Julen Gabiriak euskarara ekarri du "Maus", "irakurleak interpelatzeko gaitasun eternoa duen klasikoa"
Menostu ohikoari gauza arrunten aurrean darion harrotasun hunkigarriz, euskaraz irakur dezakegu dagoeneko Maus Art Spiegelmanen komikia (Astiberri, 2022) Julen Gabiria (Galdakao, 1973) idazle eta itzultzailearen lan eskergari esker. Itzultzailea segur da duela 15 bat urte berak gaztelaniaz lehen aldiz irakurri zueneko zirrara berdina sentituko duela gaur euskal irakurleak, Landakon, Durangoko Azokako erakusmahai, sortzaile eta erosle artean, esan digunez.
"Literatura unibertsaleko klasiko bat da, eta horiek dituzten ezaugarri guztiak ditu honek ere: denboran irauteko ahalmena, eta mota, adin eta garai guztietako irakurleak interpelatzeko gaitasun eternoa. Berdin ukituko ditu gaur egungo irakurleak, duela hogeita hamar urtekoak eta -ez dut zalantzarik- hogeita hamar urte barrukoak: galdera berdinak egingo dizkie", diosku Gabiriak.
'Maus'
Julen Gabiriaren hitzetan, irakurle moduan "kolokan" jartzen zaitu Mausek, nazien sarraski esparruetatik bizirik irten zen Vladek Spiegelman izeneko judu poloniarraren biografia indartsuak, zuri-beltzezko ia hirurehun orritan.
Gabiriak aitortu du buruhauste batzuk eragin dizkiola lantegiak, Vladek protagonistak ez baitu ingelesa (jatorrizko lana ingelesez idatzia da) ondo hitz egiten. Hartara, itzultzaile gisa ikasitakoa desikasi egin behar izan du, "dena ahalik eta zuzenen irakurri eta idaztera ohituta baikaude, baina oraingoan, horri buelta eman behar izan diot protagonistaren ahoan okertasun koherente bat eraikitzeko".
Arnasa luzeko lana izanagatik, Gabiria "haluzinatzen" ari da eleberri grafikoak Durangoko Azokaren lehen orduetan izan duen harrerarekin, eta lan honek eta berorren gisa bereko beste batzuek (oparo dator Azoka aurten komikigintzari dagokionez) komikiarekiko zenbaiten aurrejuzgua eraisteko balioko ote duen esperantza agertu du. "Literaturaren beste formatu bat da, grafikoa, kasu honetan, eta ezinezkoa da liburua irakurri ostean ez sentitzea hau literatura dela, non eta ez zauden guztiz sorgor".
Liburuak aurrean duen bideari lasai begiratzen dio Julen Gabiriak: "Hizkuntza guztietan funtzionatu duen liburua da, eta euskaraz oso hasiera ona izaten ari da. Hor egoteko liburua da, edozein literaturzaleri heldu egingo zaiona".
Zure interesekoa izan daiteke
“Itzalaldia”, “soldadutza”, “flotilla” eta 2025ean “desiraungi” diren beste hitz batzuk
UZEI terminologia eta lexikografia zentroak bukatzear den urtean ahoz aho ibili diren 25 hitz aukeratu ditu. Joan den astean, “muga-zerga” aukeratu zuten urteko hitz bezala UZEIk berak eta Euskaltzaindiak.
Aitor Etxebarriazarragak jantzi du txapela
Onintza Enbeita izan du lehiakide buruz burukoan, eta puntu erdiko aldea izan da bien artean: 1.163 puntu jaso ditu lehen sailkatuak eta 1.162,5 bigarrenak. Bizkaiko laugarren finala zuen gaurkoa bertsolari gernikarrak.
Pantxoa eta Peioren bigarren agur-kontzertua: 2027ko urtarrilaren 9an BECen!
Bikoteak bere ibilbideari amaiera emango dio bi kontzerturekin BEC!en: urtarrilaren 10ekorako sarrerak ordu gutxitan agortu ziren eta bigarrena iragarri dute orain: 2027ko urtarrilaren 9an.
“Muga-zerga” izan da aurtengo hitza Euskaltzaindiarentzat eta UZEIrentzat
“Atzerriko produktuei aduanan ezartzen zaien zerga” adiera duen izena aukeratu dute Akademiak eta UZEI terminologia eta lexikografia zentroak urteko hitz gisara. “Aduana-zerga” Euskaltziandiaren Hiztegiak jasotzen duen forma baliokidea “askoz gutxiagotan” erabili da.
!["Dan Flavin
b erdeak berdeetan zehar (Piet Mondrian berdegabeari) [greens crossing
greens (to Piet Mondrian who lacked g reen)], 1966" Guggenheimen](https://eitb.scene7.com/is/image/eitb/danflavin?fmt=webp-alpha&qlt=80)
Goya, Jasper Johns, Steve McQueen, Dan Flavin, Ruth Asawa eta Rosalind Nashashibi, euskal museoetan 2026an
San Telmo Museoak, Artiumek eta Guggenheim Bilbao Museoak datorren urteko programazioa aletu dute.
Gatiburen azken agurra, audientzian lider ETB1en
Musikarik, dantzarik eta festa girorik ez zen falta izan atzo bi ordu eta erdiz BECen. Talde bizkaitarra arrakastara eraman zuen 'Musturrek sartunde' kantuarekin amaitu zen askoren oroimenean iltzatuta geratu den kontzertua.
Milaka pertsonak azken agurra eman diote Robe Iniestari, Extremoduroko abeslariari, Plasencian
Ilara luzeak sortu dira Plasenciako kongresu jauregian, jarraitzaile asko bertaratu baitira musikariari agur esatera. Aurrerantzean, Robe Iniesta izena izango du eraikin horrek.
Urrezko domina eman dio Gipuzkoako Foru Aldundiak Lourdes Iriondo kantariari
Hilondoko aitortza egin dio Urnietako kantari, idazle eta irakasleari eta bere ahizpek jaso dute Foru Aldundiak emandako oroigarria. Ekitaldia omenaldi hunkigarri bilakatu da. Senide eta familiako kideekin batera, eta euskal kulturgintzaren ordezkaritza zabala bildu da.
Balenciaga museoa “josten duten eskuei” begira
Getariako Balenciaga Museoko Igor Uriak hamar urte eman ditu Cristobal Balenciaga jostun handiaren tailerretan lan egin zuten emakumeen lekukotzak eta objektuak biltzen: irudiak, dokumentuak, lanabesak... Paris, Madril, Bartzelona eta Donostian, 2.000 enplegatu izatera iritsi ziren, eta horietako batzuk Getariako museoan batu dira gaur.
Gaztelurrutia: “Bisitari fidelak edukitzea eta bi heren 45 urtez azpikoak izatea dira arrakastaren gakoetako bi”
2025eko Durangoko Azoka bukatu berritan, ETBri emandako lehen balorazioan pozik agertu da Beñat Gaztelurrutia Gerediaga Elkarteko kudeatzeailea. Jendetza ibili dela nabarmendu du, baina erosoa izan dela bai sartzea baita bertan zehar ibiltzea ere. 2026ko Azokak 5 egun izango dituela aurreratu du, eta etorkizuneko erroka kulturaren jaialdi gisa sendotzea izango dela esan du.