskaini ditu Donostiako antzoki horretan, eta sekulako harrera eta berotasuna jasota, denetan agortu ditu sarrera guztiak. Igandeko kontzertua ikusgai izango da oso osorik ETBn.
Eñaut Elorrieta eta Alos Quartet “Ahots kordak” prestatzen ari dira, kontzertu bakanen sorta
Estreinakoz, Eñaut Elorrietak eta Alos Quartetek kontzertu sorta bat emango dute: "Ahots kordak". Taldea sinplea eta eraginkorra izango da: soka laukote bat, ahotsaz osatua. Bidaia musikal honen lehen geldialdia Tolosan izango da, urtarrilaren 3an. Gasteizen, Zornotzan eta Donibane Lohizunen arituko dira gero.
Oinkari taldeak dantzan ospatuko du bere mende erdia
Villabonako dantza taldeak “50 urte dantzan” ikuskizuna taularatuko du Olaederra kiroldegian ostiralean, hilak 21. Korrontzi folk taldea urteurrenari batu zaio, “Oinkari 50” kantuaren bidez.
Durangoko Azokaren 60. edizioaren iragarkia
Durangoko Azokaren 60. edizioa abenduaren 5etik 8ra izango da. Iratxe Reparazen bizkar dago aurtengo Azokaren zuzendaritza kreatiboa.
Olaso Dorrea Fundazioaren funtsak handituz doaz, dohaintza baliotsuei esker
Olaso Dorrea Fundazioa bere artxiboak eta Monzon-Olaso Etxe Museoaren bilduma (Bergara) handitzeko eta aberasteko lanean ari da. XX. mendetik gaur arteko historian sakondu nahi du Fundazioak, bai eta ezagutarazi ere, eta, bide horretan, hauek jaso dituzte: Telesforo Monzonek gordetako Sabino Aranaren mikrofilmatutako obraren kopia bat, Lauaxetaren gabardina eta gurutzea, Karmele Urrestiri eta Txomin Letamendiri (Karmele filmeko protagonistak) Agirre lehendakariaren Gobernuak emandako dokumentazioa, Otaegi eta Garmendiaren aldeko pankarta, bala tiroz zulatutako Txomin Iturberen alkandora eta Txillarre baserriko lehen akordioaren originala.
“Gipúzcoa” Pio Caro Barojaren dokumentala, Tabakaleran
“Ipuscua” izena lehenbizikoz agertu zeneko milagarren urteurrenaren ospakizunei dagokie proiekzioa. Pelikula 1976 eta 1979 urteen artean filmatu zuten, eta Gipuzkoako orduko errealitate sozial eta kulturala jasotzen duen dokumentu etnografikoa da.