Art, triskantzaren artista
Umezurtz sentitzen ginen hilabete guztien artean azaroa gustukoena dugun izaki txit sailkaezinak, inork salbatuko ez lukeen jendaila-mordoa, zinemaz aritzeko mintzo mordoilo adigaitza erabiltzen iaioak garen jende-modua.
Gau Beltza hurbil zen eta ez genuen infernu beltzena utzirik, konpainia egiteko nor etorriko zen berririk. Iaz agur egin genien, betiko egin ere, Halloween 13 guztietan agertzen ziren hilobiaz haraindiko Michael Myers hiltzaile mitikoari (zeinen egoki erabiltzen zituen maskara eta aizkora!) eta haren aurka pelikulaz pelikula aritzen zen Jamie Lee Curtisek antzezturiko Laurie Stroderi (urteak eman ditu mundua maldiziotik ateratzeko ahalegin ederretan)
Ez omen genuen aurten zeluloidezko odolez zipriztinduriko gaztaina erreak norekin partekatu. Karteldegiari ginen so, eta benetan merezi zuen munstrorik aurkitu ez. Pixkanaka-pixkanaka, baina, notiziyak hasi zitzaizkigun iristen: Art pailazoa bide zen bere etorrera prestatzen (aizkora zorrotzen, alegia, zerrari bateria berria jartzen, hots, bere mimo jantzia txukuntzen….).
Alaitu ginen oso; garaiz helduz gero, Artek salbatuko zigun Gau Beltza. Baita Halloweeneko ordu txikiak ere. Ezaguna genuen ez baitzen 2024ko hori maite dugun hilabetearen atarian berarekin elkartuko ginen estreinako aldia, aurten gurera ekarri duten Terrifier bere balentrien hirugarren atala baita.
Kontent asko, egundoko harrera egin genion aretoetan. Gainezka, mukuru, jendaiaz beterik ziren saloi zinematografikoak. Bai luxuzkoak bai gure etxe (edo hilobi) ondoko korrienteak ere. Pankartak eskuan eta maskara aurpegian, joan ginen ehunka diosala egitera. Kontent asko joan ere.
Izan dira, badira eta izango dira beldurrezko film gore mila, baina batek ere ez du Terrifier-ek aurkezten duen triskantza, masakrea, txikizioa gainditzen. Normalean, oro har, orain arte, izuzko pelikuletako eraileek hil egiten zintuzten, eta kito. Mailuz, tiroz, matxetez, elektrokuzioz, haginkadaz, zure odola zurrupatuz edo bihurkin elektriko batez. Seko hil, eta kito. Artek ez. Artek bere denbora hartzen du zu hiltzeko modua irudikatzeko. Minutuak pasatzen ditu prestaketetan. Eskura dituen tresnak ederki daki erabiltzen (baita bizirik izoztuko zaituzten su-itzalgailuak ere). Zirujauen jakinduria eta eskarmentua bere egin zituen aspaldi zaharrean. Gure gorputzak zenbat hezur, tendoi, artikulazio, hortz, litro odol, metro azal dituen badaki.
Ez izan dudarik, gu istant batez, azkar demonio akabatzeko erak kontrolatzen ditu. Baina horrela eginez gero, nola arraio gozatuko luke, nola demontre disfrutatu? Hitz bat ere egiten ez duen pailazo-mimo ikaragarriak bitan moztuko zaitu parekorik ez duen harakin bikain baten dotoreziaz, aurpegia erauziko dizu, mantso-mantso larrutu, azidoan hezurgabetu…
Artista hutsa izanik, zu, gu, hiltzea ez du nahikorik. Nahitaezko du estiloa. Ikusleok (pantailaren bestaldean babesturik) ezin sinetsi Artek darabilen… artea. Bere film hirugarrena bada anatomia ikasgai magistrala ere, cum laude batez biribilduko genukeen masterra.
Zin degizuet serio ari naizela. Art da datozen Gau Beltz askotako zirujau nagusia. Eta gu, umezurtz sentitzen zen populu basa zorioneko tribua bilakatu gara.
Harago ere joan gaitezke Arten gure defentsan. Zinematografikoki lan bikaina da filma, tentsioa eta akzioa ondo neurtzen dituena. Bai, onartzen dut kexa: aurreko bi Terrifier ikusita ez baduzu, hirugarrenaren sekretu batzuk ez dituzu boteprontoan menderatuko, baina zinez diotsut: hil baino askoz lehenago ohartuko zara ezkutuko kontu hamaikaz. Bai, egia da, agian beranduegi suertatuko zaigu , ordurako haragi puskak eta hezur apurrak baino ez baitzara izango. Sentitzen dut, lagun, horrelakoxea da… herioa.
Aktoreek badakite zertan dabiltzan. Artena egiten duenak sekulako mimoa da, Jokerrekin edo Buster Keatonekin pareka dezakezu lotsarik pe. Biziki bere kontra egiten duen neska aktoreak arte martzial hainbat kontrolatzen ditu. Beraz, haien arteko borroka nahiko parekatua sumatzen duzu beti…
Umezurtz ginen, bai, baina orain komunitate berria sortu dugu. Errukirik ez duen pailazo-harakin infernukoak adoptatu gaitu. Gurekin geratzeko prest da. Zergatik? Gabonetan ba omen duelako egiteko franko…
Albiste gehiago kultura
Joxe Azurmendi: "Euskaltasun jatorra egin egin behar da"
Euskal pentsalari oparoa atzo zendu zela eta, 1994an Hasier Etxeberriak "Ez dago larrosarik" saiorako egin zion elkarrizketako pasarte batzuk berreskuratu ditugu. Arantzazu, euskaltasuna, artea eta filosofia hartu zituen hizpide, besteak beste.
Txomin Olabarri, Azkuna Zentroko zuzendari nagusi berria
2018ko maiatzetik 2024ko abendura bitartean Azkuna Zentroko zuzendari izan zen Fernando Perezek kargua bere borondatez utzi ondoren, Olabarri izendatzea erabaki dute.
Milaka lagunek gozatu dute Bilboko Itsasadarreko ur gaineko kontzertuez
Bero egin arren, milaka lagun gerturatu dira Bilboko Itsasadarrera BBK Riak antolatutako kontzertuetara. ETSko Iñigo Etxezarreta, Amaia eta Arde Bogota ur gainerako eszenatokian aritu dira gerturartu direnen gozamenerako.
Itziar Mendizabal dantzariak amaiera eman dio bere ibilbide bikainari Londresko Royal Ballet konpainian
Lau urterekin hasi zen balletean lehen urratsak ematen, eta dantzarako grinak, besteak beste, Alemaniara eraman du. Hondarribiko dantzariak alde batera utziko ditu eszenatokiak, baina ez balleta. Londresko konpainia ospetsuak bere goi mailako dantza eskolako irakasle izateko fitxatuko duela iragarri du.
Santa Ana 1588ko ontziaren gila izan daitekeena topatu dute Pasaiako badian
Santa Ana ontzia Pasaian eraiki zuten, 1586an. Felipe II.aren “Armada Handiko” ontzietako bat zen, eta Ingalaterra konkistatu eta bertan katolizismoa ezartzeko misioan, huts egin zuen operazioan parte hartu zuen.
Hunkituta jaso du Antton Valverdek Adarra Saria
Antton Valverde musikari donostiarrak jaso du aurtengo Adarra saria Eneko Goia alkatearen eskutik. Euskal kantagintzari egindako ekarpena aitortu diote. Saria musika sortzen jarraitzeko bultzada handia dela esan du sortzaile donostiarrak.
Springsteenen zaleak gogotsu daude "The Boss" handiak Reale Arena dantzan jarri aurreko orduetan
Bruce Springsteenek bi kontzertu eskainiko ditu Donostian (larunbatean eta asteartean) "The Land of Hope and Dreams" biraren barruan. 2016an izan zen azkenekoz estatubatuarra Euskal Herrian. Springsteenek 17 musikari eta abeslari izango ditu alboan, E Street Bandeko kide historikoak barne.
EAEko kultur sarea: bizia, baina asimetrikoa
2024an, ia 20.000 ekitaldi inguru erregistratu ziren hiru lurraldeetan, Kulturklik atariaren arabera. Beste era batera esanda: egunean, batez beste, 55 kultur saio izan ziren EAEko udalerrietan.
Kultur programazioa urte osoan zehar ereiten da EAEn, baina udazken-negua da sasoirik emankorrena
Orokorrean orekari eusten zaion arren, eskualdeen arteko aldeak egon badaude. Eremu batzuetan programazioa batik bat uda sasoira bideratzen dute, eta beste batzuetan, aldiz, ekitaldiak hilez hil sakabanatzen dituzte.
EAEko kultur ekitaldien ia erdiak euskarazkoak edo elebidunak dira
2024an programatutako kultur ekitaldien % 32,8 euskara hutsean izan ziren, eta % 13,1 elebidunak, gaztelaniarekin edo beste hizkuntza batekin batera.