Nahi al duzu "flippy floppy" egin?
80ko hamarkadarekiko nostalgiak eta min gazi-gozoak hartuak garen egunotan, urte horiek rhythm & blues eta funk musika sekulakoaz sakon markatu zituen (gintuen) pelikula itzuli da pantailetara, denboraren poderioz amataturik zuen distira oro eta erabatekoa berreskuraturik.
Zinemaren Historian eta Kondairan (Maiuskulaz) badira bi film non musikak eta zeluloideak, soinuak eta irudiak bat egiten duten gure begi aurrean, gure zentzumen guztiak piztuz, gure nerbio-bukaerak gori-gori jarriz, gure plazera kasik jasanezin bihurtuz, gure buru-oreka mehatxatuz. Bata Scorseseren The Last Waltz (1978) da. Bertan The Band taldeak San Franciscon eman zuen azken kontzertua dastatzen dugu, agertokian dauden goi mailako gonbidatuekin batera. Goi mailakoak? Baietz uste dut, hementxe duzu zeintzuk ziren han: Eric Clapton, Neil Diamond, Bob Dylan, Emmylou Harris, , Joni Mitchell, Van Morrison, Ringo Starr, Muddy Waters Neil Young,… Hasierako iruditik eta ohar batez, pelikulak mezu ezin argiagoa helarazten dio ikusle/ entzuleari: film hau ahalik eta soinu maila ozenkien aditu behar da…. Kaleratu diren klase handiko DVDetako bat eskuratzen baduzu, bete ezazu Scorsesek eta Killers of the Full Moon filmaren soinu banda sortu zuen Robbie Robertson musikari dohainez beteak duela horrenbeste urte botatako erregu hura.
The Last Waltzen maila berekoa da egun gure aretorik eleganteenetan (soinu ezin hobea duten horietan) den Stop Making Sense, 1984ean Talking Headsek Hollywooden emandako lau kontzertu biltzen duen film hilezina, The Silence of The Lambs zuzendu zuen Jonathan Demmek zuzendua.
Gurera bueltatu da ikus-entzumenezko altxor hori. Baina zaude, zeluloidea oso material zaurgarria da, ederki daki hori Scorsesek, horrexegatik ardura, kezka eta presentzia handia du aspaldikoak eta ez hain aspaldikoak diren zinema harribitxien bilaketa, berreskuratze prozesu eta errestaurazio kontu ugaritan…
Stop Making Sense ez zegoen baldintza oso txarretan baina, hala eta guztiz ere, urregintza (zeluloidegintza hobe ote?) lan ederra burutu dute salbatzaile-berreskuratzaileek. Bai irudiak txukuntzeko eta garbitzeko erantzukizuna bere egin dutenek bai soinuaz arduratu direnek. Filmaren argiak eta ilunak amestu/asmatu zituen Jordan Cronewethek hartutako erabaki arriskutsu guztiak itsutu egiten gaituzte orain, 40 pasa eta gero. Koloreak hor daude eta, zinez diotsut, musikarien begiak, ezpainak, mihiak eta hortzak ere ikusten dira hurbil plano miresgarrietan, kamerak hortxe-hortxe, gainean, aldean, ezkerrean, pega-pega eginda izan baitziren 1984 hartan eta gaur hantxe balira bezala zeure egiten duzu hurbiltasun horrek eraginiko eromen delizios hori.
Film honen bigarren etorrerak zaleak poztu eta bizi ditu, baina izan daitezke estreinakoz kontzertu filmatu horietara arrimatzen direnak ere. Haientzat (guretzat ere), hona hemen Stop Making Senseren play list osoa (kanta denak eskuragarri daude plataformetan):
Psycho Killer, Heaven, Thank You For Sending Me an Angel, Found a Job, Slippery People, Making Flippy Floppy, Burning Down The House, Life During Wartime, Swamp, What a Day That Was, This Must Be the Place, Once in a Lifetime, Genius of Love, Girlfriend is Better, Take Me to the River, Crosseyed and Painless.
16 kanta, bai. Urrezko zeluloidean filmaturiko 88 minututan. Utz dezagun zentzuzkoak izateari eta dagigun flippy floppy behingoz.
Albiste gehiago kultura
Joxe Azurmendi: "Euskaltasun jatorra egin egin behar da"
Euskal pentsalari oparoa atzo zendu zela eta, 1994an Hasier Etxeberriak "Ez dago larrosarik" saiorako egin zion elkarrizketako pasarte batzuk berreskuratu ditugu. Arantzazu, euskaltasuna, artea eta filosofia hartu zituen hizpide, besteak beste.
Txomin Olabarri, Azkuna Zentroko zuzendari nagusi berria
2018ko maiatzetik 2024ko abendura bitartean Azkuna Zentroko zuzendari izan zen Fernando Perezek kargua bere borondatez utzi ondoren, Olabarri izendatzea erabaki dute.
Milaka lagunek gozatu dute Bilboko Itsasadarreko ur gaineko kontzertuez
Bero egin arren, milaka lagun gerturatu dira Bilboko Itsasadarrera BBK Riak antolatutako kontzertuetara. ETSko Iñigo Etxezarreta, Amaia eta Arde Bogota ur gainerako eszenatokian aritu dira gerturartu direnen gozamenerako.
Itziar Mendizabal dantzariak amaiera eman dio bere ibilbide bikainari Londresko Royal Ballet konpainian
Lau urterekin hasi zen balletean lehen urratsak ematen, eta dantzarako grinak, besteak beste, Alemaniara eraman du. Hondarribiko dantzariak alde batera utziko ditu eszenatokiak, baina ez balleta. Londresko konpainia ospetsuak bere goi mailako dantza eskolako irakasle izateko fitxatuko duela iragarri du.
Santa Ana 1588ko ontziaren gila izan daitekeena topatu dute Pasaiako badian
Santa Ana ontzia Pasaian eraiki zuten, 1586an. Felipe II.aren “Armada Handiko” ontzietako bat zen, eta Ingalaterra konkistatu eta bertan katolizismoa ezartzeko misioan, huts egin zuen operazioan parte hartu zuen.
Hunkituta jaso du Antton Valverdek Adarra Saria
Antton Valverde musikari donostiarrak jaso du aurtengo Adarra saria Eneko Goia alkatearen eskutik. Euskal kantagintzari egindako ekarpena aitortu diote. Saria musika sortzen jarraitzeko bultzada handia dela esan du sortzaile donostiarrak.
Springsteenen zaleak gogotsu daude "The Boss" handiak Reale Arena dantzan jarri aurreko orduetan
Bruce Springsteenek bi kontzertu eskainiko ditu Donostian (larunbatean eta asteartean) "The Land of Hope and Dreams" biraren barruan. 2016an izan zen azkenekoz estatubatuarra Euskal Herrian. Springsteenek 17 musikari eta abeslari izango ditu alboan, E Street Bandeko kide historikoak barne.
EAEko kultur sarea: bizia, baina asimetrikoa
2024an, ia 20.000 ekitaldi inguru erregistratu ziren hiru lurraldeetan, Kulturklik atariaren arabera. Beste era batera esanda: egunean, batez beste, 55 kultur saio izan ziren EAEko udalerrietan.
Kultur programazioa urte osoan zehar ereiten da EAEn, baina udazken-negua da sasoirik emankorrena
Orokorrean orekari eusten zaion arren, eskualdeen arteko aldeak egon badaude. Eremu batzuetan programazioa batik bat uda sasoira bideratzen dute, eta beste batzuetan, aldiz, ekitaldiak hilez hil sakabanatzen dituzte.
EAEko kultur ekitaldien ia erdiak euskarazkoak edo elebidunak dira
2024an programatutako kultur ekitaldien % 32,8 euskara hutsean izan ziren, eta % 13,1 elebidunak, gaztelaniarekin edo beste hizkuntza batekin batera.