Periferian estreinatzen diren pelikula horiek
Bada zine mota bat gure hiriburuetako erdigune zinezaleetan estreinatzen ez dena. Ezta zentro historikoetan kokaturik dauden saloietan ere. Jatorrizko bertsioak programatzen dituztenetan, askoz gutxiago. New Yorkeko MET aretotik operak zuzenean ematen dituzten horietan, ezta pentsatu ere.
Ez omen da zine barietate txukun, duin, esan onekoa. Ez bide du festibaletako kalitate zigilua. Ezta zinematan krispetarik sekula jan ez duten handiputzen onespena ere. Programazioaren arduradun harroputz hamaikaren irudiko, zine mota horren filmik karteldegian jarriz gero, zinezale peto-petoen estimua galduko zuten beraiek. Betikotz.
Beraz, bada film kopuru handi samarra hiriburuetako zentrotik deserriturik izaten dena (bertan exijitzen diren alokairuak edo etxeetako salmenta prezioak pagatzerik ez duten gazte makina bat nola, izan ere…).
Aterpe aurkitzen dute, ordea, hiriburu elegante horietako errebaletan dauden merkataritza-guneetan edo hiri handiki horien zabalgunek bilakatu diren herrietan. Hortxe abegi, bai, non litxarreriak soltean eta kiloka saltzen diren, non freskagarrien ontziak litrokoak diren, non aire-gozagarrien usainak estoldatik datorren lurrina dirudien.
Han ezkutatzen dira zentroan, kapitalean, lekurik bilatu ez duten hainbat eta hainbat film, goi mailako gizarte zinezaleak, kopeta ilundurik eta nazka keinu batez ahoan, errefusatu dituen horiek.
Bagara, ordea, besteek zabortegitzat duten esparruetan loreak bilatzen iaioak garen batzuok. Lokatzean urreak dir-dir egiten duela aspaldian entelegatu genuenok. Edo hori guztia baino errazago eta argiago: simaurra gogoko dugunok.
Maiz, alferrik gabiltza arakatze prozesuan. Sarri, film txarrak ikusten ditugu besteen konfort-zonatik ateratzen garenean. Baina ez dugu esperantza galtzen. Eta behin baino gehiagotan irmotasun gureak ordainsari sekulakoa dakarkigu bueltan.
Etsenplurik nahi? Euskal Herriko hiriburu sona handikoetan topatuko ez duzuen Novocaine filma. Zineman eskarmentu dexente duten Dan Berk eta Robert Olsen ganberro alenek sortua; Meg Ryan eta Dennis Quaiden semea izateaz gain aktore primerakoa den Jack Quaidek antzeztua, aita Amerikako lautadetako Assiniboine leinuko semea eta ama Thailandiakoa duen Amber Midthunder aktore emakume finaren konpainian.
Pantailan, CIPAk jotako gizon gazte bat. CIPA horrek Congenital insensitivity to pain with anhidrosis esan nahi du, alegia , jaiotzatiko min sentikortasunik eza, izertza ezak areagotua. Bai, asmatu duzue: Nathan Cainek ez du minik sentitzen. Ez, ez da izugarrizko dohaina, baizik eta bizitza etengabe arriskuan jartzen dion oinazea. Jakin badakigulako mina atezuan, erne, zelatan izateko seinale/abisua dela.
Majoa da oso Nathan. Atsegina, adeitsua. Kooperatiba batean egiten du lan. Gogor saiatzen da bertan zorigaiztokoak laguntzen. Alta, triste, bakarti eta beldur bizi da… Sherry neska ezagutu arte. Adeitsua bera ere. Maitagarria. Ez du bizitza erraza izan; beraz, ederki ulertzen du Nathan…
Kooperatiban egingo duten lapurreta bortitz batean, Sherry gatibu hartuko dute. Nathanek salbatzea erabakiko du. Azken finean, minik ez badu sentitzen, gaizkile guztien kontra aritzea ez litzateke problema izango…. Egia esatearren, mina ez duzu zuk sentituko, bai, ordea, gorputzak hartu. Ondorioz, hil hurren izan zaitezke, neska salbatu eta pelikula bukatu baino askoz lehenago…
Abiapuntu zoragarri eta xelebre horrekin, Darkek, Robertek eta Lars E. Jacobsen gidoigileak gure hiriburuetako erdialdeko luxuzko zine aretoetan ez den film marka guztiez fuerakoa egin dute. Azkarra. Bizkorra. Burlatia. Umoretsua. Gore samarra. Ultra/Mega/Artxi bortitza.
Badira Darkek, Robertek eta Larsek hobea egiterik bazutela esaten dutenak. Baliteke, baina dagoen bezala oso ondo funtzionatzen du. Hiriburuetatik iskinetan dauden saltokiguneetako aretoetan, arkitektura eremu erromantikorik ez duten auzoetako zinemetan, metroko geltokitik hainbat kaletara dauden saloietan, non krispeten usainak airea betetzen duen. Non zinezale ozpinduek kabidarik ez duten. Non zinejale aseezinok ordainsari gozoa hartzen dugun.
Albiste gehiago kultura
Joxe Azurmendi: "Euskaltasun jatorra egin egin behar da"
Euskal pentsalari oparoa atzo zendu zela eta, 1994an Hasier Etxeberriak "Ez dago larrosarik" saiorako egin zion elkarrizketako pasarte batzuk berreskuratu ditugu. Arantzazu, euskaltasuna, artea eta filosofia hartu zituen hizpide, besteak beste.
Txomin Olabarri, Azkuna Zentroko zuzendari nagusi berria
2018ko maiatzetik 2024ko abendura bitartean Azkuna Zentroko zuzendari izan zen Fernando Perezek kargua bere borondatez utzi ondoren, Olabarri izendatzea erabaki dute.
Milaka lagunek gozatu dute Bilboko Itsasadarreko ur gaineko kontzertuez
Bero egin arren, milaka lagun gerturatu dira Bilboko Itsasadarrera BBK Riak antolatutako kontzertuetara. ETSko Iñigo Etxezarreta, Amaia eta Arde Bogota ur gainerako eszenatokian aritu dira gerturartu direnen gozamenerako.
Itziar Mendizabal dantzariak amaiera eman dio bere ibilbide bikainari Londresko Royal Ballet konpainian
Lau urterekin hasi zen balletean lehen urratsak ematen, eta dantzarako grinak, besteak beste, Alemaniara eraman du. Hondarribiko dantzariak alde batera utziko ditu eszenatokiak, baina ez balleta. Londresko konpainia ospetsuak bere goi mailako dantza eskolako irakasle izateko fitxatuko duela iragarri du.
Santa Ana 1588ko ontziaren gila izan daitekeena topatu dute Pasaiako badian
Santa Ana ontzia Pasaian eraiki zuten, 1586an. Felipe II.aren “Armada Handiko” ontzietako bat zen, eta Ingalaterra konkistatu eta bertan katolizismoa ezartzeko misioan, huts egin zuen operazioan parte hartu zuen.
Hunkituta jaso du Antton Valverdek Adarra Saria
Antton Valverde musikari donostiarrak jaso du aurtengo Adarra saria Eneko Goia alkatearen eskutik. Euskal kantagintzari egindako ekarpena aitortu diote. Saria musika sortzen jarraitzeko bultzada handia dela esan du sortzaile donostiarrak.
Springsteenen zaleak gogotsu daude "The Boss" handiak Reale Arena dantzan jarri aurreko orduetan
Bruce Springsteenek bi kontzertu eskainiko ditu Donostian (larunbatean eta asteartean) "The Land of Hope and Dreams" biraren barruan. 2016an izan zen azkenekoz estatubatuarra Euskal Herrian. Springsteenek 17 musikari eta abeslari izango ditu alboan, E Street Bandeko kide historikoak barne.
EAEko kultur sarea: bizia, baina asimetrikoa
2024an, ia 20.000 ekitaldi inguru erregistratu ziren hiru lurraldeetan, Kulturklik atariaren arabera. Beste era batera esanda: egunean, batez beste, 55 kultur saio izan ziren EAEko udalerrietan.
Kultur programazioa urte osoan zehar ereiten da EAEn, baina udazken-negua da sasoirik emankorrena
Orokorrean orekari eusten zaion arren, eskualdeen arteko aldeak egon badaude. Eremu batzuetan programazioa batik bat uda sasoira bideratzen dute, eta beste batzuetan, aldiz, ekitaldiak hilez hil sakabanatzen dituzte.
EAEko kultur ekitaldien ia erdiak euskarazkoak edo elebidunak dira
2024an programatutako kultur ekitaldien % 32,8 euskara hutsean izan ziren, eta % 13,1 elebidunak, gaztelaniarekin edo beste hizkuntza batekin batera.