Julen Gabiriak euskarara ekarri du "Maus", "irakurleak interpelatzeko gaitasun eternoa duen klasikoa"
Menostu ohikoari gauza arrunten aurrean darion harrotasun hunkigarriz, euskaraz irakur dezakegu dagoeneko Maus Art Spiegelmanen komikia (Astiberri, 2022) Julen Gabiria (Galdakao, 1973) idazle eta itzultzailearen lan eskergari esker. Itzultzailea segur da duela 15 bat urte berak gaztelaniaz lehen aldiz irakurri zueneko zirrara berdina sentituko duela gaur euskal irakurleak, Landakon, Durangoko Azokako erakusmahai, sortzaile eta erosle artean, esan digunez.
"Literatura unibertsaleko klasiko bat da, eta horiek dituzten ezaugarri guztiak ditu honek ere: denboran irauteko ahalmena, eta mota, adin eta garai guztietako irakurleak interpelatzeko gaitasun eternoa. Berdin ukituko ditu gaur egungo irakurleak, duela hogeita hamar urtekoak eta -ez dut zalantzarik- hogeita hamar urte barrukoak: galdera berdinak egingo dizkie", diosku Gabiriak.
'Maus'
Julen Gabiriaren hitzetan, irakurle moduan "kolokan" jartzen zaitu Mausek, nazien sarraski esparruetatik bizirik irten zen Vladek Spiegelman izeneko judu poloniarraren biografia indartsuak, zuri-beltzezko ia hirurehun orritan.
Gabiriak aitortu du buruhauste batzuk eragin dizkiola lantegiak, Vladek protagonistak ez baitu ingelesa (jatorrizko lana ingelesez idatzia da) ondo hitz egiten. Hartara, itzultzaile gisa ikasitakoa desikasi egin behar izan du, "dena ahalik eta zuzenen irakurri eta idaztera ohituta baikaude, baina oraingoan, horri buelta eman behar izan diot protagonistaren ahoan okertasun koherente bat eraikitzeko".
Arnasa luzeko lana izanagatik, Gabiria "haluzinatzen" ari da eleberri grafikoak Durangoko Azokaren lehen orduetan izan duen harrerarekin, eta lan honek eta berorren gisa bereko beste batzuek (oparo dator Azoka aurten komikigintzari dagokionez) komikiarekiko zenbaiten aurrejuzgua eraisteko balioko ote duen esperantza agertu du. "Literaturaren beste formatu bat da, grafikoa, kasu honetan, eta ezinezkoa da liburua irakurri ostean ez sentitzea hau literatura dela, non eta ez zauden guztiz sorgor".
Liburuak aurrean duen bideari lasai begiratzen dio Julen Gabiriak: "Hizkuntza guztietan funtzionatu duen liburua da, eta euskaraz oso hasiera ona izaten ari da. Hor egoteko liburua da, edozein literaturzaleri heldu egingo zaiona".
Albiste gehiago kultura
Joseba Etxebarria Uriarte, Son Gokuren euskarazko ahotsa, hil da
Bikoizketa aktore, bertsozale eta musikari larrabetzuarra zendu da, gaixotasun larri batek jota, 69 urte zituela.
"Duela 20 urte sortu zen lantalde bati emango zaio Zinemira saria"
Telmo Esnal eta Asier Altuna zuzendariek Zinemira ohorezko saria jasoko dute astearte honetan, Euskal Zinemaren Galan. Duela 20 urte eta Zinemaldian estreinatu zen, hain justu, elkarrekin egindako lehen filma: "Aupa Etxebeste!". Euren ibilbidearen hastapenak gogoratu ditugu, eta film horrek euskal zinemagintzari egindako ekarpena.
Albiste izango dira: Zinemaldiaren hasiera, lehendakariaren eta Illaren arteko bilera, eta abisu horia beroagatik
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Robert Redford hil da, 89 urte zituela
Aktore, zuzendari eta aktibista estatubatuarra bere etxean hil da, Utahn, The New York Times egunkariak jakitera eman duenez.
'The Studio', 'Adolescence' eta 'The Pitt' nagusi Emmy sarietan
"The Studio" telesailak 13 sari jaso ditu eta Emmy sarien 77. edizioko garaile nagusia izan da. Los Angelesen egindako ekitaldian "The Pitt" eta "Adolescence" telesailak ere nabarmendu dira.
"The Studio", "Adolescence" eta "The Pitt" garaile Emmy sarietan
Seth Rogen protagonista duen komediak 13 sari lortu ditu guztira, tartean komedia eta aktore onenarenak, Los Angelesen egin duten Emmy sarien 77. edizioaren galan.
Jende ilara luzeak lehen ordutik Zinemaldirako sarrerak erosteko
Pertsona ugari hurbildu dira goizean Kursaalera, Donostiako Zinemaldiaren 73. ediziorako sarrerak erosteko asmoz. Sarrerak arin erosten ari dira, eta ilarak azkar doaz aurrera.
Elkarretaratzea egin dute Uztaritzen Euskal Kultur Erakundeak deituta
Frantziar estatuak aurrekontua murriztuko dio Iparraldeko kultur eragileen egitasmoak sustatzen dituen erakundeari. Egoera salatzeko protesta egin dute administrazio kontseiluaren atarian.
Saioa Alkaizak uko egin dio Igartza Sariari, “palestinar herriaren kontra gauzatzen ari den genozidioan CAFek duen inplikazioa salatzeko”
Trenak egiten dituen enpresa da sariaren diru-emaile nagusia, eta idazle eta bertsolari nafarrak saria jaso izana baliatu nahi izan du “palestinar herriarekiko elkartasuna adierazteko”.
Eduardo Chillidaren "Burdinaren gorazarrea III" eskultura Bilbora itzuli da
Eduardo Chillidaren "Burdinaren gorazarrea III" eskultura monumentala Bilboko Arte Ederren Museoaren sarreran dago jada. 2018tik Chillida Lekun egon da, kontserbazio-arrazoiengatik. Lanak lau metroko altuera eta 18 tonako pisua du, eta BBVAren enkarguz sortu zuen Eduardo Chillidak 1991n. Aurretik, bi hamarkada inguru eman zituen "Burdinaren gorazarrea III" lanak Bizkaiko hiriburuko Kale Nagusian.