Eh, txo , hau ez da Marte
Ez dakit inoiz Misión a Marte film aldrebestuaz idatzi dizuedan. Ez badut egin, barkamendua eskatzen dizuet eta, zuen barkazioa lortzearren, abisu bazterrezina pasatuko: Donostiako Zinemaldian programaturik duzue Zinemira sailean, hilaren 24an eta 25ean, Berlingo Kritikaren Aste marjinal, kolosal, erradikaletik pasa eta gero, Gijongo jaialdian sari majo, bazterreko eta merezitutako bat eskuratu ostean.
Zuri-beltzean da filmatua. 16 milimetrotan. Benetako zeluloidean, bai. Elias Querejeta Zine Eskolako bitarteko teknikoekin eta bertako ikasle-irakasleen sostenguaz. 10.000 euro baino ez zuen gastatu Amat Villamajor del Pozok bere estreinako zine atrebimenduan. 10.000 mila baino gutxiago.
Bertan parte, kamera, esku, bolante, mobiola hartu izan zuten denek kobratuz gero, 300.000 ere erraz eta erruz behar izango zituen egileak. Baina ederki dakizue arte kontuetan, sorkuntza harrikada eta barrikadetan jarduten dutenek oso gutxitan kobratzen dutela…
Amat katalana da. Baina senideak ditu Eibarren. Amat okin dabil, eguneroko ogia zein eguneroko zine sarrerak erosi ahal izateko, Donostiako ospe handiko okindegi-gozotegi batean. Amat -ez zenekiten, ez al zenuten batere susmorik?- Elias Querejeta Zine Eskolako ikaslea da
Eta eta eta…Gerardo del Pozo maisuaren iloba. Zer inporta du horrek? Inporta handia, izan ere. Gerardo 'Gene' del Pozo Hertzainak taldearen hasiera-hasieretan izan zen, hastapen-hastapenetan. Hertzainak, bai. Entziklopedia birtualetan The Clashekin alderatzen dute, The Clash hemengoak, bertakoak, euskaldunak, The Clash Bitorixekoak.
1980ko hamarkadan juntatu zen Amaten pelikulan agertzen den Gerardo 'Gene' del Pozo gero Hertzainak osatuko zuen jendaiarekin. Hor zegoen, kasu, Xabier Montoia bera. 'Gamma' ezizena zerabilen orduan eta bazen Anfetamiña edo Likantropo izenburuko liburuak idatzi hurren. Seguru zuetako batzuek eta zuen guraso askok gogoan dituzuela Xabierrek gaztelaniaz idatziriko bertso zahar hauek: Batzuentzat Historia hasten da Jesu Kristo gurutzera igo zenean Besteentzat, ostera, Leninek, kapela eskuan 'Botere osoa sovietentzat!' aldarrikatu zuenean. Niretzat, David Bowiek ilea moztu zuenekoan.
Bada, bolada berean, Hertzainak taldeak bere lehen diskoa plazaratu aurretik, Gerardo del Pozo hor zegoen, abesti hainbaten letrak sortzen. Esaterako, Josu Zabalarekin batera idatziriko Ta zer ez da berdin.
Pasa ziren egunak. Etorri ziren gauak. Garaiak zeharkatu zituzten elkarrekin gitarra joaz aparte, abestuz gain, konpositorea zen Iñaki Garitaonaindia, Garik; Enrique Sáenz de Villaverde Kike gitarra-jotzaileak; baterian dena ematen zuen Luis Javier Saiz Txanpik; Tito Aldama saxofoiarenak; eta teklatuetan aritzen zen Bingen Mendizabalek .
Plazaratu ziren diskoak; beste askorentzat urratu eta markatu zuten xenda. Hertzainak! Hertzaink! Karra Elejaldek ere hartu zuen parte abentura horretan. 1985eko Hau dena aldatu nahi nuke diskoan, ska estiloaren eraginpean sortutako hartan, 'Eutsi gogor' kanta sinatzen aurkituko duzue aktore arabarra. Baita Gerardo del Pozo ere. Horra hor Josu Zabalarekin 'Aurkariari zorionak' abestiaren hitzen sortzaile.
Urteak joan, diskoak eta kontzertuak etorri. Gerardok (taldearen tresnak eta teknika kontuak ere izan ziren bere ardura eta kezka) utzi zuen musika (musika uzterik bada…) eta maisua izaten hasi.
Utzi/hasi baina, baina, baina, estreinako diskoa egin orduko landutako maketa bat… gorde. Bai, Gerardok gorde egin zuen 1982ko eta 1983ko kantak biltzen zituen maketa bat.
Maketa? Bai. Antigoalean musika grabatzeko, gordetzeko eta erakusteko erabiltzen zen gailu/tramankulua, uholde teknologiko guztien aurrekoa.
Zerk ote, zerk bide, zerk ei, zerk demontre lotzen ditu joan den mendeko grabaketa ziztrin horiek eta hilaren 24an eta 25ean Donostiako Zinemaldian ikusgai izango den film bat?
Ba justu, partekatzen duten harrikada markaz kanpokoak. Partekatzen duten artisau puntu horrek. Berdintzen dituen primitibismo sekulakoak….
Eta beste kontu batek: maketa hartan grabatu ziren kantek pelikularen soinu banda osatzen dute. Erreparatu, arren; belarriak tente izanez gero, honako harribitxi burrunbatsu eta amorruz bete hauek egingo dute eztanda eta ezten pantailan: Eh Txo, Ongi etorri Aita Santua, Hau ez da New York, Galtzailea, Rockanrola batzokian, Ta zer ez da berdin…
Filmaren musika kontu hori are eta malezia handiagoz biribiltzeko, hasierako gonbidatu gisa nor, nortzuk, eta Dead Kennedys beren Man with the dogs-ekin.
Bada ordua Misión a Marte pelikularako sarrera lortzeko.
Zure interesekoa izan daiteke
Errobik azken kontzertua eman du Donostiako Victoria Eugenia Antzokian
Anje Duhalde eta Mixel Ducau buru dituen talde lapurtar historikoak bere azken zuzenekoa eskaini du Donostiako Victoria Eugenia Antzokian. Errobi taldea euskal rock progresiboaren aitzindari bihurtu zen 70eko hamarkadan. Iaz hasi zuten Errobiren 50. urteurrena ospatzeko agur-bira, eta arrakasta handia izan dute Euskal Herriko hainbat herritan. Astearte honetan, abenduaren 30ean, amaituko dute ibilbide oparo hori, sarrera guztiak agortu dituen kontzertu batekin.
Hauek izan dira kultura arloko urteko albiste nagusiak
2025. urteak sekula ikusi gabeko bideak ireki ditu euskal musika industrian. Bukatzera doan urte hau sold outen eta kontzertu handien urtea izan zela gogoratuko dugu ezinbestean.
“Itzalaldia”, “soldadutza”, “flotilla” eta 2025ean “desiraungi” diren beste hitz batzuk
UZEI terminologia eta lexikografia zentroak bukatzear den urtean ahoz aho ibili diren 25 hitz aukeratu ditu. Joan den astean, “muga-zerga” aukeratu zuten urteko hitz bezala UZEIk berak eta Euskaltzaindiak.
Aitor Etxebarriazarragak jantzi du txapela
Onintza Enbeita izan du lehiakide buruz burukoan, eta puntu erdiko aldea izan da bien artean: 1.163 puntu jaso ditu lehen sailkatuak eta 1.162,5 bigarrenak. Bizkaiko laugarren finala zuen gaurkoa bertsolari gernikarrak.
Pantxoa eta Peioren bigarren agur-kontzertua: 2027ko urtarrilaren 9an BECen!
Bikoteak bere ibilbideari amaiera emango dio bi kontzerturekin BEC!en: urtarrilaren 10ekorako sarrerak ordu gutxitan agortu ziren eta bigarrena iragarri dute orain: 2027ko urtarrilaren 9an.
“Muga-zerga” izan da aurtengo hitza Euskaltzaindiarentzat eta UZEIrentzat
“Atzerriko produktuei aduanan ezartzen zaien zerga” adiera duen izena aukeratu dute Akademiak eta UZEI terminologia eta lexikografia zentroak urteko hitz gisara. “Aduana-zerga” Euskaltziandiaren Hiztegiak jasotzen duen forma baliokidea “askoz gutxiagotan” erabili da.
Goya, Jasper Johns, Steve McQueen, Dan Flavin, Ruth Asawa eta Rosalind Nashashibi, euskal museoetan 2026an
San Telmo Museoak, Artiumek eta Guggenheim Bilbao Museoak datorren urteko programazioa aletu dute.
Gatiburen azken agurra, audientzian lider ETB1en
Musikarik, dantzarik eta festa girorik ez zen falta izan atzo bi ordu eta erdiz BECen. Talde bizkaitarra arrakastara eraman zuen 'Musturrek sartunde' kantuarekin amaitu zen askoren oroimenean iltzatuta geratu den kontzertua.
Milaka pertsonak azken agurra eman diote Robe Iniestari, Extremoduroko abeslariari, Plasencian
Ilara luzeak sortu dira Plasenciako kongresu jauregian, jarraitzaile asko bertaratu baitira musikariari agur esatera. Aurrerantzean, Robe Iniesta izena izango du eraikin horrek.
Urrezko domina eman dio Gipuzkoako Foru Aldundiak Lourdes Iriondo kantariari
Hilondoko aitortza egin dio Urnietako kantari, idazle eta irakasleari eta bere ahizpek jaso dute Foru Aldundiak emandako oroigarria. Ekitaldia omenaldi hunkigarri bilakatu da. Senide eta familiako kideekin batera, eta euskal kulturgintzaren ordezkaritza zabala bildu da.