Ezetz asmatu zein izan den Uzei eta Euskaltzaindiarentzat urteko zorioneko hitza?
Eskuak bete lan ibili ohi dira Euskaltzaindiko eta Uzeiko teknikariak, urterik urtera, joatekotan den urteak utzi duen hitz nabarmenena aukeratzeko.
Aurten ere, bi erakundeek eskua ezarri diote urteko eleari, eta azkenaldiko gertakariek esku eman diete lantegi horren arduradunei. Irulegiko Eskuak eta horrek hedabideetan eta ahoz aho eduki duen erabileran oinarrituta, "zorioneko" hitza aukeratu dute 2022. urteko hitz gisa.
Aranzadi Zientzia Elkarteak azaroan ezagutzera eman zuenez, "baskoieraz idatzitako lekukotasun zaharrena" den brontzezko pieza horretan sorioneku hitza irakur daiteke.
Itxura guztien arabera, oraindik ere emango du zeresana Irulegiko Eskuak, Andres Urrutia euskaltzainburuak gogoratu zuen bezala, "diziplina arteko ikerketa egin beharko baita; beraz, arkeologoek, hizkuntzalariek eta gainerako zientzialariek esaten dutenaren zain geratu beharko dugu oraingoz".
Uzeik egunero egiten du lexikoaren jarraipena, nagusiki komunikabideak arakatuz, eta jarraipen horretan oinarrituta hautatzen dute Euskaltzaindiak eta UZEIk urteko hitza.
Aurten, inflazioak, Ukrainako gerrak eta hizpide izan diren beste gai nagusi batzuei itzal egiteko adinako hedadura izan du Irulegiko Eskuak (zorionez, zorigaitz artean zorionerako ziorik bada), Uzei eta Akademiak azaldu dutenez. Horren adibide da, esaterako, Euskaltzaindiaren Hiztegian "zorioneko" formak azaroko aste bakarrean izan zuela hiztegi digital horretako sarrera bakoitzak aurten batez beste izandako kontsulta-kopuru bera.
Hau aurkitu zuten bilaketa hori egin zutenek:
zorioneko 1 adj. Zorionez betea. Zorionekoak bihotzez behartsu direnak, haiek baitute Jainkoa errege.
2 adj. Askotan aipatu delako edo arazoak sortzen dituelako, nekagarria edo gogaikarria gertatzen dena. Ik. dontsu 2. Orain erdaraz barra-barra, ahoz aho eta lumaz luma, dabiltzan zorioneko "estructura" horiek. Dirua baita, zorioneko dirua, mundu honetako jainkoa. Baina zer arraio ote da zorioneko beatu hori? Bestela, zorioneko euskara landu-behar horrekin, hiru motatako idazlanak sortuko zaizkigu soilik. Saussureren Cours zorionekoan irakur daitekeenez.
Zorionekoak zorioneko artikulu honen amaierara iritsi zaretenok!
Albiste gehiago kultura
Itziar Ituño protagonista duen ''Argi gorriak'' telesaila grabatzen ari dira egunotan
Alberto Gastesik zuzenduta, umorea, intriga eta drama familiarra uztartzen ditu EITBren parte-hartzea duen telesailak.
"Eguerdi on", Euskaltzaindiak ez du "gibel egin" eta hainbat hitz hiztegiratu ditu
Azken sei hilabeteetan, Euskaltzaindiak 774 forma berri jaso ditu bere hiztegian, "eguerdi on" eta "gibel egin" tartean, 1.635 forma zuzendu edo osatu ditu eta hiru sarrera kendu ditu. Guztira, 52.091 forma jasotzen ditu orain "Euskaltzaindiaren Hiztegia"k.
Fermin Leizaola etnografoa zendu da
81 urte zituen Euskal Herriko artzaintzaren kultura ikertu eta dokumentatu zituen gizonak. Aranzadiko Etnografia saileko zuzendari izan zen, 45 urtez, eta Eusko Ikaskuntzaren Manuel Lekuona saria jaso zuen 2018an.
Gerediaga Elkarteak 60. urteurrena ospatuko du
Ekitaldia egin du larunbat honetan Abadiñoko Gerediaga auzoaren zelaietan, 1965an elkartea abiatu zuten leku berean, alegia. Gainera, Gotzon Gomez elkartearen presidente berriak Nerea Mujikaren lekukoa hartu du, 22 urteren ondotik.
Fermin Muguruza: ''Etortzen den jendeak zerbait historikoa bizi izan duela jakitea nahi dugu''
Ia dena prest dago Donostiako Anoeta estadioan larunbat honetan 30.000 lagun inguruk Fermin Muguruzaren kontzertuaz gozatzeko. Irungo musikariak zalantzan daudenak animatu nahi izan ditu oraindik eskuragarri dauden sarrera apurrak eros ditzaten.
J.Martina, Dupla, Janus Lester eta Leire Martínez Saguesen, Donostiako Aste Nagusian
Abuztuaren 9tik 16ra egingo da aurtengo Donostiako Aste Nagusia. Gainera, Mikel Anterok egindako kartela ere aurkeztu dute dagoeneko.
''Odol Ilargia'' bost ataleko euskarazko fikzioa filmatzen hasi dira, Bizkaian
Baleukok eta EITBk ekoitzita, publiko gazteari zuzenduta dago eta elementu fantastikoekin osatutako thrillerra da. David R. Losada zinemagilea da zuzendaria, eta gidoia ere berak idatzi du, Mikel Alvarez Sarriegirekin batera. 2026an estreinatuko da PRIMERAN plataforman.
Brian Wilson zendu da, The Beach Boys taldearen sortzaileetako bat
Iazko otsailean jakin zen Wilsonek, Melinda emaztea galdu berri zuenak, "desordena neurokognitibo larriak" zituela, eta, ondorioz, senideek izendatutako bi medikuren zaintzapean jarri behar izan zutela.
San Migel santutegiko ateak lagunduta egingo du Pasaiatik Aralarrerako bidea
"Erromesaldi herrikoia" egingo dute ekainaren 9tik 15era Albaola Itsas Kultur Faktorian zaharberritutako atea Aralarko San Migelera eramateko. Atea 2024ko urrian apurtu zuten, eraso bandaliko batean.
''Kaleak musikaz betetzeko'', zortzi piano atera dituzte kalera Bilbon
Edonork jo ditzake, eta Santiago katedralaren atarian, Plaza Barrian, Arriaga Antzokiaren plazan, Pedro Ibarretxe kalean, Arbieto/Diputazio kalean, Arrikibar plazan, terrorismoaren eta indarkeriaren biktimen omenezko monumentuan eta Guggenheim Museoan jarri dituzte.