Kvedaravicius, in memoriam
Dakigun bezala, ez da lehena izan. Dakigun bezala, ez da azkena izango. Bera baino lehen beste hamaika hil ziren, hil zuten. Beraren ondoren, beste hamaika bat hilen dira, hilen dute.
Mantas Kvedaravicius Lituaniako zinemagilea hil zuten astelehenean, Ukrainako Azoveko itsasoaren ertzean den Mariupol hirian. Ez da lehena izan, ederki dakigu. Ez da azkena izango, armada orok jakin badakielako kamerak direla bidegabe jokatzen duten guztien kontrako armarik onena. Eta ez bakarrik munduari jakinarazi dioten salaketagatik, baizik eta txispaz armaturik eta auskalo zein banderak zabalik datozen horiek euren piztia portaera gupidagabe eta ankerra jasotzen baitu ispilu moduan eta beren kontra errebotez bidali.
Mantas Kvedaravicius filmatzen ari zen kaleetan barna. Aspalditik eman ohi digu gure babes zonatik hain urrun izan diren herri, herrialde, paisaia horien berri eta irudi.
Munduko zinemaldi guztiek aukeratzen zituzten bere filmak. Sariketarako. Emanaldi berezietarako, ikusleek propio izan ohi duten garaikurrarentzako hautagai.
Munduko zinemaldi guztiek, bai. Vilniusekoak, esaterako. Berlinalek, adibidez. Veneziako Mostra barruan den La Settimana della Critica sail abangoardiakoa, muturrekoak. Donostiako Giza Eskubideen Zinemaldiak…
Bai, gurean ere. Badira egunak, badira pelikulak izan genuela antropologo eta arkeologoa zen sortzaile honen notiziya. Izan ere, 2011an Victoria Eugenia antzokian estreinatu zuen Berlinen urte berean Amnesty Internationalen sari nagusia merezi izan zuen Barzakh. Une hartan, Txetxeniara eraman gintuen Mantasek. Zera kontatu nahi zigun 45 urtez hil den (duten) artistak bertan: barruko eta kanpoko berreraikitze lanak eta afanak, ez baita ez erraza ez gozoa inongo, inoizko, inoren gerraostekoa. Errazago altxatzen dira berriro etxeak, azkarrago zaharberritzen dira porlanezko zubiak erraietako zauriak sendotzen eta arimaren tristezia uxatzen baino.
Bere lanetan etikari eta estetikari errespetu osoz heltzen zion Kvedaraviciusek. Filmatzeko bere era ederra zen, pausatua, gardena. Intelektualki, beti aurkitzen zenuen orain Historiaren alde zuzena deitzen hasi diren esparru horretan. Egia esatearren, Mantasentzat Historiak ez zuen ez alde zuzenik ez okerrik. Berarentzat gizakirik gabe, ez Historiarik ez istoriorik. Eta kotxez zihoala, astelehenean tiroz hil zuten Kvedaravicius beti zegoen gizakion alde. Kameraz eta bihotzez.
Beste film bat aurkituko duzue orain hedabide guztietan agertzen den Mantasen filmografian. Ez dakit patu gupidagabe eta guratsuaren graziarik gabeko burla ote den, baina justu bere hilobia bilakatu den hiriari kamerak luzaturiko amodiozko gutuna dirudi film bigarren honek.
Mariupolis du, hain zuzen ere, izenburu eta bertan bizi izan ziren poetak eta zapataginak ditu begietan, oroipenetan, bihotzean, ezpainetan, hizkietan.
Poesia jada ez da Azov itsasoaren ertzean. Hara itzuli zen Mantas, kamera eskuan. Han hil zuten tiroz astelehenean. Ez da lehena izan. Ez da azkena izango.
Albiste gehiago kultura
Fermin Muguruzaren "azken akelarre antifaxista"
Navarra Arenan agurtu zuen larunbatean bere nazioarteko bira abeslari irundarrak, 11.000 jarraitzaileren aurrean. Bere musika ibilbideari errepasoa egin, eta Iñigo Cabacas eta Aitor Zabaleta izan zituen gogoan atzokoan, bai eta palestinar herria ere.
Fermin Muguruza: "Bira garrantzisua izan da ikusteko non nengoen, non egon naizen eta non nago orain"
Fermin Muguruzak birako azken kontzertua eskainiko du bihar, Iruñean. Berezia izango dela dio musikariak; izan ere, familia eta ezagunak izango ditu bertan. Muguruzak errepasoa egin du azken bira honek utzitako momenturik goxoenak azalduz; horien artean, Madrilgo kontzertua eta birak utzitako irakaspenak.
Jose Ramon Soroizek irabazi du interpretazio onenaren Zilarrezko Maskorra, Zhao Xiaohong aktore txinatarrarekin batera
Jose Ramon Soroiz aktore euskaldunak irabazi du Donostiako Zinemaldiko interpretazio onenaren saria, 'Maspalomas' filmean egindako lanagatik. Ex aequo izan da saria, Zhao Xiaohong txinatarrarekin ('Her heart beats in its cage' ) batera. Soroizek filmeko zuzendariei eta bere familiari eskerrak eman dizkie, baita bere herriari, Legorretari, ere.
EITBk Jennifer Lawrence elkarrizketatu du, Zinemaldiko Donostia Saria irabazi ondoren
Aktore gazteak Die, My Love filma aurkeztu du Donostian, erditze osteko estresa duen ama bati buruzkoa. "Lynne Ramsay zuzendaria gure garaiko handienetakoa da. Bere poesiak eta zinemagintzak ikustea merezi dute", esan du. Oraindik ezin izan du hiriaren erdigunetik irten, baina prest agertu da.
Joseba Etxebarria Uriarte, Son Gokuren euskarazko ahotsa, hil da
Bikoizketa aktore, bertsozale eta musikari larrabetzuarra zendu da, gaixotasun larri batek jota, 69 urte zituela.
"Duela 20 urte sortu zen lantalde bati emango zaio Zinemira saria"
Telmo Esnal eta Asier Altuna zuzendariek Zinemira ohorezko saria jasoko dute astearte honetan, Euskal Zinemaren Galan. Duela 20 urte eta Zinemaldian estreinatu zen, hain justu, elkarrekin egindako lehen filma: "Aupa Etxebeste!". Euren ibilbidearen hastapenak gogoratu ditugu, eta film horrek euskal zinemagintzari egindako ekarpena.
Albiste izango dira: Zinemaldiaren hasiera, lehendakariaren eta Illaren arteko bilera, eta abisu horia beroagatik
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Robert Redford hil da, 89 urte zituela
Aktore, zuzendari eta aktibista estatubatuarra bere etxean hil da, Utahn, The New York Times egunkariak jakitera eman duenez.
'The Studio', 'Adolescence' eta 'The Pitt' nagusi Emmy sarietan
"The Studio" telesailak 13 sari jaso ditu eta Emmy sarien 77. edizioko garaile nagusia izan da. Los Angelesen egindako ekitaldian "The Pitt" eta "Adolescence" telesailak ere nabarmendu dira.
"The Studio", "Adolescence" eta "The Pitt" garaile Emmy sarietan
Seth Rogen protagonista duen komediak 13 sari lortu ditu guztira, tartean komedia eta aktore onenarenak, Los Angelesen egin duten Emmy sarien 77. edizioaren galan.