Baina ba al da zinema egiterik sosik gabe?
Ikuskizunaren munduan badira izenburu bereko bi kanta. Bata aspaldi-aspaldikoa, 1927koa. Besteak 30 urte berri ditu. Biek mezu bera bidaltzen digute. The Best Things of Life Are Free / Bizitzaren hoberena, debaldekoa da.
Polita oso, egokia zinez baina ederki daki entzule/irakurleak gezur hutsa dela esaldia. Baina ez du inporta. Gustura aditu ohi ditugu biak. Zaharrena maite ditugun ia izar guztiek egin dute abestu: Barbra Streisandek, Frank Sinatrak… Sidney Pollack-en They Shoot Horses, don´t They/Bailad bailad malditos/On achève bien les chevaux film garratzean mikatz entzuten zen. Bestea ordea , Grammy sarietan izan zen finalista. Mo´Money pelikularako sortu zuten Jam, Lewis, Michael Bivins eta Ronnie DeVoe hip-hop eta rapeko musikariek Luther Vandrossek eta Janet Jacksonek kanta zezaten.
Biak dira famatuak. Biak daude gutako askoren bizitzaren soinu bandan… nahiz eta ederki jakin gezur hutsa esaten dutela, mundu honetan ia dena pagatu behar duzulako. Askotan larrutik ere.
Zinema munduan badira hamaika etsenplu. Autore ausartetan ausartenek larrua eta esperantzak galdu ohi egiten dituzte euren ametsak errealitatera ekartzeko asmo zoro/ederretan.
Krudela izan da beti mundu hori irudikorrentzako. Are krudelagoak diru kontuak maneiatzen zituzten/ dituzten ekoizleak, merkatariak. Ez da ofizio merkea zinemarena. Garestia da dena bertan, nahiz eta egungo kamerak ez izan oraintxe arte ezinbestekoak ziren munstro horiek, baizik eta kasik poltsikoan gordetzen dituzun nano-gailuak.
Dirua inbertitu behar da teknologian, publizitatean, kopietan. Sosak behar dira izarrak kontratatzeko. Baita catering enpresa on bat nahi baduzu ere. Ez da pagotxa garraio zerbitzuei pagatu beharrekoa. Ezta garai hauetan, covid aferaz arduratzen direnen soldatak ere…
Ez. Zinema mundua (ez Hollywooden ez gurean ez gure inguruetako zeluloidezko lurretan) ez da debalde. Eta gutako askoren aburuz, pelikulak dira bizitzak dituen gauzarik onenetarikoak. Beraz, zergatik eta nolatan ez dira dohainik egiten, ikusten? Ba, Zergatik ez/ Parce que/Because/ Porque no…
Ez izan triste, arren. Beti daude salbuespenak multibertso gurean. Are gehiago, are harrigarriagoak, are, gozagarriagoak San Joan egunean estreinatzen badira. Ederki dakizuenez, San Joan egunean badago ametsak bete daitezen eskatzerik. Goiko Jaunari edo Behekoari. Ilargiari edo Eguzkiari. Aingeruei edo Demonioei.
San Juan egunean estreinatu zen, debalde, Amasa- Villabonako Gurea Aretoan sosik bat ere (bai, apika esajerazioz ari naiz idazten) kostatu ez den 20 minutuko pelikula bat, sustraiak lurrean, basoan, haranetan izan arren azpiko eta goiko munduetara hegan egiten duena. Digitalean eta droneak erbiliz burutua baden ere, zura, harria, burdina, sua dituena lehengai .
Baina sosik ere (agian euro batzuk besterik ez) ez da kostatu. Orain crowdfunding (finantzaketa kolektiboa, hots) izenaz ezagutzen dugun auzolanaz egin delako? Litekeena da. Baina istorioa haratago doa, zin egiten dizuet; egileek ez dute zentimo bat ere jaso beren lanaren eta ametsaren truke. Ez dute, alta, txanpon bat ere pagatu. Gaitz erdi. Galdu ez dute ezer galdu. Irabazi, gauza franko. Jokoan jarritako indarrak berreskuratzeko lagunek pasatako energia barne.
Orain plataformetarako, merkatuetarako, Arte Garaikidetako Zentroen pantailetarako, Naturan, Naturarekin, Naturarentzat sortzen eta gozatzen den Land Art izenaz ezaguturiko eremu bisualetarako bidea eta bidaiari ekingo dion Gizatasunetik Jainkotasunera lanaz ari natzaizue izkribuan.
Ez pentsa merezimendu gutxiko jendeak egina delako atera dela musu-truk eta urririk filma. Ez horixe. Inolaz ere. Dohainez beteriko jendaia agertzen da kamera aurrean, kamera atzean eta kreditu tituluetan. Alde batetik, gure kultura bizian sona onekoak, pisu handikoak eta arras estimatuak diren Ramon Balerdi eta Jon Iñaki Ormazabal sortzaileak. Basoetan, galdutako kaminoetan, abandonaturiko lantegietan, muga-ez-muga diren mendi lepoetan, Florentzian Azkaraten nola, tematu dira biak. Infernurako zein Paradisuetako pasabideak bilatzen, aurkitzen.
Filmean lanean ikusten ditugu. Eta kontu kontari. Euskaraz, gaztelaniaz. Biak uztartuz. Biak ala biak erraz eta erruz erabiltzen. Elkar komunikatzeko. Airean, suaren ondoan. Gauez. Egunez.
Nork hartu zuen kamera lepoan? Irudi kontuetan edozertarako gauza den Ernesto Jimenezek. Lantalde majo bat izan zuen ondoan. Droneak gidatzen eskarmentu polita duen Oscar Arregui hortik ibili zen aireko irudiak zehazten…
Akelarrean ibili ziren denak Azkarate eta Bedaioren artean. Baita Zunbeltz Antzerki Taldea ere. Eta Et Incarnatus Orkestraren musikariak eta eta eta… Jende pila. Aldamenetako herrietako ola gizonak, harginak, garraioetakoak…
Agian arrimatu ziren jakin-minez zirelako. Nahi zuten, genuen, denok jakin Jon Iñaki eta Ramon zuzen ote ziren euren burutaziotan. Beren esanetan, gure barrenetan gutako askok oraindik ezagutzen ez dugun jainko bat dago. Benetan????!!
Bila aritu ginen Amasa-Villabonan. San Joan egunean. Dohain. Debalde ere izan zen Aranburu Ardoak etxeak eta Pantta tabernak eskainitako luntxa. Jainkoak ere txurrutak eta txorizoak gustuko ditu, ez izan dudarik. Guk jainkotasuna badugu barrenetan, Goiko eta Beheko Jaun eta Andereek seguru badutela lagunen arteko pintxopotean gustura dabilen humanoa.
Zure interesekoa izan daiteke
"Olatuaren enbatean. Emakumeak eta itsasoa XX. mendean" erakusketa Bermeoko Arrantzaleen Museoan
Kostaldeko emakumeen lana funtsezkoa izan da arrantzan eta itsas historian, baina ez da aintzakotzat hartu izan; gizonezkoena izan da beti ardatz. Hori dela eta, emakume horien lanak izan duen, eta duen garrantzia aldarrikatzeko, Bermeoko Arrantzaleen Museoan Olatuaren Enbata erakusketa antolatu dute. Neskatila, saregile kontserberetako langile zein emakume armadoreen eguneroko lana erakusten duten objektuak jaso dituzte, baita emakume horien testigantzak ere. Era berean, bisita gidatuak zein hitzaldiak eta mahai inguruak eskainiko dituzte.
ZuNonHanDA! azoka ibiltariak Durangoko Azoka zabalduko du
Azaroaren 17tik abenduaren 4ra, Durangoko Kulturaren Jaialdia hasteko bezperara arte, 22 liburu aurkeztuko dituzte Euskal Herriko 19 liburu dendatan. Lehenengoz, Azoka egin aurretik egingo dute ZuNonHanDA!, bost aldiz haren ondoren egin eta gero.
"Hasiera bat" diskoaren birako azken kontzertua eman du Gorka Urbizuk, Victoria Eugenia Antzokian
Gorka Urbizuk igande honetan eman du "Tour Bat" biraren azken kontzertua, Victoria Eugenia Antzokian (Donostia). Lekunberriko musikariak 4 kontzertu eskaini ditu Donostiako antzoki horretan, eta sekulako harrera eta berotasuna jasota, denetan agortu ditu sarrera guztiak. Igandeko kontzertua ikusgai izango da oso osorik ETBn.
Eñaut Elorrieta eta Alos Quartet “Ahots kordak” prestatzen ari dira, kontzertu bakanen sorta
Estreinakoz, Eñaut Elorrietak eta Alos Quartetek kontzertu sorta bat emango dute: "Ahots kordak". Taldea sinplea eta eraginkorra izango da: soka laukote bat, ahotsaz osatua. Bidaia musikal honen lehen geldialdia Tolosan izango da, urtarrilaren 3an. Gasteizen, Zornotzan eta Donibane Lohizunen arituko dira gero.
Oinkari taldeak dantzan ospatuko du bere mende erdia
Villabonako dantza taldeak “50 urte dantzan” ikuskizuna taularatuko du Olaederra kiroldegian ostiralean, hilak 21. Korrontzi folk taldea urteurrenari batu zaio, “Oinkari 50” kantuaren bidez.
Durangoko Azokaren 60. edizioaren iragarkia
Durangoko Azokaren 60. edizioa abenduaren 5etik 8ra izango da. Iratxe Reparazen bizkar dago aurtengo Azokaren zuzendaritza kreatiboa.
Olaso Dorrea Fundazioaren funtsak handituz doaz, dohaintza baliotsuei esker
Olaso Dorrea Fundazioa bere artxiboak eta Monzon-Olaso Etxe Museoaren bilduma (Bergara) handitzeko eta aberasteko lanean ari da. XX. mendetik gaur arteko historian sakondu nahi du Fundazioak, bai eta ezagutarazi ere, eta, bide horretan, hauek jaso dituzte: Telesforo Monzonek gordetako Sabino Aranaren mikrofilmatutako obraren kopia bat, Lauaxetaren gabardina eta gurutzea, Karmele Urrestiri eta Txomin Letamendiri (Karmele filmeko protagonistak) Agirre lehendakariaren Gobernuak emandako dokumentazioa, Otaegi eta Garmendiaren aldeko pankarta, bala tiroz zulatutako Txomin Iturberen alkandora eta Txillarre baserriko lehen akordioaren originala.
“Gipúzcoa” Pio Caro Barojaren dokumentala, Tabakaleran
“Ipuscua” izena lehenbizikoz agertu zeneko milagarren urteurrenaren ospakizunei dagokie proiekzioa. Pelikula 1976 eta 1979 urteen artean filmatu zuten, eta Gipuzkoako orduko errealitate sozial eta kulturala jasotzen duen dokumentu etnografikoa da.
Frankofoniaren eremuan hizkuntza gutxituek dituzten erronkei buruzko biltzarra antolatu du Etxepare Institutuak Parisen
Astelehen honetan egindako aurkezpenean azaldu dutenez, hilaren 19an eta 20an egingo den topaketak bat egiten du Etxepare Euskal Institutuaren 15. urteurrenarekin, eta 'Ça colle au basque' ekimenaren testuinguruan antolatu da, unibertso frankofonoan euskararen eta euskal sorkuntzaren proiekzioa indartzeko abiatutako egitasmoaren baitan, alegia.
"GO!AZEN" telesailaren 12. denboraldia ikusgai da jada MAKUSI plataforman
Gaur goizetik, "GO!AZEN" telesailaren 12. denboraldiaren lehen atala MAKUSIn da ikusgai. ETB1era, aldiz, ostiralean iritsiko da. Basakabiko gaztetxoek abentura ugari biziko dituzte oraingoan ere. Udalekua guztiz aldatuta ikusiko dugu, Maitane zuzendariaren ideia berriekin eta adingabeen zentrotik etorritako gazteekin. Aurtengo istorioekin, elkar ulertzearen eta taldean aritzearen garrantziaz ohartarazi nahi dituzte ikus-entzule gazteak.