Egizu irri, musikak dirauen bitartean
Aspaldi-aspaldikoa, aspaldi zaharrekoa, antzinakoa, behinolakoa da auzia, afera, tirabira. Behin baino gehiagotan ekarri dugu orri honetara. Behin eta berriro izango gara, ez izan dudarik, sesio gozoan, disputa amaigabean: zinema irudia al da soil-soilik? Zinemak, zinema benetakoak, hitzik, soinurik, musikarik behar al du? Osatu egiten al dute film bat musikak, soinuak, berbak edo ikuslearen atentzioa desbideratu baino besterik ez?
Inork ez du eta ez du inoiz izango arrapostu zuzenik, jainko eta deabru guztiei esker. Eta ez du izango, gero eta nahitaezkoagoa, gero eta ezinbestekoagoa, gero eta osagai egokiagoa ari baita bilakatzen musika hainbat eta hainbat pelikula beren osotasun osoan harrapa /gureganatu ditzagun.
Hona hemen, zuen plazererako, zuentzako opari moduan, musikaren eta soinuaren aldeko bost etsenplu derrigorrezko: Fermin Muguruzaren Black Is Beltza II Ainhoa, Andrew Dominiken Blonde, Parker Finnen Smile, Brett Morgenen Moonage DayDream eta Claire Denisen Avec amour et acharnement.
Horietako bat ere ez litzateke den pelikula izango musikarik gabe. Kortatu eta Negu Gorriak taldeetan aritu zen musikariaren animaziozko zinema puskan, kasu, kontakizunaren DNAn da zizelkatua, soinu banda. Egituratu egin du filma. Mamitu. Bere nondik norakoa markatu. Mursego, Imanol, Broken Brothers Brass Band, The Pogues, Barricada, Benny Moré, Cicatriz, Redskins… Horiek gabe, Ainhoa ez litzateke existituko….
Smilek ustekabean harrapatu gaitu beldurzale oro. Umezurtz sentitzen ginen momentuan iritsi zaigu, zeren urteetan zehar urriaren azken gauean gure etxe ondoko pantailak bete ohi zituen Halloween izenburuko sagaren akabera iragarri baitute aurten.
Zotinka ginela, Parker Finnek dardarazio berri eta eutsiezina eskaini izan digu, gure suizidioarekin bere burua elikatzen duen izaki baten hasierako potreta, hots.
Beldur ikaragarria sorrarazten duen filma da Parkerrena. Baina etxera bidean zure atzetik doana ez da kreaturaren itzala baizik eta Kanadan bizi arren, jatorriz Txilekoa den Cristobal Tapia de Veeren soinu bandaren oihartzuna. Gera zaitez entzuten azken kreditu tituluak bukatu arte. Ea belarriak tapatu gabe aguantatzerik duzun.
Jende frankok ez du onartu Carol Joyce Oatesen liburua abiapuntu hartzen duen Blonde izenburuko filma. Gogor eta krudel ari dira erasoan. Izugarrizko arte lan fikziozkoa dela ezin dute ameto eman. Uko eta muzin egiten diote Nick Cavek berak sortutako musikari ere. Bai, Norma Jean izena zuen Marilyn Monroe izar handi haren tragediari amesgaiztoaren doinua jartzen dion maisulan horri egiten diote iseka. Sinestezina, arras askoren jarrera esker txarrekoa.
Aldiz, txalo zaparradaz hartzen dute ikusle-entzuleek David Bowieren inguruko irudi eta soinu miraria den Moonage DayDream. Nola bestela? Momentu askotan zera sentitzen duzu zure nerbio-sistemaren puntetan: pantaila lehertzear dela. Zarataz, kolorez, edertasunez, misterioz, liluraz.
Claire Denisen Avec Amour et acharnement desiraren inguruko hausnarketa mingarria da. Hain da bertan garrantzi handikoa soinu banda, egunotan Errioxako hiriburuan kontzertua emango duen Tindersticks taldearena, ezen ingelesez jarri dioten izena hor entzuten den abesti baten izenburua baita: Both Sides of the Blade, Labanaren bi aho.
Ikusten? Hobe esanda, aditzen? entzuten? Soinurik gabe, zinemarik ez. Ala igual bai, igual izango litzateke baina emaitza ez zen iguala izango.
Albiste gehiago kultura
Joxe Azurmendi: "Euskaltasun jatorra egin egin behar da"
Euskal pentsalari oparoa atzo zendu zela eta, 1994an Hasier Etxeberriak "Ez dago larrosarik" saiorako egin zion elkarrizketako pasarte batzuk berreskuratu ditugu. Arantzazu, euskaltasuna, artea eta filosofia hartu zituen hizpide, besteak beste.
Txomin Olabarri, Azkuna Zentroko zuzendari nagusi berria
2018ko maiatzetik 2024ko abendura bitartean Azkuna Zentroko zuzendari izan zen Fernando Perezek kargua bere borondatez utzi ondoren, Olabarri izendatzea erabaki dute.
Milaka lagunek gozatu dute Bilboko Itsasadarreko ur gaineko kontzertuez
Bero egin arren, milaka lagun gerturatu dira Bilboko Itsasadarrera BBK Riak antolatutako kontzertuetara. ETSko Iñigo Etxezarreta, Amaia eta Arde Bogota ur gainerako eszenatokian aritu dira gerturartu direnen gozamenerako.
Itziar Mendizabal dantzariak amaiera eman dio bere ibilbide bikainari Londresko Royal Ballet konpainian
Lau urterekin hasi zen balletean lehen urratsak ematen, eta dantzarako grinak, besteak beste, Alemaniara eraman du. Hondarribiko dantzariak alde batera utziko ditu eszenatokiak, baina ez balleta. Londresko konpainia ospetsuak bere goi mailako dantza eskolako irakasle izateko fitxatuko duela iragarri du.
Santa Ana 1588ko ontziaren gila izan daitekeena topatu dute Pasaiako badian
Santa Ana ontzia Pasaian eraiki zuten, 1586an. Felipe II.aren “Armada Handiko” ontzietako bat zen, eta Ingalaterra konkistatu eta bertan katolizismoa ezartzeko misioan, huts egin zuen operazioan parte hartu zuen.
Hunkituta jaso du Antton Valverdek Adarra Saria
Antton Valverde musikari donostiarrak jaso du aurtengo Adarra saria Eneko Goia alkatearen eskutik. Euskal kantagintzari egindako ekarpena aitortu diote. Saria musika sortzen jarraitzeko bultzada handia dela esan du sortzaile donostiarrak.
Springsteenen zaleak gogotsu daude "The Boss" handiak Reale Arena dantzan jarri aurreko orduetan
Bruce Springsteenek bi kontzertu eskainiko ditu Donostian (larunbatean eta asteartean) "The Land of Hope and Dreams" biraren barruan. 2016an izan zen azkenekoz estatubatuarra Euskal Herrian. Springsteenek 17 musikari eta abeslari izango ditu alboan, E Street Bandeko kide historikoak barne.
EAEko kultur sarea: bizia, baina asimetrikoa
2024an, ia 20.000 ekitaldi inguru erregistratu ziren hiru lurraldeetan, Kulturklik atariaren arabera. Beste era batera esanda: egunean, batez beste, 55 kultur saio izan ziren EAEko udalerrietan.
Kultur programazioa urte osoan zehar ereiten da EAEn, baina udazken-negua da sasoirik emankorrena
Orokorrean orekari eusten zaion arren, eskualdeen arteko aldeak egon badaude. Eremu batzuetan programazioa batik bat uda sasoira bideratzen dute, eta beste batzuetan, aldiz, ekitaldiak hilez hil sakabanatzen dituzte.
EAEko kultur ekitaldien ia erdiak euskarazkoak edo elebidunak dira
2024an programatutako kultur ekitaldien % 32,8 euskara hutsean izan ziren, eta % 13,1 elebidunak, gaztelaniarekin edo beste hizkuntza batekin batera.